Του Κώστα Μπετινάκη
Για αρκετό καιρό τώρα, αλλά ίσως από τότε που η διοίκηση Κένεντι (η οποία κατέληξε σε χαλάζι από σφαίρες), προβάλλεται πως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα με την αμερικανική δημοκρατία είναι η ίδια η προεδρία.
Η ιδέα ότι ο επικεφαλής της χώρας πρέπει να είναι ένα άτομο που εκλέγεται κάθε τέσσερα χρόνια από πλειοψηφία των ψηφοφόρων – πχ. στο Οχάιο, τη Βόρεια Καρολίνα ή την Φλόριντα. Αντ ‘αυτού, κάθε τέσσερα χρόνια, εξαιτίας ενός εγγράφου που συντάχθηκε πριν από διακόσια χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες εκλέγουν στα υψηλότερα αξιώματά τους ανθρώπους με εκπληκτική ανικανότητα, οι οποίοι με την πάροδο του χρόνου κατάφεραν να μετατρέψουν το αξίωμα της προεδρίας σε αυτό που είναι ως σήμερα. Βίαιη εκπομπή πραγματικότητας που τις έφερε το Βιετνάμ, το Watergate, το USA Patriot Act (Πατριωτική Πράξη) και τον Barack – με το «απαραίτητος πόλεμος» του Ομπάμα στο Αφγανιστάν.
Σύμφωνα με τις σημειώσεις του James Madison, από τη συνταγματική σύμβαση του 1789, δουλειά του Αμερικανού προέδρου ήταν να «εκτελεί» τους νόμους που ψήφισε το Κογκρέσο. Σε περιόδους πολέμου, ο πρόεδρος επρόκειτο να υπηρετήσει ως αρχηγός των πολιτοφυλακών του κράτους – για να ασκήσει τον πολιτικό έλεγχο στον στρατό.
Στη συνταγματική σύνοδο της Φιλαδέλφειας, η διαμάχη σχετικά με την προεδρία αφορούσε ποιο μοντέλο πρέπει να ακολουθήσει στη δημιουργία ενός προτύπου του διευθύνοντος συμβούλου.
Οι John Adams και Alexander Hamilton φιλοδοξούσαν να δημιουργήσουν μια συνταγματική μοναρχία με τον αγαπημένο τους αριστοκράτη, Τζορτζ Ουάσινγκτον, στον θρόνο.
Τουλάχιστον ήσαν υπέρ ενός ισχυρού, μοναχικού στελέχους με κεντρικές εξουσίες, ενώ ο Benjamin Franklin (με τη συναισθηματική υποστήριξη του Thomas Jefferson από το Παρίσι) και άλλοι ευνόησαν ένα ομοσπονδιακό συμβούλιο, κάτι πιο κοντά στο ελβετικό μοντέλο, στο οποίο οι εξουσίες του επικεφαλής θα ανατεθούν σε επιτροπή, όχι σε ένα άτομο.
Στη Φιλαδέλφεια το 1789, οι συνταγματικοί διαμορφωτές ήλπιζαν ότι θα δημιουργούσαν έναν αξιωματούχο σύμφωνα με το πρότυπο αρχηγού – ελεγκτή, κάποιον που θα μεριμνούσε ώστε το Κογκρέσο (κυρίως η Βουλή των Αντιπροσώπων) να ξοδεύει τα χρήματα του λαού και να τηρεί τις εμπορικές γραμμές που διατρέχουν (χωρίς δασμούς) εμπόριο ανάμεσα στις αμερικανικές πολιτείες.
Μέχρι που ο δικηγόρος Abraham Lincoln ανέλαβε, οι Αμερικανοί πρόεδροι λειτούργησαν ως θεματοφύλακες για τους ιδιοκτήτες σκλάβων.
Μόνον ο Λίνκολν αποφάσισε ότι το σύνταγμα (θεωρεί ανεκτό το εμπόριο σκλάβων μέχρι το 1808 και έθεσε το ζήτημα της ανθρώπινης δουλείας) με έγγραφο που περιγράφει το ασυμβίβαστο με τα ιδανικά της αμερικανικής ελευθερίας και διεξήγαγε έναν σκληρό εμφύλιο πόλεμο για την τροποποίηση του συντάγματος.
Ειδικότερα, οι αμερικάνικοι πόλεμοι (από εκείνον στο Μεξικό το 1846 έως το Ιράκ και το Αφγανιστάν) επαναπροσδιόρισαν την προεδρία σε αυτό που είναι σήμερα: Καρικατούρα της δημοκρατίας ντυμένη με τις ενδυμασίες ενός αυτοκράτορα.
Η ψήφος δεν δόθηκε στον πολίτη αλλά στους εκλέκτορες, κάποιοι θεωρούμενοι σοφοί στις επαρχίες που συγκεντρώνονταν (στις αρχές Δεκεμβρίου) κάθε τέσσερα χρόνια και διάλεγαν έναν πρόεδρο.
Αυτό που πήγε στραβά σχεδόν αμέσως ήταν οι λεγόμενες προεδρικές εκλογές, οι οποίες από το 1792 κατέληγαν σε αγοραπωλησίες – ως αγορά εμπορευμάτων, με πολιτική επιρροή.
Μόνο σε ελάχιστες προεδρικές εκλογές, ο υποψήφιος ανέλαβε τα καθήκοντά του μετά την εξασφάλιση άνω του 50% των ψήφων.
Ακόμη και στις τελευταίες εκλογές, η Χίλαρι Κλίντον κέρδισε τη λαϊκή ψήφο κατά 2,8 εκατομμύρια, αλλά ο Τραμπ εγκαταστάθηκε στο αξίωμα, επιτυγχάνοντας περισσότερες ψήφους εκλεκτόρων.
Ακολουθεί μια σύντομη λίστα μη εκλεγμένων ή με κάποιο τρόπο κατά τύχη Αμερικανών προέδρων: George Washington, Jefferson, John Quincy Adams, John Tyler, Andrew Johnson, Rutherford B. Hayes, Theodore Roosevelt, Calvin Coolidge, Harry Truman, Lyndon Johnson, Gerald Ford, και George W. Bush.
Οι λέξεις «αμερικανική δημοκρατία» και «προεδρία» έχουν πολύ λίγα κοινά. Οι περισσότερες εκλογές στην ιστορία των Η.Π.Α. είναι παραλλαγές του Ανώτατου Δικαστηρίου που το 2000, ανέθεσε τη δουλειά στον Τζορτζ Μπους.
Έτσι κι οι εκλογές του 2020 θα είναι μια επανάληψη πολλών προηγούμενων αμφισβητούμενων εκλογών, με παραπλάνηση ψηφοφόρων, χαμένες και τεμαχισμένες ψηφοφορίες, ξένες παρεμβάσεις, σπασμένα μηχανήματα ψηφοφορίας, ψηφοδέλτια που απουσιάζουν και με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές να καθορίζουν ένα αμφίβολο αποτέλεσμα.
Ως πολυδιαφημισμένος ικανότατος διευθύνων σύμβουλος, ο ναρκισσιστής αλλά εμπαθής Τραμπ οδήγησε σε συντρίμμια την προεδρία και τη χώρα. Αλλα. ακόμη κι αν εκλεγεί, ο Μπάιντεν οι σχολιαστές πιστεύουν πως θα είναι κουτσός, τον χαρακτηρίζουν (dead, duck) νεκρή πάπια, πριν ξεκινήσει η προεδρία του.
