Ο Nicolas Sanchez Albornoz, πρώην κρατούμενος του καθεστώτος του Φράνκο, ο οποίος διέφυγε κατά την κατασκευή του Valle de los Caidos (κοιλάδα των πεσόντων) όπου είχε υποχρεωθεί ως φυλακισμένος να εργάζεται, αντιδρά κατά τη διάρκεια συνέντευξης στο Reuters στη Μαδρίτη της Ισπανίας στις 23 Οκτωβρίου 2019 .
Για κάποιον ακτιβιστή φυλακισμένο από τους φασιστές της Ισπανίας για τις πολιτικές του απόψεις, η εκταφή της Πέμπτης και η εκ νέου εκκαθάριση των οστών του Φράνκο έπειτα από δεκαετίες σηματοδοτεί «γλυκόπικρη στιγμή».
Τώρα πια 93, ο Nicolas Sanchez Albornoz είχε αναγκαστεί ως φυλακισμένος του καθεστώτος του Φράνκο να συνδράμει στην οικοδόμηση της «Κοιλάδας των Πεσόντων» του μαυσωλείου όπου ήταν ο τόπος αναπαύσεως του δικτάτορα από τον θάνατό του το 1975.
«Ήταν καιρός (να τον μετακινήσουμε). Έχει καθυστερήσει πολύ» είπε ο συνταξιούχος ιστορικός Sanchez-Albornoz στο Reuters.
«Έχουμε περιμένει πολλές δεκαετίες μετα-Franco να εξαφανιστούν από αυτό το μνημείο, το οποίο… ήταν η ντροπή της Ισπανίας. Όλοι οι δικτάτορες της ”οικογένειας” του Φράνκο εξαφανίστηκαν από την Ευρώπη – ο Χίτλερ, ο Μουσολίνι – και δεν τιμήθηκαν με τέτοιους τάφους».
Σε μια προσεκτικά χορογραφημένη τελετή, τα υπολείμματα του Φράνκο θα απομακρυνθούν από την κοιλάδα των πεσόντων και θα ξαναταφούν σε οικογενειακό οικόπεδο, σύμφωνα με σχέδιο που επικυρώθηκε από ένα διαιρεμένο κοινοβούλιο και εγκρίθηκε τον περασμένο μήνα από το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας.
Το 1947, με τον εμφύλιο πόλεμο που συγκλόνισε τη χώρα από το 1936 έως το 1939 ακόμα φρέσκο στη συλλογική μνήμη, στρατιωτικό δικαστήριο καταδίκασε τον Sanchez-Albornoz σε καταναγκαστική εργασία επειδή είχε γίνει μέλος αντιφασιστικού φοιτητικού σωματείου.
Τέσσερις μήνες αργότερα, δραπέτευσε στη Γαλλία με τη βοήθεια συμπατριωτών του εξόριστων εκεί, που του παρείχαν ψεύτικα χαρτιά, μετρητά και ένα αυτοκίνητο που δανείστηκαν από τον Αμερικανό μυθιστοριογράφο και φιλελεύθερο ακτιβιστή Norman Mailer, ο οποίος περιόδευε στην Ευρώπη εκείνη την εποχή.
«Η Ισπανία στα τέλη του 1948 ήταν ακόμα τεράστια φυλακή» είπε. «Διασχίζοντας τον δρόμο, υπήρχαν στρατόπεδα στρατιωτικής αστυνομίας κάθε 20 χιλιόμετρα που θα σας σταματούσαν και θα σας ζητούσαν τα χαρτιά σας».
«Βλέπω αυτό ως αρχή»
Ο Sanchez-Albornoz ήταν ένας από τους τυχερούς. Πολλοί από τους συμπατριώτες του πέθαναν και θάφτηκαν στην κοιλάδα μαζί με άλλους ακτιβιστές της αντιπολίτευσης. Ο ίδιος ελπίζει ότι η απομάκρυνση των οστών του Φράνκο θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα χρησιμοποιώντας σύγχρονες ιατροδικαστικές μεθόδους για τον εντοπισμό κάποιων άλλων που επίσης έχουν ταφεί εκεί.
«Κάποιοι μπορεί να πιστεύουν ότι η εκταφή του Φράνκο είναι το τέλος της φάσης. Εγώ το βλέπω αυτό ως την αρχή» είπε μιλώντας στο διαμέρισμά του στη Μαδρίτη.
«Εκκρεμούν πολλές ακόμα εκταφές, εκείνων που εκτελέστηκαν από το καθεστώς ή μετακινήθηκαν εκεί χωρίς την άδεια των οικογενειών. Οι οικογένειες ζήτησαν να επιστραφούν τα σώματά τους, ώστε να μπορούν να ταφούν με τους συγγενείς τους στις πατρίδες τους» σημείωσε.
Ο ίδιος πιστεύει ότι η Ισπανία θα αγωνιστεί να αντιμετωπίσει την κληρονομιά που εξακολουθεί να διαιωνίζει ο Φράνκο.
Και ενώ ανέχεται εκείνους που αντιτίθενται στην εκταφή, η εχθρότητά του προς τον Φράνκο παραμένει έντονη. «Δεν έπρεπε να είχε ταφεί πρώτη θέση. Θα έπρεπε να υποστεί την ίδια μοίρα με τα θύματά του» είπε.
Οι κυβερνώντες Σοσιαλιστές της Ισπανίας προσπάθησαν από καιρό να το μετατρέψουν σε μνημείο για τους 500.000 του εμφυλίου πολέμου. Ο Sanchez-Albornoz έχει διαφορετική άποψη. «Αφήστε τη φύση να αναλάβει τη μοίρα του τόπου αυτού» είπε καταλήγοντας.
(REUTERS)
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
