Η (σχεδόν) ιερή εμπειρία παρακολούθησης του Euro 2020

Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης

Το φετινό τουρνουά είναι διαφορετικό από όλα όσα έχουμε δει μέχρι τώρα – μια υπενθύμιση ότι όταν οι οπαδοί του ποδοσφαίρου μπαίνουν στο γήπεδο, αυτό μετατρέπεται σε ναό.

Αφού λοιπόν αναβλήθηκε για έναν χρόνο λόγω της πανδημίας, το ανά τετραετία διεξαγόμενο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου ξεκίνησε τον Ιούνιο και φιλοξενήθηκε από 11 διαφορετικές πόλεις σε ολόκληρη την ήπειρο. Το Euro 2020 (όπως συνέχισε να ονομάζεται παρά το γεγονός ότι έλαβε χώρα το 2021) ακολουθεί μια σεζόν αντίθετη με εκείνη που είδαμε στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, κατά τη διάρκεια της οποίας πολλές ομάδες σε όλο τον κόσμο έπαιξαν την πλειοψηφία των αγώνων τους χωρίς οπαδούς στα γήπεδα. 

Ήταν μια παράξενη και συχνά αποπροσανατολιστική εμπειρία. Παρακολουθώντας τους αγώνες στην τηλεόραση, οι θεατές αισθάνονταν την κενότητα των σταδίων να αντηχεί στην οθόνη. Μπορούσαμε να ακούσουμε, με σαφήνεια, κάθε παίκτη να ζητά την μπάλα, κάθε υψηλόφωνη οδηγία του προπονητή, καθώς και τον υπόκωφο ήχο του κάθε σουτ. Ορισμένα κανάλια προσπάθησαν να γεμίσουν το κενό με τεχνητό ήχο πλήθους, το οποίο κατάφερνε μόνο να ενισχύσει το κενό, καθώς η άνοδος και η πτώση της έντασης των ψεύτικων επευφημιών σπάνια συμβάδιζαν με αυτό που συνέβαινε στο γήπεδο.

Έλειψαν επίσης οι ύμνοι των οπαδών, που εδώ και χρόνια χαρακτηρίζουν παραδοσιακά το κάθε γήπεδο – το «You’ll Never Walk Alone» της Λίβερπουλ, που έδενε τις κερκίδες του Anfield σαν μια υπόσχεση (που τηρούσε πάντα). Το «Hala Madrid y Nada Más» που αντηχούσε από το Bernabéu της Ρεάλ Μαδρίτης σαν να το τραγουδούσε ο κάθε οπαδός με ολόκληρο το σώμα του. Το «Stern Des Südens» που δονούσε τα καθίσματα της Allianz Arena της Μπάγερν Μονάχου ενώ μια θάλασσα από κόκκινες σημαίες κυμάτιζε με ανείπωτο σθένος.

Τώρα, 15 μήνες από την έναρξη της πανδημίας, που σταμάτησε τα μεγάλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου, το Euro 2020 επανέφερε τους οπαδούς πίσω στα στάδια σε ολόκληρη την ήπειρο. Ο κίνδυνος βέβαια δεν έχει υποχωρήσει πλήρως και, παρά το ότι ορισμένοι αγώνες περιορίστηκαν στη μερική χωρητικότητα των σταδίων, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέφερε ότι το τουρνουά συνέβαλε σε αύξηση κατά 10% των νέων περιστατικών κορωνοϊού. Ωστόσο, για τους λάτρεις του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, το τουρνουά χρησίμευσε ως μια επανάκτηση όσων έλειπαν από τη ζωή τους. Για όλους όσους το παρακολουθούν, η παρουσία των οπαδών έχει ορίσει το τουρνουά του Euro 2020 ως ένα από τα πιο δραματικά που έχουμε δει.

Η Γαλλία -παγκόσμια πρωταθλήτρια- αποκλείστηκε από την Ελβετία σε έναν αγώνα όπου η τελευταία κέρδισε τον πρώτο της νοκ άουτ αγώνα σε ένα μεγάλο τουρνουά, από το 1938. Η Αγγλία νίκησε τους Γερμανούς αντιπάλους της σε νοκ άουτ αγώνα για πρώτη φορά σε 55 χρόνια, κάνοντας το Γουέμπλεϊ να δονείται με έκσταση. Έχουν σημειωθεί περισσότερα αυτογκόλ σε αυτό το τουρνουά (10) από ό,τι σε όλες μαζί τις προηγούμενες 15 διοργανώσεις  του Euro από το 1960. Η παρουσία των οπαδών μεγέθυνε όλο αυτό το δράμα με τρόπους που ήταν τόσο συναρπαστικοί όσο και τρομακτικοί.

Τη δεύτερη ημέρα του τουρνουά, ο αγώνας μεταξύ Δανίας και Φινλανδίας ξετυλίχθηκε σε θέατρο τρόμου. Στο 43ο λεπτό, ο Δανός σταρ Κρίστιαν Έρικσεν -ένας από τους καλύτερους παίκτες που έχει παρουσιάσει ποτέ η μικρή σκανδιναβική χώρα- άρχισε να σκοντάφτει καθώς η μπάλα τον είχε προσπεράσει και στη συνέχεια κατέρρευσε. Οι συμπαίκτες του, συνειδητοποιώντας πως κάτι πολύ σοβαρό συνέβαινε, ικέτευσαν για ιατρική βοήθεια. Ο αρχηγός της Δανίας, Simon Kjaer, που επέδειξε μια εξαιρετικά έντονη κατανόηση του τι ήταν απαραίτητο εκείνη τη στιγμή, έσπευσε προς τον Έρικσεν και τον έβαλε σε θέση ανάνηψης – αποτρέποντας πνιγμό από τη γλώσσα του. Οι παίκτες της Δανίας δημιούργησαν αμέσως έναν κύκλο γύρω από τον αναίσθητο άσο, ενώ οι γιατροί τού έκαναν καρδιοαναπνευστική ανάνηψη (CPR). Πολλοί ποδοσφαιριστές, φανερά συγκλονισμένοι, ξέσπασαν σε δάκρυα. Ο Έρικσεν είναι μόλις 29 ετών. Οι οπαδοί στις κερκίδες δεν γνώριζαν καν αν ήταν ακόμη ζωντανός.

Υπάρχει η σιωπή ενός σταδίου χωρίς οπαδούς, αλλά υπάρχει και η σιωπή ενός σταδίου όπου χιλιάδες άνθρωποι φοβούνται πως μόλις παρακολούθησαν κάποιον να χάνει τη ζωή του. Ακόμα και όσοι έβλεπαν τον αγώνα στην τηλεόραση ένιωσαν την καρδιά τους να χτυπά δυνατά. Για λίγα λεπτά δεν υπήρχαν τραγούδια, ούτε ύμνοι, παρά μόνο το σιγανό μουρμουρητό του φόβου.

Και έπειτα, μερικοί οπαδοί που αισθάνονταν ανίκανοι να βοηθήσουν, έκαναν ό,τι γνωρίζουν να κάνουν καλά σε αυτούς τους χώρους -αυτού του καταφύγιου στο οποίο είχαν γίνει επιτέλους δεκτοί- για να στείλουν ενθάρρυνση στον Έρικσεν. Μια ομάδα οπαδών ξεκίνησε να φωνάζει  «Κρίστιαν», ενώ μια άλλη ομάδα απαντούσε με «Έρικσεν». Φαινόταν σχεδόν σαν να ήλπιζαν ότι η πνευματική τους κλήση και απάντηση θα τον βοηθούσε να επανέλθει. Ο διεθνής ποδοσφαιριστής μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και η κατάστασή του σταθεροποιήθηκε. Είχε υποστεί καρδιακή ανακοπή και η γρήγορη δράση τόσο του Kjaer όσο και του ιατρικού team στη σκηνή πιθανότατα του έσωσαν τη ζωή. Ο γιατρός της ομάδας είπε αργότερα ότι, πριν αναζωογονηθεί, ο Έρικσεν «είχε φύγει».

Προς έκπληξη πολλών, αφού οι ομάδες έλαβαν το μήνυμα ότι η κατάστασή του ήταν σταθερή, το παιχνίδι συνεχίστηκε. Η Δανία τελικά έχασε 1-0 από τους Φινλανδούς, αλλά λίγοι ασχολήθηκαν με το σκορ. Η σιωπηλή στιγμή στο γήπεδο ήταν μια υπενθύμιση της επισφάλειας της ανθρώπινης υπόστασης και του πόσο γρήγορα μπορεί να σβήσει ένα φως.

Η Δανία έχασε και στο επόμενο παιχνίδι της από το Βέλγιο, τη Νο 1 ομάδα στη βαθμολογία της FIFA στον κόσμο με 2-1. Με δύο ήττες και μόνο ένα παιχνίδι να απομένει σε αυτόν τον γύρο, οι Δανοί φάνηκαν να έχουν ελάχιστες πιθανότητες να προχωρήσουν στα παιχνίδια νοκ άουτ. Αλλά είχαν ακόμα κάποια ελπίδα, γιατί οι τέσσερις κορυφαίες ομάδες τρίτης θέσης σε καθένα από τα έξι γκρουπ του τουρνουά, θα προχωρούσαν στον επόμενο γύρο μαζί με τις δύο πρώτες ομάδες του κάθε γκρουπ. Αυτό σήμαινε ότι το Βέλγιο έπρεπε να νικήσει τη Φινλανδία και η Δανία τη Ρωσία.

Στο 38ο λεπτό του αγώνα, ο Mikkel Damsgaard, ο παίκτης που είχε αντικαταστήσει τον Έρικσεν στον αρχικό αγώνα της Δανίας, δέχτηκε μια πάσα περίπου 20 μέτρα από το τέρμα, με το εσωτερικό του αριστερού ποδιού του, έσπρωξε την μπάλα προς τα δεξιά και με το εξωτερικό του δεξιού του ποδιού εξαπέλυσε ένα σουτ κατευθείαν στη δεξιά πάνω γωνία του τέρματος, μετατρέποντας το γήπεδο σε ένα άμορφο κύμα που κινούνταν υστερικά στον αέρα. Στο ποδόσφαιρο, δεν υπάρχει τίποτα πιο υπέροχο από το να βλέπεις την ακινησία του πλήθους σε εκείνες τις στιγμές μετά το χτύπημα της μπάλας, τον τρόπο με τον οποίο τα μάτια διευρύνονται και τα στόματα παραμένουν ανοιχτά, καθώς η μπάλα πηγαίνει προς τον στόχο της και στη συνέχεια τα σώματα των ανθρώπων να εκρήγνυνται σε έκσταση καθώς αυτή χτυπά το πίσω μέρος στα δίχτυα.

Η Δανία σκόραρε ξανά και μετά η Ρωσία απάντησε. Το σκορ έγινε 2-1, αλλά η Δανία χρειαζόταν ένα ακόμη γκολ για να εξασφαλίσει το πέρασμά της στον επόμενο γύρο. Με μόλις 11 λεπτά να απομένουν και με την μπάλα να αναπηδά μεταξύ Δανών και Ρώσων παικτών στη μικρή περιοχή της Ρωσίας, η μπάλα κύλησε προς την κορυφή της μεγάλης περιοχής, όπου ο Δανός αμυντικός Andreas Christensen σούταρε με δύναμη, στέλνοντάς την στον αέρα σαν το κρεσέντο του τελικού τραγουδιού μιας ταινίας. Πέταξε πέρα ​​από τον Ρώσο τερματοφύλακα, κούνησε το πίσω μέρος των διχτυών και έστειλε τους οπαδούς στο στάδιο Parken της Κοπεγχάγης σε παραλήρημα.

Οι θεατές ανέβηκαν ο ένας πάνω στον άλλο καθώς οι κραυγές τους κατευθύνονταν προς τους ουρανούς. Ξένοι αγκαλιάστηκαν και έκλαψαν μαζί. Ποτήρια μπίρας πετάχτηκαν στον αέρα, με τα σταγονίδια να λάμπουν στον αέρα, κάτω από τα φώτα του σταδίου, σαν πυγολαμπίδες στον νυχτερινό ουρανό. Ήταν υπέροχο να είναι κανείς μάρτυρας, ακόμα και από μακριά. Η Δανία σκόραρε ένα ακόμα γκολ, σφραγίζοντας τη πρόκρισή της της στον επόμενο γύρο. Και μόλις λίγες μέρες αργότερα απέκλεισε την Ουαλία από τον Γύρο των 16, κερδίζοντας τον αγώνα με 4-0. Η Δανία βρίσκεται πλέον στους ημιτελικούς του μεγαλύτερου τουρνουά της Ευρώπης -αντίπαλη της Αγγλίας- λίγες μόνο εβδομάδες μετά το συγκλονιστικό σενάριο τρόμου, όπου ο καλύτερος παίκτης της ομάδας είχε πεθάνει στο γήπεδο μπροστά στα μάτια του κόσμου.

Το ποδόσφαιρο δεν είναι τίποτα χωρίς τους οπαδούς που το υποστηρίζουν. Δεν είναι τίποτα χωρίς εκείνους για τους οποίους αυτά τα στάδια είναι ιεροί χώροι, για αυτούς που τραγουδούν ύμνους τόσο για την τοπική ομάδα του συλλόγου τους όσο και για την εθνική τους ομάδα – σαν να ήταν ύμνοι που θα μπορούσαν να τους φέρουν πιο κοντά στον Θεό. Το να παρακολουθεί κανείς τους Δανούς οπαδούς να μετακινούνται από τον απόλυτο τρόμο στην αγαλλίαση κατά τη διάρκεια αυτού του τουρνουά ήταν μια υπενθύμιση του γιατί αυτό το παιχνίδι, και το να βρίσκεται κανείς στις κερκίδες, είναι τόσο σημαντικό για πολλούς. Υπενθυμίζει τόσα πολλά από αυτά που μας στέρησε αυτή η πανδημία, καθώς και το τι, αν δεν είμαστε προσεκτικοί, θα μπορούσε να μας ξαναστερήσει.

Πηγή: The Atlantic