Ο λόγος για την Αβάνα, μία από τις παγκόσμιες πρωτεύουσες της Art Deco αρχιτεκτονικής, που κινδυνεύει να χάσει πολλά από τα αριστουργηματικά της κτήρια, με ειδικούς από όλο τον κόσμο να σπεύδουν για την σωτηρία τους.
Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στην πρωτεύουσα της Κούβας το Παγκόσμιο Συνέδριο Art Deco, όπου 250 αρχιτέκτονες, ιστορικοί τέχνης και συντηρητές από όλη την υφήλιο συγκεντρώθηκαν προκειμένου να μελετήσουν την διάσωση μερικών από τα πιο όμορφα Art Deco κτήρια όχι μόνο στην Λατινική Αμερική, αλλά και σε όλο το κόσμο. «Αν εμείς εδώ στη Κούβα δεν εκτιμούμε την αξία αυτών των κτηρίων, πως έχουμε την απαίτηση να το κάνουν άνθρωποι από το εξωτερικό;», διερωτάται εύλογα ο Γκουστάβο Λόπες Γκονσάλες, υποδιευθυντής του Εθνικού Μουσείου Διακοσμητικών Τεχνών της Κούβας.
Ανάμεσα στα κτήρια της Art Deco κληρονομιάς της χώρας που χρήζουν προστασίας είναι το μέγαρο Μπακάρντι, το επιβλητικό Νοσοκομείο της Μητρότητας, το κτήριο Λόπες Σεράνο και η έπαυλη του ζεύγους Λάσα-Μπαρό, καθώς και δεκάδες άλλες μικρές ή μεγαλύτερες οικίες της Art Deco τεχνοτροπίας, που σημαίνει «Διακοσμητική Τέχνη». «Όλα αυτά τα κτήρια είναι τόσο όμορφα, αλλά ταυτόχρονα και τόσο παραμελημένα», τονίζει η Κάθλιν Μέρφι Σκόλνικ, Αμερικανίδα ιστορικός της αρχιτεκτονικής.
Αυτό που ουσιαστικά «έσωσε» πολλά από τα κτήρια αυτά από το να μην γίνουν ερείπια κάτω από τις δαγκάνες μιας μπουλντόζας ήταν η απουσία μαζικής οικιστικής και αρχιτεκτονικής δραστηριότητας στη χώρα τα τελευταία 50 χρόνια. «Η αρχιτεκτονική ως τέχνη εγκαταλείφθηκε από το κομμουνιστικό καθεστώς, και αντ’ αυτής δόθηκε έμφαση σε κατασκευές με πιο πραγματιστικό χαρακτήρα, όπως γινόταν στην ΕΣΣΔ», θεωρεί ο Χουάν Γκαρσία, Κουβανός ιστορικός της αρχιτεκτονικής, που προσθέτει ωστόσο πως τα κτήρια αυτά επιβαρύνθηκαν από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως το θαλασσινό αλάτι στην ατμόσφαιρα και η υψηλή υγρασία, για να καταλήξει: «Ένα καλό πρώτο βήμα για την σωτηρία τους θα ήταν να τα καταγράψουμε αναλυτικά και κατόπιν να πιέσουμε ώστε αυτά να κριθούν διατηρητέα».
Επιμέλεια: Μάριος Μπουμπής
