Η νίκη του Ναουάζ Σαρίφ στις βουλευτικές εκλογές του Πακιστάν ικανοποιεί τις χώρες της περιοχής, που ελπίζουν ότι θα συμβάλλει στη σταθερότητα, αλλά πολλά θα εξαρτηθούν από το πόσο αποτελεσματικά, τελικά, θα συνεργαστεί με τις πακιστανικές ένοπλες δυνάμεις, γράφει ο Αχμέτ Ρασίντ σε ανάλυσή του στο BBC.
Ο Σάριφ υπήρξε δύο φορές πρωθυπουργός στη δεκαετία του ’90 και προχώρησε σε ειρηνευτικές προσπάθειες με την Ινδία, όμως κάθε βήμα υπονομευόταν από τον εχθρικό και αρνούμενο να συμβιβαστεί πακιστανικό στρατό, ο οποίος τελικά το 1999 ξεκίνησε τον πόλεμο στο Καργκίλ σχετικά με το αμφισβητούμενο Κασμίρ, με αποτέλεσμα μια στρατιωτική πανωλεθρία και την πραξικοπηματική ανατροπή του Σαρίφ.
Σύμφωνα με τον Ρασίντ, ο νέος Πακιστανός ηγέτης γνωρίζει καλά ότι οι παραδοσιακοί σύμμαχοι του Πακιστάν στη Δύση, βυθισμένοι στην ύφεση, είναι απίθανο να χρηματοδοτήσουν ένα σχέδιο διάσωσης της πακιστανικής οικονομίας. Ωστόσο, η Ινδία μπορεί να παίξει έναν βασικό ρόλο αναζωογόνησης της χρεοκοπημένης οικονομίας του Πακιστάν ως πιθανός επενδυτής.
Αυτήν την εποχή, οι πακιστανικές ένοπλες δυνάμεις – με δεδομένο τον κίνδυνο οικονομικής κατάρρευσης του κράτους – είναι πιο ανοιχτές στην ιδέα της βελτίωσης των σχέσεων με την Ινδία, αν και ο αρχηγός του στρατού, ο στρατηγός Περβέζ Καγιάνι, δεν θέλει ούτε να ακούσει για ινδικές επενδύσεις. Ο Καγιάνι αποστρατεύεται στο τέλος του 2013, το Πακιστάν δεν έχει πολλές επιλογές και ο Σαρίφ ακόμα λιγότερες.
Πίεση για τον αγωγό φυσικού αερίου από το Ιράν
Ο πρόεδρος Ασίφ Αλί Ζαρντάρι σχεδόν εκχώρησε το δικαίωμα λήψης αποφάσεων για την εξωτερική πολιτική στον στρατό, προκειμένου να παραμείνει στη θέση του. Ο Σαρίφ δεν αναμένεται να το κάνει αυτό και θα χρειαστεί να συνεργαστεί με τον στρατό, ώστε να χειριστεί τις διαπραγματεύσεις για το Αφγανιστάν που γίνονται μεταξύ των Αμερικανών, του Αφγανού προέδρου Χαμίντ Καρζάι και των ηγετών των Ταλιμπάν, οι οποίοι εδρεύουν στο Πακιστάν.
Η ειρηνική απόσυρση των στρατευμάτων των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν το 2014, το τέλος του αφγανικού πολέμου και η επιβίωση του καθεστώτος Καμπούλ θα εξαρτηθούν από το πόσο σοβαρά το Πακιστάν θα πιέσει τους Ταλιμπάν.
Ο Σαρίφ θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα δίλημμα σχετικά με το Ιράν, αφού οι ΗΠΑ πιέζουν το Πακιστάν να συμμετάσχει στις κυρώσεις του ΟΗΕ στο Ιράν, οι οποίες επιβλήθηκαν εξαιτίας του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Όμως, το Πακιστάν μόλις υπέγραψε μία συμφωνία με την Τεχεράνη για έναν απαραίτητο αγωγό φυσικού αερίου.
Η Κίνα και οι άλλοι
Τα πέντε κράτη της Κεντρικής Ασίας, το Τατζικιστάν, το Ουζμπεκιστάν, η Κιργιζία, το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν, είναι ήδη βαθιά προβληματισμένα σχετικά με την απόσυρση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν και την αποτυχία τους να ελέγξουν τους Ταλιμπάν – κάτι για το οποίο επίσης κατηγορούν τον πακιστανικό στρατό. Θα περιμένουν από τον Σαρίφ να διαπραγματευτεί την ειρήνη στο Αφγανιστάν.
Ο παραδοσιακός σύμμαχος του Πακιστάν, η Κίνα, η οποία επικρίνει (σε επίπεδο ιδιωτικών συνομιλιών με Κινέζους αξιωματούχους) το Πακιστάν διότι υποθάλπει ισλαμιστές, θα ζητήσει τώρα δείγματα γραφής από την κυβέρνηση Σαρίφ στον τομέα αυτό. Το Πεκίνο ανησυχεί, επειδή οι εξτρεμιστές μουσουλμάνοι Ουιγούροι από την κινεζική ενδοχώρα εκπαιδεύονται σε πακιστανικό έδαφος.
Η δύσκολη σχέση με τις ΗΠΑ
H πιο δύσκολη σχέση φαίνεται να είναι με τους Αμερικανούς. Ο Σαρίφ, όπως και άλλοι πολιτικοί σε αυτές τις εκλογές, επένδυσε πολιτικά στον αντιαμερικανισμό. Ο αδελφός του, Σααμπάζ Σαρίφ, πρώην κυβερνήτης του Πουντζάμπ, σταμάτησε όλα τα έργα της Αμερικανικής Υπηρεσίας για τη διεθνή Ανάπτυξη (USAID) στην περιοχή, σε αντίδραση για τους θανάτους αμάχων από μη επανδρωμένα αμερικανικά βομβαρδιστικά (drones).
Ωστόσο, ο Σαρίφ γνωρίζει ότι χρειάζεται τη στήριξη των ΗΠΑ για να συγκεντρώσει την απολύτως απαραίτητη βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Παγκόσμια Τράπεζα και άλλους διεθνείς φορείς. Και δεν μπορεί να το επιτύχει αυτό χωρίς την αμερικανική βοήθεια στη διαδικασία προώθησης της ειρήνης με την Ινδία και το Αφγανιστάν.
Πολλοί πολιτικοί, συμπεριλαμβανομένου και του Σαρίφ, νιώθουν πλέον ότι ο πακιστανικός στρατός ασκεί ένα επικίνδυνο βέτο στην εξωτερική πολιτική. Ακόμα και την ημέρα των εκλογών ο στρατός απέλασε έναν ανταποκριτή των «New York Times» από τη χώρα.
Το να αποδίδεται στην Ινδία ή στο Αφγανιστάν η εσωτερική αστάθεια του Πακιστάν, όπως έκαναν στο παρελθόν πολλές πακιστανικές κυβερνήσεις, δεν οδηγεί σε καμία λύση. Ήδη το Πακιστάν είναι απομονωμένο και αντιπαθές μεταξύ των «γειτόνων» του. Το να αντιστρέψει το κλίμα και να ξαναχτίσει τη φήμη του, σίγουρα, δεν θα είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.
