«Δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται» σχολίαζαν οι παλαιοί, όταν αναφέρονταν σε διαδικασίες υπονόμευσης κάποιου ηττημένου ηγέτη. Στη σύγχρονη πολιτική αργκό, αυτή η πρακτική αποκαλείται «ξήλωμα του πουλόβερ».
Έφθασε η ώρα και του Ερντογάν να αισθανθεί τις επιπτώσεις των λανθασμένων επιλογών του. Κυρίως ήγγικεν η ώρα να καταβάλει το τίμημα της αλαζονείας του καθεστώτος που επέβαλε. Δύο άρθρα, ένα του πρακτορείου ειδήσεων Reuters και ένα του Yavuz Baydar στην ηλεκτρονική εφημερίδα «AHVAL», ασχολούνται με τις επιπτώσεις στο σύστημα Ερντογάν την επομένη της ήττας που υπέστη στην Κωνσταντινούπολη (Διαβάστε το άρθρο στα αγγλικά).
Η ήττα ήταν καταλυτική, ως φαίνεται. Και τα δύο άρθρα καταλήγουν πως οι δύο στενοί, το πάλαι ποτέ, συνεργάτες του Ερντογάν και συνιδρυτές του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ, αποφάσισαν να ιδρύσουν νέο κόμμα με όλους εκείνους που στο παρελθόν πίστεψαν στον εκσυγχρονισμό και στον δημοκρατικό μετασχηματισμό της τουρκικής κοινωνίας. Επί της ουσίας πρόκειται για το πρώτο βήμα στη διαδικασία εγκαθίδρυσης στην Τουρκία ενός διπολικού, αμερικανικού τύπου, πολιτικού συστήματος, όπου οι προοδευτικές, κεντρώες και δημοκρατικές δυνάμεις θα συγκροτήσουν τον ένα πόλο και οι συντηρητικοί, εθνικιστές και λαϊκιστές ισλαμιστές τον άλλον. Προ ολίγων μόλις ημερών το zougla.gr ανήρτησε μία συνέντευξη του Έλληνα καθηγητή πανεπιστημίου που διδάσκει στην Άγκυρα Χρήστου Τεάζη ο οποίος ασχολείται με τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία (Διαβάστε το άρθρο εδώ).
Είναι, λοιπόν, προφανές πως κάτι άρχισε να κινείται στην Τουρκία, αλλά σε αντίθετη κατεύθυνση από τους προσωπικούς σχεδιασμούς του Ταγίπ Ερντογάν.
Το νέο κόμμα – οι «αποστάτες» – η αμφισβήτηση του αλάθητου του Σουλτάνου
Δύο υψηλόβαθμα στελέχη του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σχεδιάζουν να ιδρύσουν ένα αντίπαλο πολιτικό κόμμα εντός του έτους, μια ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ακόμη περισσότερο τη στήριξη στον εδώ και πολλά χρόνια ηγέτη της Τουρκίας, μετά και την οδυνηρή εκλογική ήττα του στις δημοτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης.
Πίσω από τα σχέδια διάσπασης βρίσκονται ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλί Μπαμπατζάν και ο πρώην πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ, ιδρυτικά μέλη του AKP, σύμφωνα με δύο πολιτικούς συμβούλους, τους οποίους επικαλείται το πρακτορείο Reuters.
Οι δημοτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής ήταν η δεύτερη ήττα για το ΑΚΡ μέσα σε λίγους μήνες στη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας. Η εκλογική αυτή ήττα ενθάρρυνε επίσης τους επικριτές του προέδρου εντός του κόμματός του, οι οποίοι επί χρόνια άφηναν να εννοηθεί ότι σχεδιάζουν την ίδρυση ενός αντίπαλου κινήματος, σε ένδειξη δυσαρέσκειας για τις αυξημένες εξουσίες του Ερντογάν στο κόμμα και στην κυβέρνηση.
Με την οικονομική ύφεση, την ανεργία και τον πληθωρισμό που πλήττουν τους Τούρκους ψηφοφόρους και αποδυναμώνουν τη βάση του AKP, οποιαδήποτε περαιτέρω απώλεια -ακόμη και λίγων ποσοστιαίων μονάδων- θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφική για το κόμμα, που ήδη βασίζεται σε μια συμμαχία με τους εθνικιστές για να εξασφαλίζει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
«Ο Μπαμπατζάν και ο Γκιουλ πιθανότατα θα ιδρύσουν το κόμμα το φθινόπωρο» είπε ο ένας από τους συμβούλους, που πρόσκειται στον πρώτο. Η πολιτική γραμμή του νέου κόμματος θα αντικατοπτρίζει εκείνη των πρώτων χρόνων του AKP, πρόσθεσε. Όταν ιδρύθηκε, το 2001, το κυβερνών κόμμα αναμείγνυε την ισλαμική νοοτροπία με μια φιλοδυτική, δημοκρατική και φιλελεύθερη προσέγγιση στις αγορές, με αποτέλεσμα να κερδίσει ευρύτερη λαϊκή υποστήριξη.
Οι δύο άνδρες εξετάζουν το θέμα εδώ και περίπου έξι μήνες, όμως το σχέδιό τους πήρε νέα ορμή μετά τις δημοτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου, στις οποίες το AKP έχασε τις μεγαλύτερες πόλεις της Τουρκίας, ανέφερε ο άλλος σύμβουλος, που γνωρίζει τα σχέδια για το νέο κόμμα. Δεν διευκρίνισε με ποιο τρόπο θα χρηματοδοτηθεί, όμως είπε ότι μέχρι στιγμής οι προετοιμασίες περιλαμβάνουν και συναντήσεις με νυν βουλευτές του AKP, άλλους πολιτικούς και πανεπιστημιακούς καθηγητές.
Ούτε ο Μπαμπατζάν ούτε ο Γκιουλ ήταν διαθέσιμοι να σχολιάσουν τις πληροφορίες αυτές. Οι δύο πολιτικοί δεν έχουν κάνει δημοσίως δηλώσεις για το εν λόγω θέμα. Τον περασμένο μήνα ωστόσο, ο Γκιουλ εξέφρασε ανοιχτά τη δυσαρέσκειά του για την ακύρωση της νίκης της αντιπολίτευσης στις εκλογές του Μαρτίου στην Κωνσταντινούπολη. Με ανάρτησή του στο Twitter συνέκρινε την απόφαση διεξαγωγής νέων εκλογών με μια απόφαση, το 2007, με την οποία το Συνταγματικό Δικαστήριο τον είχε εμποδίσει να είναι υποψήφιος για την προεδρία της Τουρκίας.
Ο Μπαμπατζάν υπήρξε υπουργός Οικονομικών και Εξωτερικών στις πρώτες κυβερνήσεις του AKP και κατόπιν ανέλαβε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης (2009-15). Ο Γκιουλ ήταν πρόεδρος της Τουρκίας από το 2007 μέχρι το 2014, όταν ανέλαβε την προεδρία ο μέχρι τότε πρωθυπουργός Ερντογάν.
Ένα στέλεχος του AKP, που ζήτησε να τηρηθεί η ανωνυμία του, είπε ότι το κόμμα γνωρίζει τα σχέδια για την ίδρυση ενός αντίπαλου κινήματος. «Ο Μπαμπατζάν είναι μια ισχυρή και αξιοσέβαστη προσωπικότητα. Ασφαλώς, το AKP θα επηρεαστεί από το νέο κόμμα, αλλά μπορούμε να χάσουμε κάποιους υποστηρικτές, όπως συμβαίνει και με άλλα κόμματα» είπε, παραδεχόμενος ότι το κόμμα θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του για τα εκλογικά αποτελέσματα. «Χρειάζεται να επιστρέψουμε στην πολιτική όπου θα κυβερνάμε το κράτος, αλλά θα παραμένουμε με τον λαό» πρόσθεσε.
Ο σύμβουλος που πρόσκειται στον Μπαμπατζάν είπε ότι ορισμένα μέλη του κοινοβουλίου θα στηρίξουν το νέο κόμμα, χωρίς να διευκρινίσει πόσα και δίχως να δώσει συγκεκριμένα ονόματα. Ανέφερε μόνο ότι αναμένει να υπάρξουν «κάποιοι εντυπωσιακά σημαντικοί υποστηρικτές».
Η ίδρυση νέου κόμματος θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερες παραιτήσεις από το AKP και «να σπάσει το μονοπώλιό του στο συντηρητικό τμήμα της κοινωνίας», σημείωσε ο Γκαλίπ Νταλάι, επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Ένα άλλο υψηλόβαθμο στέλεχος του AKP, ο πρώην πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, έχει επικρίνει ανοιχτά το κόμμα, την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης και τους περιορισμούς στα μέσα ενημέρωσης. Μια πηγή προσκείμενη στον Νταβούτογλου είπε ότι εκείνος σχεδιάζει «ένα νέο βήμα», όχι όμως να συνεργαστεί με τον Γκιουλ και τον Μπαμπατζάν προς το παρόν.
