Του Κώστα Μπετινάκη
Άλλη μία κατάπαυση του πυρός στη Γάζα εκπνέει τα μεσάνυχτα. Αμφότερα τα αντιμαχόμενα μέρη, ωστόσο, δεν δείχνουν έτοιμα να συμφωνήσουν σε οριστική λήξη των εχθροπραξιών, επειδή το χάσμα που τα χωρίζει φαίνεται ακόμη να είναι αγεφύρωτο, παρόλο που οι πρόσφατες συγκρούσεις ήταν και οι αιματηρότερες.
Όσο οι όροι της νέας τριήμερης εκεχειρίας τηρούνται, πάντως, το «παράθυρο» της διπλωματίας παραμένει ανοιχτό.
Aκόμη όμως και την ύστατη ώρα, η κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου δείχνει να κλίνει υπέρ της άποψης των πιο σκληροπυρηνικών στις τάξεις της. Εκείνων που απαιτούν να μην ικανοποιηθεί ούτε ένα από τα αιτήματα της Χαμάς, δηλαδή να αρθεί ο αποκλεισμός της Λωρίδας, να ανοίξει τουλάχιστον ένα λιμάνι, ένα αεροδρόμιο και να απελευθερωθούν φυλακισμένοι.
Η Χαμάς, επίσης, απορρίπτει το αίτημα του Ισραήλ η Λωρίδα της Γάζας να γίνει αποστρατικοποιημένη ζώνη.
«Αν το Ισραήλ θέλει να αποφύγει την επανάληψη των πυραυλικών επιθέσεων στο μέλλον, η μόνη λύση είναι να στείλει χερσαίες δυνάμεις στον θύλακα και να “απαλλαγεί” από τη Χαμάς» δήλωσε ο υπερεθνικιστής ΥΠΕΞ του Ισραήλ Άβιγκντορ Λίμπερμαν.
Σε μια προσπάθεια να ασκηθεί πίεση στην ισραηλινή κυβέρνηση, η Βρετανία ανακοίνωσε πως σχεδιάζει να παγώσει 12 άδειες αποστολής ανταλλακτικών οπλικών συστημάτων στο Ισραήλ, στην περίπτωση που επαναληφθούν οι εχθροπραξίες.
Έξι νεκροί την Τετάρτη
Ενώ διαρκούσε η εκεχειρία, έξι άνθρωποι σκοτώθηκαν την Τετάρτη στην πόλη Beit Lahiya στη βόρεια Γάζα, όταν εξερράγη ισραηλινός πύραυλος, την ώρα που γινόταν προσπάθεια να απενεργοποιηθεί.
Στους νεκρούς περιλαμβάνονται και δύο δημοσιογράφοι: ένας Ιταλός κι ένας Παλαιστίνιος που παρακολουθούσαν την προσπάθεια να εξουδετερωθεί ο εκρηκτικός μηχανισμός για να μην εκραγεί -κάτι που τελικά δεν επιτεύχθηκε.
Μακρινό όνειρο η Ειρηνευτική Συμφωνία
Διαρκής ειρήνη είναι εφικτή μόνο στο πλαίσιο ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης που να θέτει τέλος στο καθεστώς αποκλεισμού της Γάζας, καθώς υπό τις παρούσες συνθήκες δεν υπάρχει ενδεχόμενο για αφοπλισμό της Χαμάς, όπως απαιτούν οι Ισραηλινοί.
Το αίμα που χύθηκε κι από τους δύο αντιπάλους έχει παίξει σημαντικό ρόλο για την επίτευξη και αυτής της εκεχειρίας, που δεν είναι η πρώτη που επιτυγχάνεται τα τελευταία χρόνια.
«Μπορεί να έχουν σταματήσει οι εκκωφαντικοί θόρυβοι από τις εκρήξεις των βομβών, αλλά υπάρχει ένα συνεχές βουητό από τα ισραηλινά τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη (drones) που υπερίπτανται καταγράφοντας τις κινήσεις» περιγράφει ο απεσταλμένος του BBC Jeremy Bowen στη Γάζα. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι για να υπάρξει διαπραγμάτευση για την επίλυση του χρονίζοντος προβλήματος, απαιτείται διαμεσολαβητής κι αυτήν τη στιγμή δεν διαφαίνεται να υπάρχει.
Οι «διαπραγματεύσεις» που γίνονται στην Αίγυπτο έχουν την ιδιομορφία να θυμίζουν το «σπασμένο τηλέφωνο», αφού οι δύο αντιπροσωπείες δεν κάθονται απέναντι η μία στην άλλη στο ίδιο τραπέζι, αλλά, όπως μεταδίδεται -χωρίς να δίνονται οι απαραίτητες διευκρινίσεις-, οι συνομιλίες «γίνονται χωριστά».
Οι «μικροί πόλεμοι» ανάμεσα στους δύο αντιπάλους επαναλαμβάνονται επί χρόνια, με θύματα κυρίως τους άμαχους Παλαιστινίους που ζουν σε μία από τις πλέον πυκνοκατοικημένες περιοχές στον πλανήτη, τη Γάζα.
Η τραγωδία που προκλήθηκε από τις ισραηλινές πολεμικές επιχειρήσεις στη Γάζα σημειώνεται καθώς επικρατεί ένα ιδιαίτερα εκρηκτικό περιβάλλον στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Κάτι που καθιστά εξαιρετικά ευνοϊκή την ατμόσφαιρα επέκτασης των εχθροπραξιών και γενικότερης ανάφλεξης.
Η Λωρίδα της Γάζας, σαν στριμωγμένο σάντουιτς ανάμεσα σε Ισραήλ και Αίγυπτο, αποτελεί το θέατρο πολέμου στο χρονίζον παλαιστινιακό πρόβλημα.
Το Ισραήλ είχε καταλάβει τη Γάζα στον πόλεμο του 1967, για να αποσύρει τα στρατεύματά του απ’ εκεί καταστρέφοντας τους οικισμούς των Ισραηλινών εποίκων, μόλις το 2005.
Έως σήμερα, όμως, ασκεί απόλυτο έλεγχο στα σύνορα της Γάζας, κρατώντας την αποκλεισμένη, από στεριά, αέρα και θάλασσα, με την πρόφαση της αποφυγής ανεφοδιασμού με πολεμοφόδια της οργάνωσης Χαμάς, η οποία έχει εκλεγεί για τη διακυβέρνηση της περιοχής. Η Αίγυπτος συμμετέχει στον αποκλεισμό των νοτίων συνόρων της Γάζας.
Στον αποκλεισμό της θαλάσσιας πρόσβασης μετέχουν και πολεμικά σκάφη ευρωπαϊκών δυνάμεων, οι οποίες -όπως και οι ΗΠΑ- θεωρούν τη Χαμάς «τρομοκρατική οργάνωση», επειδή «δεν αναγνωρίζει» το κράτος του Ισραήλ.
Σύμφωνα με τον καταστατικό χάρτη της Χαμάς, αυτό οφείλεται στη συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή της δυτικής Όχθης και της ανατολικής Ιερουσαλήμ.
Όπως με την πανίσχυρη πολεμική μηχανή του το Ισραήλ υπεραμύνεται της «ασφάλειας των Ισραηλινών πολιτών», πραγματοποιώντας βομβαρδισμούς, αεροπορικές επιδρομές και στρατιωτικές εισβολές στη Γάζα, το ίδιο επιχείρημα επικαλείται και η Χαμάς χρησιμοποιώντας ρουκέτες, που προκαλούν μηδαμινές ζημίες, σε σύγκριση με τις καταστροφές που έχουν επιφέρει οι Ισραηλινοί στη Γάζα.
H εγκαθίδρυση μιας διαρκούς και σταθερής ειρήνης είναι το ζητούμενο στη Λωρίδα της Γάζας. Για να γίνει αυτό, Ισραήλ και Χαμάς θέτουν προϋποθέσεις, οι οποίες όμως θα πρέπει να μην οδηγούν σε απώλεια του γοήτρου τους.
Η πολιτική ηγεσία της Χαμάς θα σταματήσει να μάχεται όταν τερματιστεί ο ασφυκτικός αποκλεισμός της Γάζας και θα συμφωνήσει σε διαρκή κατάπαυση του πυρός, όταν το Ισραήλ …
# σταματήσει «τις εχθροπραξίες» στη Δυτική Όχθη, την Ιερουσαλήμ και τη Γάζα
# εφαρμόσει τους όρους της κατάπαυσης του πυρός του 2012
# σταματήσει τις προσπάθειες υπονόμευσης της παλαιστινιακής κυβέρνησης ενότητας που προσφάτως σχηματίστηκε και
# απελευθερώσει τους φυλακισμένους που είχαν ανταλλαγεί με τον αιχμάλωτο Ισραηλινό στρατιώτη το 2011 και πρόσφατα συνελήφθησαν εκ νέου.
Το Ισραήλ θέλει να αφοπλισθούν οι Ταξιαρχίες Κασάμ (η ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς), αλλά είναι δύσκολο να προσδιορισθεί κατά πόσο διαθέτει η Χαμάς ικανή επιρροή στις εν λόγω ταξιαρχίες και σε άλλες ακραίες ένοπλες δυνάμεις στη Λωρίδα της Γάζας, επειδή σε περιόδους ένοπλων συγκρούσεων ενισχύεται η επιρροή της ένοπλης πτέρυγας σε σχέση με την πολιτική ηγεσία.
Γεγονός είναι πως ο αποκλεισμός της Γάζας και η φτώχεια που συνεπάγεται δημιουργούν γόνιμο έδαφος για να ριζώσουν η βία και οι ριζοσπαστικές δυνάμεις.
Πριν από τον αποκλεισμό υπήρχαν μικρές επιχειρήσεις που έστελναν την παραγωγή τους σε περιφερειακές αγορές και στη Δυτική Όχθη. Με τον αποκλεισμό, όμως, όλα αυτά καταστράφηκαν. Ως εκ τούτου, οι κάτοικοι εξαρτώνται από χορηγούς και τη Χαμάς.
Spiegel: «Η βία οδηγεί στη ριζοσπαστικοποίηση των νέων»
Οι τρομερές καταστροφές και ο μεγάλος αριθμός των νεκρών από τις ισραηλινές πολεμικές επιχειρήσεις στη Γάζα οδηγoύν όλο και περισσότερους νεαρούς Παλαιστίνιους στα χέρια των αδιάλλακτων ριζοσπαστικών ομάδων.
Ο νεαρός Hassan Ibrash, έπειτα από όσα βίωσε τις τελευταίες εβδομάδες, δηλώνει πως δεν πρόκειται να επιστρέψει στο σχολείο, αλλά θα πάρει όπλο να πολεμήσει κι αυτός τους Ισραηλινούς.
