Σε αγωγή εναντίον του διαδικτύου, οι μεγαλύτερες εταιρείες εκδόσεων θέλουν να μεταβάλουν το τι σημαίνει να κατέχουμε ένα βιβλίο.
Όταν χτύπησε ο Covid-19, εκατοντάδες εκατομμύρια μαθητές ξαφνικά έμειναν στο σπίτι χωρίς πρόσβαση σε καθηγητές ή βιβλιοθήκες. Η UNESCO ανέφερε ότι τον Απρίλιο, το 90% των εγγεγραμμένων μαθητών στον κόσμο είχαν πληγεί δυσμενώς από την πανδημία.
Σε απάντηση, η Ανοιχτή Βιβλιοθήκη του Internet Archive ανακοίνωσε τη δημιουργία Εθνικής Βιβλιοθήκης Έκτακτης Ανάγκης, ένα προσωρινό πρόγραμμα που αναστέλλει το όριο στον αριθμό όσων θα μπορούσαν να δανειστούν τα ψηφιακά βιβλία της ταυτόχρονα.
Η ανοιχτή βιβλιοθήκη δανείζει δωρεάν 4 εκατομμύρια ψηφιακά βιβλία, 2,5 εκατομμύρια από τα οποία είναι δημόσια και 1,4 εκατομμύρια από τα οποία ενδέχεται να υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα και σε περιορισμούς δανεισμού (αυτό είναι περίπου ισοδύναμο με μια μεσαίου μεγέθους βιβλιοθήκη πόλης. Η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης, συγκριτικά, διαθέτει 21,9 εκατομμύρια βιβλία και έντυπο υλικό και 1,78 εκατομμύρια ηλεκτρονικά βιβλία, σύμφωνα με στοιχεία του 2016 από την Αμερικανική Ένωση Βιβλιοθηκών).
Η Βιβλιοθήκη Έκτακτης Ανάγκης ολοκληρώθηκε δημιουργώντας τη δική της κατάσταση έκτακτης ανάγκης για το μέλλον των βιβλιοθηκών.
Ο Brewster Kahle, ιδρυτής και ψηφιακός βιβλιοθηκονόμος του Internet Archive, έγραψε τον Μάρτιο ότι η Εθνική Βιβλιοθήκη Έκτακτης Ανάγκης θα εξασφαλίσει «ότι οι μαθητές θα έχουν πρόσβαση σε ανάγνωση και υλικό βιβλιοθήκης… για το υπόλοιπο του ακαδημαϊκού ημερολογίου των ΗΠΑ».
Αναγνώρισε ότι συγγραφείς και εκδότες θα πλήττονταν επίσης από την πανδημία, παρότρυνε αυτούς που ήταν σε θέση να αγοράσουν βιβλία να το κάνουν και προσέφερε στους συγγραφείς μια φόρμα για την αφαίρεση των δικών τους βιβλίων από το πρόγραμμα, εάν ήταν επιλογή τους.
Περισσότερες από 100 βιβλιοθήκες, αρχεία και άλλα ιδρύματα υπέγραψαν δήλωση υποστήριξης για το πρόγραμμα, όπως το MIT, το Penn State, το Emory University, η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βοστόνης, το Middlebury College, το Amherst College, το Πανεπιστήμιο George Washington, η Βιβλιοθήκη Claremont Colleges και η Greater Western Library.
Γράφοντας στο The New Yorker, ο καθηγητής και συγγραφέας της ιστορίας του Χάρβαρντ Jill Lepore ένωσε πολλούς παρατηρητές των μέσων ενημέρωσης, επαινώντας την Εθνική Βιβλιοθήκη Έκτακτης Ανάγκης ως «δώρο για τους αναγνώστες παντού».
Ωστόσο, αρκετοί άλλοι συγγραφείς κατέφυγαν στο Twitter για να διαμαρτυρηθούν.
Την 1η Ιουνίου, ο εκδότης του Whitehead, Penguin Random House, μαζί με τους εκδότες Hachette, HarperCollins και Wiley, άσκησαν αγωγή εναντίον του Διαδικτύου Archive που ισχυρίζεται «μαζική παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων».
Το Internet Archive έκλεισε την Εθνική Βιβλιοθήκη Έκτακτης Ανάγκης στις 16 Ιουνίου, επικαλούμενο την αγωγή και κάλεσε τους εκδότες να παραιτηθούν.
Ωστόσο, οι ενάγοντες συνεχίζουν να πιέζουν τις αξιώσεις τους και τώρα προσπαθούν να κλείσουν μόνιμα ολόκληρη την Ανοιχτή Βιβλιοθήκη.
Η δίκη έχει οριστεί για το επόμενο έτος στο ομοσπονδιακό δικαστήριο, με τις αρχικές αποκαλύψεις να προγραμματίζονται να πραγματοποιηθούν την επόμενη εβδομάδα.
Η «προοπτική για ανακούφιση» των εκδοτών επιδιώκει να καταστρέψει τα υπάρχοντα βιβλία της Ανοιχτής Βιβλιοθήκης και να αποσπάσει από το Αρχείο Διαδικτύου πολλά χρήματα. Στην απάντησή του, το Αρχείο επιδιώκει να απορρίψει πλήρως τους ισχυρισμούς των αντιπάλων του, να πληρώσει τα νομικά του έξοδα και «όποια άλλη περαιτέρω διευκόλυνση που το Δικαστήριο κρίνει δίκαιη».
Αλλά αυτό που διακυβεύεται πραγματικά σε αυτή την αγωγή είναι η ίδια η ιδέα της ιδιοκτησίας – τι σημαίνει όχι μόνο για μια βιβλιοθήκη, αλλά και για οποιονδήποτε, να κατέχει ένα βιβλίο.
Σύνταξη Κ. Μπετινάκης
