Σαν βγεις στον πηγεμό για το Χαλέπι και πάρεις τη ρότα από τις Καβοκολώνες του Σουνίου νότια νοτιοανατολικά θα χρειαστείς 1.260 μίλια για να φτάσεις στα παράλια της Αντιόχειας. Αυτό που κάποτε αντίκριζες ήταν η εκθαμβωτική εικόνα των πολιτισμών που έζησαν, πέθαναν ή επιβίωσαν. Αυτό όμως που σίγουρα θα αντίκριζες είναι τα πρόσωπα των ανθρώπων που ποτέ δεν έπαψαν να ζουν σε αυτόν τον τόπο λατρεύοντας τους θεούς τους και αντιμαχόμενοι τη μοίρα τους. Γενιές και γενιές πολέμων, βίας,
πλούτου, ευημερίας και μετά ξανά από την αρχή.
Κάτω από κάθε πέτρα που ξεθάβεις εκεί, μεταξύ Αντιόχειας και Χαλεπίου, κάποια άλλη πέτρα με άλλη γραφή κι άλλες αναπαραστάσεις ξεπροβάλλει. Και κάτω και από αυτή, τη δεύτερη πέτρα, ξεπροβάλλει και μία τρίτη και μία τέταρτη, με διαφορετικές γραφές κι άλλες φιγούρες. Εδώ και 8.000 χρόνια που ξέρουμε, και πιθανώς άλλα τόσα που δεν ξέρουμε, σε αυτόν τον τόπο έζησαν και ζουν άνθρωποι που παλεύουν να διατηρήσουν τον πολιτισμό τους, τις παραδόσεις τους και πάνω απ’ όλα τις μνήμες.
Σαν πάρεις τώρα τον δρόμο για το Χαλέπι θα αντικρίσεις ένα αλλόκοτο θέαμα. Μέσα σε τρία χρόνια ο πόλεμος κατάφερε εκείνο που δεν τόλμησε ποτέ να φανταστεί η ιστορία των ανθρώπων. Την καταστροφή αυτής της γέφυρας μεταξύ Ανατολής και Δύσης με τους δρόμους που χάραξαν οι Ρωμαίοι, έχτισαν οι ντόπιοι για να τη στολίσουν οι Άραβες, οι Οθωμανοί και μετά πάλι οι Άραβες, αλλά πριν από αυτούς να την έχουν λατρέψει οι Έλληνες, Χετταίοι, οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι ακόμη και οι Σουμέριοι, εάν έφτασαν ποτέ μέχρι εκεί.
Η γαλλική εφημερίδα «Le Monde» δημοσίευσε μία συγκλονιστική μαρτυρία, η οποία δυστυχώς δεν μπορεί να δεχτεί καμία δημοσιογραφικού ή πολιτικού τύπου αμφισβήτηση. Γιατί, αγαπητέ ταξιδιώτη, είναι αυτή η άτιμη η απεικονιστική κάμερα σε τρεις διαστάσεις, το ηλεκτρονικό μάτι που δεν τους ξεφεύγει τίποτα, που μπορεί να αποτυπώσει κάθε λεπτομέρεια της καταστροφής.
Κάτω από τα γκρέμια βρέθηκαν τα κορμιά δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων κάθε δόγματος και κάθε πολιτικής προσέγγισης. Κούρδοι, Άραβες, Σιίτες ή Σουνίτες, Αλεβίτες ή ορθόδοξοι χριστιανοί, καθολικοί Μαρωνίτες, μπορεί ακόμα και Εβραίοι, ποιος ξέρει. Σίγουρα κάτω από τα ερείπια βρέθηκαν Αρμένιοι που είχαν φτάσει εκεί κυνηγημένοι το 1915. Για να εργαστούν σαν σκλάβοι στις περίφημες σαπωνοποιίες και μετά να φύγουν για να βρεθούν αλλού κυνηγημένοι από το χτικιό της μοίρας, όπως το λένε, αλλά που στην ουσία δεν είναι τίποτα άλλο παρά αυτό το μίσος μεταξύ των ανθρώπων που ξεσπά στη βία που, θέλουμε δεν θέλουμε, είναι η μήτρα της ιστορίας.
Η τρισδιάστατη εικόνα της καταστροφής προκαλεί θρήνο. Εκεί χιλιάδες χρόνια πριν οι άνθρωποι πρωτοανακάλυψαν τους θεούς. Τους έφτιαξαν ναούς. Έγραψαν για αυτούς. Ουδείς από αυτούς τους θεούς κατάφερε να σώσει το Χαλέπι.
Φωτογραφίες – Video: Le Monde
