Χρονιά με επιτυχίες για την ρωσική διπλωματία, υποστηρίζουν ρώσοι σχολιαστές πως ήταν το 2013. Ωστόσο, βασικές προκλήσεις έμειναν αναπάντητες από τη Ρωσία, και οι «εκκρεμότητες» αυτές θα πρέπει να επιλυθούν εφέτος. Ποιοί όμως είναι οι τρεις σημαντικότεροι στόχοι της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας;
Το 2014 έτος θα είναι κρίσιμο για τη διαμόρφωση της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (ΕΟΚ), η οποία έχει αναχθεί στο μεγαλύτερο project της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής, και είναι μία από τις κύριες προτεραιότητες της τρίτης προεδρικής θητείας του Βλαντίμιρ Πούτιν. Δεύτερος στόχος η διεύρυνση της ενεργειακής ρωσικής αγοράς και τρίτος η προώθηση των σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
1. Έως το Μάρτιο 2014 πρέπει να έχει ετοιμαστεί το κείμενο της Συνθήκης Ένωσης, το οποίο οι ηγέτες των τριών χωρών (Ρωσία, Λευκορωσία, Καζαχστάν) θα υπογράψουν μέσα στο καλοκαίρι. Το Φθινόπωρο θα πρέπει να επικυρωθεί από τα εθνικά κοινοβούλια και από την 1η Ιανουαρίου 2015, η ΕΟΚ θα πρέπει να ξεκινήσει τη λειτουργία της.
Η Ρωσία επιθυμεί τα κράτη-μέλη της ΕΟΚ, να αποτελούν όχι μόνο μια ενιαία αγορά με ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ανθρώπων, αλλά και ένα χώρο με μια κοινή πολιτική μετανάστευσης, εκπαίδευσης, ακόμα και με κοινή πολιτική πληροφοριών.
Οι αρχές του Καζακστάν όμως και πιο πρόσφατα της Λευκορωσίας, θεωρούν την άποψη αυτή ως απόπειρα «κατάλυσης» της εθνικής τους κυριαρχίας. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές οι αντιφάσεις, η Μόσχα θα πρέπει να επιδείξει διπλωματική διακριτικότητα.
2. Απ’ όλες τις μακροπρόθεσμες προκλήσεις, η Ρωσία επιδιώκει να αντιμετώπισε καλύτερα το 2013 το θέμα της αναζήτησης νέων αγορών για τους υδρογονάνθρακές της. Η «Rosneft» υπέγραψε συμφωνία με τις κινεζικές εταιρείες για την προκαταβολή έως και 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων για μελλοντικές προμήθειες πετρελαίου. Τα χρήματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν κυρίως για την αγορά περιουσιακών στοιχείων στη Ρωσία.
3. Η στροφή του κλάδου των εξαγωγών φυσικών πόρων προς την Κίνα, θα απαιτήσει, όχι μόνο τη διαφοροποίηση των επαφών στην Ασία για την αντιστάθμιση των κινδύνων, αλλά και την επαναφορά των στενότερων σχέσεων με την Ευρώπη. Τα τελευταία δύο χρόνια, οι σχέσεις με την ΕΕ έχουν επιδεινωθεί, αν και προς τα έξω τόσο η Μόσχα όσο οι ευρωπαίοι εταίροι της, προσπαθούν να μην δείχνουν ότι συμβαίνει κάτι παρόμοιο.
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία επιβεβαίωσαν τα σκαμπανεβάσματα που υπάρχουν στις ρωσο-ευρωπαϊκές σχέσεις.
Το πιο εντυπωσιακό σημάδι των συσσωρευμένων αντιφάσεων το 2013, ήταν το γεγονός ότι η ΕΕ και η Ρωσία διεξήγαγαν μόλις μια σύνοδο κορυφής (στο Αικατερινμπούργκ, τον Ιούνιο). Παραδοσιακά και μέχρι πρότινος, οι ηγέτες της ΕΕ και της Ρωσικής Ομοσπονδίας συναντιόνταν δύο φορές το χρόνο: Μία φορά στη Ρωσία και μια στην Ευρώπη.
Δυσκολίες στις ρωσο-γερμανικές σχέσεις
Η πιο οδυνηρή απώλεια για τη Ρωσία, ήταν η επιδείνωση των σχέσεων με τη Γερμανία. Σύμφωνα με πηγές στο Βερολίνο, αφορμή για το πάγωμα των σχέσεων αποτέλεσε η δίωξη που ασκήθηκε στους συμμετέχοντας στο συλλαλητήριο της αντιπολίτευσης την 6η Μαΐου 2012 που έληξε με συγκρούσεις με την αστυνομία, καθώς και η σύλληψη των μελών του πανκ συγκροτήματος Pussy Riot. Μια ακόμα αιτία ήταν η σταδιακή μείωση της εξάρτησης από τις ρωσικές πρώτες ύλες και της ρωσικής αγοράς για τις μεγάλες γερμανικές εταιρείες
Οι ρώσοι διπλωμάτες αναγνωρίζουν επίσης σε ανεπίσημες συζητήσεις, ότι το επίπεδο των σχέσεων έχει όντως πέσει και ότι χωρίς τη γερμανική υποστήριξη, η συνεργασία με τις άλλες χώρες της ΕΕ θα είναι πολύ πιο δύσκολη. Σαν συνέπεια, η αποκατάσταση των επαφών με την Ευρώπη και ιδιαίτερα με το Βερολίνο, θα είναι άλλο ένα βασικό καθήκον της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής για το 2014.
Πηγή: Ρωσία Τώρα – Kommersant – Vlast
Επιμέλεια Κ. Μπετινάκης
