Οι εντάσεις γίνονται επικίνδυνες στο κατώφλι της Ρωσίας και της Συρίας. Η επικίνδυνη σύγκρουση οχημάτων μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων στρατιωτών στη βορειοανατολική Συρία στις 24 Αυγούστου υπογραμμίζει πόσο εύθραυστες είναι οι σχέσεις στην ευρύτερη περιοχή μεταξύ των δύο μεγάλων δυνάμεων.
Σύμφωνα με τις εκθέσεις του Λευκού Οίκου και ρωσικό βίντεο που έγινε viral την περασμένη εβδομάδα, φαίνεται ότι, καθώς τα δύο θωρακισμένα οχήματα έτρεχαν σε αυτοκινητόδρομο, οι Ρώσοι συγκρούστηκαν με τους Αμερικανούς αφήνοντας τέσσερις Αμερικανούς στρατιώτες τραυματίες.
Είναι μόνο το πιο πρόσφατο περιστατικό η σύγκρουση καθώς και οι δύο συνεχίζουν τις περιπολίες τους στην ευμετάβλητη περιοχή. Όμως οι σχολιαστές υποστηρίζουν για μεγαλύτερα προβλήματα με τις προκλήσεις των ΗΠΑ στην πίσω πόρτα της Ρωσίας στην Ανατολική Ευρώπη.
Πιο νηφάλια εξέταση της αμερικανικής πολιτικής έναντι της Ρωσίας μετά την αποσύνθεση της Σοβιετικής Ένωσης οδηγεί σε δύο πιθανά συμπεράσματα.
Το ένα είναι ότι οι ηγέτες των ΗΠΑ, τόσο στις Ρεπουμπλικανικές όσο και στις Δημοκρατικές διοικήσεις, έχουν εντελώς αρνητικούς τρόπους με τους οποίους γίνονται αντιληπτές οι ενέργειες της Ουάσιγκτον στη Μόσχα.
Η άλλη πιθανότητα είναι ότι οι ίδιοι ηγέτες υιοθέτησαν πολιτική μέγιστης διαμαρτυρίας με σκοπό να εκφοβίσουν τη Ρωσία, ακόμη και αν αυτό σήμαινε την εξάλειψη της εποικοδομητικής διμερούς σχέσης και τελικά τον κίνδυνο επικίνδυνης αναμέτρησης.
Οι τελευταίες στρατιωτικές κινήσεις της Ουάσιγκτον, ειδικά στην Ανατολική Ευρώπη και τον Εύξεινο Πόντο, προκαλούν ανησυχητικές εντάσεις.
Υπήρξε μια μακρά σειρά από προκλήσεις των ΗΠΑ προς τη Ρωσία.
Η πρώτη ήρθε στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και τα πρώτα χρόνια του εικοστού πρώτου αιώνα, όταν η Ουάσιγκτον παραβίασε σιωπηρές υποσχέσεις που δόθηκαν στον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και άλλους σοβιετικούς ηγέτες για το εάν η Μόσχα αποδεχθεί μια ενωμένη Γερμανία εντός του ΝΑΤΟ. Τότε η Συμμαχία δεν θα επιδίωκε να κινηθεί πιο ανατολικά.
Αντί να συμμορφωθούν με αυτή τη συμφωνία, οι κυβερνήσεις Κλίντον και Μπους ώθησαν με επιτυχία το ΝΑΤΟ να αποδεχθεί πολλά νέα μέλη από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, φέρνοντας αυτή την ισχυρή στρατιωτική ένωση απευθείας στα δυτικά σύνορα της Ρωσίας.
Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν «περιστροφικές» αναπτύξεις των δυνάμεών τους στα νέα μέλη, έτσι ώστε η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ σε αυτές τις χώρες έγινε μόνιμη.
Ακόμη και ο Ρόμπερτ Μ. Γκέιτς, ο οποίος υπηρέτησε ως υπουργός Άμυνας υπό τον Τζορτζ Μπους και τον Μπαράκ Ομπάμα, ήταν ανήσυχος για αυτές τις αποστολές και παραδέχτηκε ότι θα έπρεπε να είχε προειδοποιήσει τον Μπους το 2007 ότι ενδέχεται να είναι άσκοπα προκλητικοί.
Λες και δεν ήταν αρκετά ανταγωνιστικά αυτά τα βήματα, τόσο ο Μπους όσο και ο Ομπάμα προσπάθησαν να φέρουν τη Γεωργία και την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ. Η τελευταία χώρα δεν εμπίπτει μόνο σε αυτό που η Ρωσία θεωρεί ως νόμιμη σφαίρα επιρροής της, αλλά και στην κεντρική ζώνη ασφαλείας της.
Ακόμη και βασικά ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ, ειδικά η Γαλλία και η Γερμανία, πίστευαν ότι μια τέτοια κίνηση ήταν άσεμνη και εμπόδισε τις φιλοδοξίες της Ουάσιγκτον.
Αυτή η αντίσταση ωστόσο δεν εμπόδισε τη δυτική προσπάθεια ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις της Ουκρανίας για να βοηθήσει τους διαδηλωτές να ξεπεράσουν τον εκλεγμένο πρόεδρό της και να εγκαταστήσουν νέα φιλονατοϊκή κυβέρνηση το 2014.
Ωστόσο τέτοια προκλητικά πολιτικά βήματα επισκιάζονται από ανησυχητικές στρατιωτικές κινήσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
Εβδομάδες πριν από την επίσημη ανακοίνωση στις 29 Ιουλίου, η κυβέρνηση Τραμπ έβαλε σε εφαρμογή σχέδιό της για μετεγκατάσταση ορισμένων δυνάμεων των ΗΠΑ που σταθμεύουν στη Γερμανία.
Όταν ο υπουργός Άμυνας Mike Esper έκανε τελικά την ανακοίνωση, η εστίαση των μέσων ενημέρωσης ήταν σε μεγάλο βαθμό στο σημείο ότι 11.900 στρατεύματα θα εγκαταλείψουν τη χώρα.
Ωστόσο, ο Esper κατέστησε σαφές ότι μόνο 6.400 θα επέστρεφαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι άλλοι -σχεδόν 5.600- θα ανακατανεμηθούν σε άλλα μέλη του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη.
«Πολλές από αυτές ή παρόμοιες μονάδες θα αρχίσουν να εκτελούν περιστροφικές αναπτύξεις πίσω στην Ευρώπη». Το χειρότερο είναι πως από τους 5.600 που θα παραμείνουν στην Ευρώπη αποδεικνύεται ότι τουλάχιστον 1.000 πηγαίνουν στα ανατολικά σύνορα της Πολωνίας με τη Ρωσία.
Ένα άλλο αποτέλεσμα της αναδιάταξης θα είναι η ενίσχυση της στρατιωτικής δύναμης των ΗΠΑ στη Μαύρη Θάλασσα.
Ο Esper επιβεβαίωσε ότι διάφορες μονάδες «θα ξεκινήσουν συνεχείς περιστροφές πιο ανατολικά στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, δίνοντάς μας μια πιο διαρκή παρουσία για να ενισχύσουμε την αποτροπή και να καθησυχάσουμε τους συμμάχους κατά μήκος της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ».
Η Μόσχα είναι βέβαιο ότι θα θεωρήσει αυτό το μέτρο ως άλλο σε έναν αυξανόμενο κατάλογο προκλήσεων στον Εύξεινο Πόντο από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μεταξύ άλλων εξελίξεων, υπήρξε ήδη κύμα ανησυχητικών περιστατικών μεταξύ αμερικανικών και ρωσικών στρατιωτικών αεροσκαφών σε αυτή την περιοχή.
Οι περισσότερες περιπτώσεις αφορούσαν αεροσκάφη κατασκοπείας των ΗΠΑ που πετούσαν κοντά στις ακτές της Ρωσίας – υποτίθεται ότι βρίσκονται στον διεθνή εναέριο χώρο.
Στις 30 Ιουλίου, ρωσικό μαχητικό Su-27 αναχαίτισε δύο αμερικανικά αεροσκάφη επιτήρησης.
Σύμφωνα με Ρώσους αξιωματούχους, ήταν η τέταρτη φορά την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου που έπιασαν αεροπλάνα των ΗΠΑ σε αυτόν τον τομέα που πλησίαζαν τις ρωσικές ακτές. Άλλη μία αναχαίτιση συνέβη στις 5 Αυγούστου, με τη συμμετοχή δύο αμερικανικών κατασκοπευτικών αεροπλάνων. Με άλλες να έχουν πραγματοποιηθεί στα μέσα Αυγούστου.
Οι σχολιαστές υποστηρίζουν ότι πρόκειται για απερίσκεπτη πρακτική που θα μπορούσε εύκολα να μετατραπεί σε μια ευρύτερη, πολύ επικίνδυνη αντιπαράθεση.
Η αναμφισβήτητη πραγματικότητα είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ προσπαθούν να στριμώξουν τη Ρωσία.
Οι πολιτικές της Ουάσιγκτον έχουν ήδη καταστρέψει την κάποτε υποσχόμενη διμερή σχέση δημιουργώντας έναν περιττό νέο ψυχρό πόλεμο με τη Μόσχα. Εάν δεν υιοθετηθεί πιο συνετή πολιτική των ΗΠΑ σύντομα, αυτός ο ψυχρός πόλεμος μπορεί να γίνει θερμός.
Σύνταξη Κ. Μπετινάκης
