Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι αποφάσισε να παρατείνει την αναστολή των κυρώσεων οι οποίες συνδέονται με τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όμως ξεκαθάρισε ότι αυτή η χειρονομία είναι κάτι το «προσωρινό» και ότι συνεχίζει τη διαδικασία αναθεώρησης της πολιτικής της έναντι της Τεχεράνης.
Παράλληλα με αυτή την ανακοίνωση, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών γνωστοποίησε ότι προχωρά στην επιβολή νέων κυρώσεων σε βάρος 11 προσώπων και οντοτήτων που υποστηρίζουν τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν ή φέρονται να διέπραξαν κυβερνοεπιθέσεις εναντίον του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Η παράταση της αναστολής των κυρώσεων είναι «μια προσωρινή απόφαση», δήλωσε Αμερικανός κυβερνητικός αξιωματούχος υπό τον όρο να μην κατονομαστεί, τονίζοντας πως δεν έχει ληφθεί καμιά απόφαση σε ό,τι αφορά το μέλλον της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
«Η κυβέρνηση ενέκρινε αυτή την αναστολή προκειμένου να διαθέτει περισσότερη ευελιξία», εξήγησε από την πλευρά της η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Χέδερ Νάουερτ.
Σκοπός της απόφασης είναι να δοθεί «χρόνος στον πρόεδρο και την κυβέρνησή του να λάβουν μια οριστική απόφαση για την πολιτική που θα εφαρμόσουν οι ΗΠΑ» όσον αφορά το Κοινό Συνεκτικό Σχέδιο Δράσης (Joint Comprehensive Plan of Action, ή JCPOA), την ιστορική συμφωνία που υπεγράφη το 2015 στη Βιέννη από το Ιράν και τις μεγάλες δυνάμεις (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία).
Ο Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να αποφασίσει έως τα μέσα του Οκτωβρίου εάν θα «επαληθεύσει» ή όχι ενώπιον του Κογκρέσου πως η Τεχεράνη τηρεί τους όρους της συμφωνίας.
«Θα μάθετε την απόφασή μου πολύ σύντομα, τον Οκτώβριο», υποσχέθηκε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους επί του προεδρικού αεροσκάφους, επαναλαμβάνοντας την άποψή του πως «αυτή η συμφωνία δεν έπρεπε να είχε εγκριθεί ποτέ».
«Αυτοί (οι Ιρανοί) παραβιάζουν διάφορους όρους (της συμφωνίας) και παραβιάζουν το πνεύμα της συμφωνίας», συνέχισε και πρόσθεσε «δεν πρόκειται να το ανεχθούμε αυτό».
Ο Τραμπ πρέπει να ανανεώνει την αναστολή των κυρώσεων κάθε 90 ημέρες και παρότι προεκλογικά υποσχόταν ότι θα «έσκιζε» τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, έχει επαληθεύσει δύο φορές ότι η Τεχεράνη συμμορφώνεται προς τους όρους της. Όμως τις τελευταίες εβδομάδες η κυβέρνησή του καταγγέλλει σε όλο και υψηλότερο τόνο τις «δολοπλοκίες» του Ιράν.
Η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας προβλέπει την προοδευτική και υπό όρους άρση των κυρώσεων σε βάρος της με αντάλλαγμα εγγυήσεις ότι η Τεχεράνη δεν επιδιώκει την απόκτηση πυρηνικών όπλων.
Αφότου συνήφθη πολλές διεθνείς κυρώσεις έχουν αρθεί, ανοίγοντας την πόρτα κυρίως σε ξένες επενδύσεις. Στις αρχές του Ιουλίου του 2017 ο γαλλικός όμιλος Total, επικεφαλής μιας διεθνούς κοινοπραξίας, υπέγραψε έτσι μια συμφωνία με το Ιράν.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) είναι επιφορτισμένος με τον έλεγχο ανά τακτά χρονικά διαστήματα όλων των εγκαταστάσεων του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Στην πιο πρόσφατη έκθεσή του, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα στα τέλη Αυγούστου, ο Οργανισμός διαβεβαίωσε ότι το Ιράν πράγματι τηρεί τις δεσμεύσεις του.
«Γίνονται πολλές συζητήσεις» και «δεν έχει ληφθεί καμιά οριστική απόφαση» προς το παρόν για «την επαλήθευση» ή μη της συμμόρφωσης του Ιράν προς τους όρους της συμφωνίας, δήλωσε από την πλευρά του την Πέμπτη ο αμερικανός υπουργός Ρεξ Τίλερσον και συμπλήρωσε ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει ολοκληρώσει την ανάλυσή της για την πολιτική που θα ακολουθήσει έναντι της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
«Ο πρόεδρος Τραμπ ήταν σαφής με όσους τον συμβουλεύουν για αυτή την πολιτική: πρέπει να λάβουμε υπόψη το σύνολο των ιρανικών απειλών, όχι μόνο τις πυρηνικές δυνατότητες του Ιράν», διευκρίνισε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
Ο Τίλερσον εκτίμησε ότι «η πλήρης εφαρμογή της συμφωνίας θα συνέβαλε με θετικό τρόπο στη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή και σε διεθνές επίπεδο: αυτοί είναι οι στόχοι της». Αλλά συνέχισε πως κατά τη δική του άποψη, το Ιράν δεν συμβάλλει στην επίτευξη αυτών των στόχων, επισημαίνοντας την ανάπτυξη βαλλιστικών πυραύλων από μέρους της Ισλαμικής Δημοκρατίας και τη συμβολή της Τεχεράνης στην αποσταθεροποίηση της περιοχής, που «απειλεί την ασφάλεια».
Η πρεσβεύτρια των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Νίκι Χέιλι δήλωσε πρόσφατα ότι εάν ο πρόεδρος αποφασίσει να μην επαληθεύσει την τήρηση της συμφωνίας «θα έχει καλούς λόγους να το κάνει», προσθέτοντας πως «οι ιρανοί ηγέτες θέλουν να χρησιμοποιήσουν τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα για να πάρουν τον κόσμο όμηρο». Η Χέιλι έκανε τη δήλωση αυτή την 5η Σεπτεμβρίου σε ομιλία της στο κέντρο μελετών American Enterprise Institute.
Εν αναμονή της απόφασης, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε την Πέμπτη το πάγωμα όλων των περιουσιακών στοιχείων 11 προσώπων και οντοτήτων του Ιράν.
«Μια ιρανική εταιρεία που εφοδιάζει με υλικό το πρόγραμμα για την κατασκευή βαλλιστικών πυραύλων, αεροπορικές εταιρείες που μεταφέρουν μαχητές και όπλα στη Συρία και χάκερ που διέπραξαν κυβερνοεπιθέσεις σε βάρος αμερικανικών οικονομικών θεσμών» φιγουράρουν στον κατάλογο αυτό, διευκρίνισε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνούτσιν.
«Το υπουργείο Οικονομικών θα συνεχίσει να επιβάλει αυστηρές κυρώσεις ενώπιον των προκλήσεων του Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης στους Φρουρούς της Επανάστασης (σ.σ. οι Φρουροί αποτελούν ένα επίλεκτο σώμα των ιρανικών ένοπλων δυνάμεων) και σε εξτρεμιστές τρομοκράτες», επέμεινε ο Στίβεν Μνούτσιν.
Πηγές: ΑΜΠΕ, AFP, Reuters
