Περί τα δύο τρισεκατομμύρια ρούβλια (63 δισ. δολάρια) σχεδιάζει να δαπανήσει η Ρωσία μέχρι το 2020 σε ένα στρατηγικό πρόγραμμα που αφορά την ανάπτυξη της Αρκτικής, δήλωσε ο υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης Ιγκόρ Σλουνγιάγιεφ, αναφέροντας ότι το εν λόγω σχέδιο, που περιλαμβάνει οικονομικά και κοινωνικά έργα, πρόκειται να υποβληθεί στο υπουργικό συμβούλιο έως την 1η Νοεμβρίου.
«Η ρωσική κυβέρνηση αναμένει ότι περισσότερο από το ήμισυ του κόστους θα προέλθει από μεγάλες ρωσικές εταιρίες» είπε ο Σλουνγιάγιεφ στη διάρκεια της γενικής συνέλευσης του Βόρειου Φόρουμ, μιας διεθνούς ένωσης που στόχο έχει την υποστήριξη της αειφόρου ανάπτυξης σε περιοχές που εξαρτώνται οικονομικά από φυσικούς πόρους, η οποία πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Μόσχα. Πρόσθεσε δε ότι το ένα τρίτο της χρηματοδότησης του προγράμματος αναμένεται να προέλθει από τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό.
Τα εδάφη της Αρκτικής διαθέτουν τεράστιες ποσότητες φυσικών πόρων που παραμένουν ανεκμετάλλευτες και οι οποίες τα τελευταία χρόνια αποτελούν αντικείμενο συγκρούσεων ανάμεσα στον Καναδά, στη Δανία, στη Νορβηγία, στη Ρωσία και τις ΗΠΑ. Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες έχουν προκαλέσει τη μείωση του θαλάσσιου πάγου, κάνοντας έτσι ευκολότερη την πρόσβαση σε προσοδοφόρα υπεράκτια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Τώρα, στο ρωσικό υπουργείο Άμυνας επεξεργάζονται σχέδιο δημιουργίας ενός σχηματισμού πολεμικών πλοίων με δυνατότητες πλεύσης σε παγωμένες θάλασσες (ice-class) που θα περιπολούν στα βόρεια – αρκτικά σύνορα της χώρας. Αυτό δήλωσε ο υπουργός Αμύνης Άμυνας, Σεργκέι Σοϊγκού.
Ελπίζω ότι το 2014 θα έχουμε νέες δυνατότητες για τη μεταφορά φορτιών στην Αρκτική, αλλά και για την τεχνική υποστήριξη των σκαφών που διέρχονται από το διάδρομο της Αρκτικής», δηλαδή τη βόρεια θαλάσσια διαδρομή ναυσιπλοΐας, δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Αμύνης, ενώπιον της στρατιωτικής ηγεσίας.
Το αυξημένο ενδιαφέρον για την Αρκτική είναι κατανοητό. Ο απώτατος Βορράς αποτελεί μια από τις σημαντικότερες πηγές φυσικών πόρων της Ρωσίας. Επιπλέον, η «κατάκτηση» της Αρκτικής και η εκμετάλλευση του φυσικού της πλούτου, συνδέεται από τους εμπειρογνώμονες με την υλοποίηση των μακροπρόθεσμων στόχων της οικονομικής ανάπτυξης, της ενεργειακής ασφάλειας και της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της Ρωσίας στην παγκόσμια αγορά.
Ο πόλεμος στην Αρκτική και η ρωσική επιστροφή
Την επαναλειτουργία της της σοβιετικής στρατιωτικής βάσης στα νησιά της Νέας Σιβηρίας (Νοβοσιμπίρσκ), στον Αρκτικό Ωκεανό, προετοιμάζει η Ρωσία. Όπως γράφει η ιστοσελίδα «Η Ρωσία Τώρα» το ρωσικό υπουργείο Άμυνας “ξεκίνησε την υλοποίηση ενός μεγαλεπήβολου έργου, το οποίο ο αναπληρωτής υπουργός, Αρκάντι Μπαχίν, το περιγράφει σαν την «επιστροφή της Ρωσίας στην Αρκτική».
Είκοσι χρόνια μετά το «σφράγισμα» των στρατιωτικών βάσεων στα νησιά «Νοβοσιμπίρσκ» (νότια της Νέας Σιβηρίας), το ρωσικό υπουργείο Άμυνας θα ανασυστήσει την παλιά «ψυχροπολεμική» σοβιετική βάση στον Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό”.
Η Ρωσία σκοπεύει να ανακατασκευάσει «εκ βάθρων» την παλιά σοβιετική στρατιωτική βάση στα νησιά της Νέας Σιβηρίας, τα οποία βρίσκονται στη διασταύρωση των θαλασσών της Αρκτικής, της θάλασσας Λάπτεβ και της θάλασσας της Ανατολικής Σιβηρίας. Η κίνηση αυτή αποτελεί τμήμα ενός προγράμματος που αφορά στη μετατροπή των βόρειων ακτών της Ρωσίας σε ένα παγκόσμιο δίκτυο γραμμών ναυσιπλοΐας καθώς και στη διασφάλιση των τεράστιων ενεργειακών πόρων της περιοχής.
«Οι Ενοπλες Δυνάμεις της Ρωσίας αποχώρησαν από εκεί το 1993, αλλά τα νησιά αποτελούν ένα σημαντικό –στρατηγικής σημασίας- σημείο στον Αρκτικό Ωκεανό
Γιατί το ενδιαφέρον για την Αρκτική
Η Αρκτική έχει χαρακτηριστεί ως το νέο Ελντοράντο των φυσικών πόρων, και η Ρωσία θα παρουσιάσει στον ΟΗΕ νέα επιστημονικά επιχειρήματα, για να αποδείξει τα κυριαρχικά δικαιώματά της εκεί.
Σύμφωνα με τη Σύμβαση για το Δίκαιο της θάλασσας του 1982, οι χώρες μπορούν να επεκτείνουν το όριο της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) των 200 ναυτικών μιλίων, εφόσον αποδείξουν ότι τα διάφορα υποθαλάσσια υψώματα και ράχες που διεκδικούν έχουν σχέση με την ηπειρωτική χώρα. Ότι στην πραγματικότητα δηλαδή, αποτελούν τη φυσική συνέχεια της ηπείρου.
Αλλά και αυτό το όριο, έχει τους δικούς του περιορισμούς. Η αύξηση του ορίου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 150 μίλια. Δηλαδή, αν η Ρωσία αποδείξει ότι οι υποθαλάσσιες ράχες, Λομονόσοφ και Μεντελέγιεφ που διεκδικεί, είναι η φυσική συνέχεια της ηπείρου, τότε μπορεί να αυξήσει το εξωτερικό όριο της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας κατά 150 ν.μ από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το πλάτος της χωρικής θάλασσας. Όχι όμως περισσότερο.
Ο ξεχασμένος παγωμένος ωκεανός
Η ανάπτυξη των νησιών της Νέας Σιβηρίας άρχισε στη δεκαετία του 1970, όταν στο μεγαλύτερο νησί του αρχιπελάγους Κοτέλνι, κτίστηκε πολικός σταθμός. Στη συνέχεια, το υπουργείο Γεωλογίας της Σοβιετικής Ένωσης ξεκίνησε την υλοποίηση ενός έργου μεγάλης κλίμακας που αφορούσε σε γεωλογικές και γεωφυσικές μελέτες στα νησιά. Η βάση της αποστολής βρίσκεται δίπλα στον αεροδιάδρομο του αεροδρομίου «Τεμπ», που την περίοδο εκείνη, σχεδιάστηκε για να εξυπηρετεί μόνο μικρά αεροσκάφη, όπως το ακούραστο An-2 (μεταγωγικό Αντόνοφ).
Μέχρι το 1973, στα νησιά του αρχιπελάγους της Νέας Σιβηρίας είχε αναπτυχθεί μια σειρά από σεισμολογικά εργαστήρια που θα επέτρεπαν την διεξοδική μελέτη και παρακολούθηση της σεισμικής δραστηριότητας στην περιοχή. Αλλά στην αρχή της δεκαετίας του 1990, με τη διάλυση της ΕΣΣΔ, τα πάντα εγκαταλείφθηκαν. Την ίδια εποχή έφυγε από τα νησιά και ο στρατός και οι εγκαταστάσεις ερήμωσαν.
Μετά από 20 χρόνια, κατέπλευσε στο νησί ένας στόλος από 10 πολεμικά και βοηθητικά σκάφη, με ναυαρχίδα το καταδρομικό «Πιότρ Βελίκι» (Μεγάλος Πέτρος), το πιο ισχυρό πλοίο του Βόρειου Στόλου. Σύμφωνα με το γραφείο Τύπου του Βορείου Στόλου, με ελικόπτερα Ka-27 και πλωτά μέσα, στο νησί Κοτέλνι αποβιβάστηκαν πεζοναύτες και οργανώθηκε η μεταφορά μηχανημάτων, εξοπλισμού και κοντέϊνερ, απαραίτητων για τη διαβίωση του ειδικού τεχνικού προσωπικού και για τις εργασίες ανοικοδόμησης των εγκαταστάσεων και αναβάθμισης των υποδομών της βάσης.
Ο κύριος στόχος του ρωσικού υπουργείου Άμυνας στην πρώτη φάση, είναι να ανακατασκευαστεί ο διάδρομος προσγείωσης-απογείωσης του αεροδρομίου «Τεμπ», που κατασκευάστηκε στη διάρκεια της σοβιετικής εποχής και στη συνέχεια, έμεινε για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να χρησιμοποιείται. Ο διάδρομος θα αναβαθμιστεί και θα κατασκευαστεί έτσι ώστε να μπορεί να δέχεται αεροσκάφη An-72 και An-74. Οι πρώτες πτήσεις, σύμφωνα με τους στρατιωτικούς, αναμένονται να ξεκινήσουν προς το αρχιπέλαγος στα τέλη του μήνα.
Επιμέλεια Κ. Μπετινάκης
