Η συντηρητική αντιπολίτευση της Πορτογαλίας πέτυχε μια καθαρή νίκη στις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής, τις οποίες επισκίασε η οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα, επί των Σοσιαλιστών του πρωθυπουργού, Ζοζέ Σόκρατες. Το “δεξιό” PSD συγκέντρωσε 39% των ψήφων έναντι 28% των Σοσιαλιστών με μέχρι στιγμής καταμετρημένο περισσότερο από το 90% των ψήφων.
Έτσ, ο Σόκρατες ανακοίνωσε την παραίτησή του από την ηγεσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος λέγοντας ότι είναι καιρός το κόμμα να ανοίξει ένα «νέο κύκλο» και προσθέτοντας ότι θα παραμείνει απλό στέλεχός του.
Το PSD θα έχει απόλυτη πλειοψηφία στη βουλή εάν συμμαχήσει με το συντηρητικό-εθνικιστικό κόμμα CDS-PP, που συγκέντρωσε περίπου το 11% των ψήφων. Μάλιστα, είχαν υπάρξει εκκλήσεις από διάφορες πλευρές να αναδειχθεί μια ισχυρή κυβέρνηση ικανή να εφαρμόσει τους σκληρούς όρους του δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που συμφώνησαν να δώσουν στην κυβέρνηση της Πορτογαλίας 78 δισεκατομμύρια ευρώ, ώστε η Λισαβόνα να αποφύγει τον κίνδυνο της οικονομικής κατάρρευσης. Τέταρτη μεγαλύτερη δύναμη αναδείχθηκε η συμμαχία κομμουνιστών και πρασίνων, η οποία συγκέντρωσε το 7,7% των ψήφων, ενώ το Αριστερό Μπλοκ συγκέντρωσε το 5%.
Ο ηγέτης του PSD, Πάσους Κοέλιου, έλαβε μια «καθαρή εντολή» για να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες χρειάζεται η Πορτογαλία σε «μια από τις πιο απαιτητικές εποχές στην ιστορία της», δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας. Τα αποτελέσματα αντανακλούν «μια σαφή θέληση για αλλαγή από μέρους των Πορτογάλων», δήλωσε ο Μιγκέλ Ρέλβας, βουλευτής του PSD.
Πάντως, υπήρξαν αρκετές φωνές που εξέφρασαν ανησυχία για το υψηλό ποσοστό αποχής, που σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έφθασε το 40% – ήταν οριακά υψηλότερη από τις εκλογές του 2009. Παράλληλα, αρκετές διαδηλώσεις για επιμέρους και τοπικά προβλήματα σημειώθηκαν την ημέρα των εκλογών, με κατοίκους να αποκλείουν τις εισόδους σε εκλογικά τμήματα ή να απέχουν από την διαδικασία για ζητήματα όπως το κλείσιμο σχολείων, η έλλειψη γιατρών κ.ά.
Για παράδειγμα, στην πόλη Καμπρίλ, που βρίσκεται βορειοανατολικά της Λισαβόνας, διαδηλωτές άφησαν ελεύθερες μέλισσες μέσα σε ένα εκλογικό τμήμα σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την καθυστέρηση της επισκευής ενός δρόμου στην περιοχή.
Τα κόστη του δανεισμού της Πορτογαλίας έχουν φθάσει σε επίπεδα μη βιώσιμα, αναγκάζοντας την χώρα να δεχθεί την συμφωνία δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ο Πάσους Κοέλιου έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει τους όρους του δανεισμού από ΕΕ-ΔΝΤ και να εντείνει τις προσπάθειες να μειωθεί το έλλειμμα ύψους 9,1% στον προϋπολογισμό.
Η οικονομία της Πορτογαλίας αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 2% το 2011 και το 2012, μετά την ανάπτυξή της με ρυθμό 1,4% του ΑΕΠ το 2010. Παράλληλα, η ανεργία έχει αυξηθεί στο 12,5%, ποσοστό που είναι το υψηλότερο στα χρονικά για την χώρα, εντείνοντας έτσι τις ανησυχίες ότι ο δανεισμός από την ΕΕ και το ΔΝΤ πρόκειται να αυξήσει την φτώχεια στην ήδη φτωχότερη χώρα της δυτικής Ευρώπης.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι συνδικάτα, κόμματα της άκρας αριστεράς και κινήματα πολιτών έχουν εξαγγείλει μια σειρά νέων κινητοποιήσεων εναντίον των μέτρων περικοπής των δημοσίων δαπανών τους επόμενους μήνες.
