Σε μποϊκοτάζ των χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2014, στην πόλη Σότσι της Ρωσίας, από τη διεθνή αθλητική κοινότητα κάλεσαν τη Δευτέρα, μετά την απελευθέρωσή τους, οι δύο νεαρές γυναίκες – μέλη του πανκ συγκροτήματος Pussy Riot.
Απέρριψαν παράλληλα το νόμο περί αμνηστίας και την απόφαση που πήρε ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν να δώσει εντολή να απελευθερωθούν, κάνοντας λόγο για προπαγανδιστικό τέχνασμα κι υποσχόμενες να συνεχίσουν να μάχονται για να προασπίσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Ρωσία.
Η Ναντέζντα Τολοκονίκοβα, 24 ετών, φώναξε το σύνθημα «Ρωσία χωρίς Πούτιν» μετά την απελευθέρωσή της από φυλακή στη Σιβηρία, μερικές ώρες αφού η Μαρία Αλιόχινα, 25 ετών, που απελευθερώθηκε από φυλακή στην πόλη Νίζνι Νοβγκορόντ στον Βόλγα ποταμό χαρακτήρισε προπαγανδιστικό τέχνασμα τον νόμο περί αμνηστίας.
Η απελευθέρωση των δύο γυναικών ακολουθεί εκείνη του άλλοτε μεγιστάνα του πετρελαίου Μιχαήλ Χοντορκόφσκι έπειτα από 10 χρόνια στη φυλακή. Οι συγκεκριμένες κινήσεις θεωρήθηκαν από τους περισσότερους πολιτικούς παρατηρητές ότι εντάσσονται σε μια προσπάθεια να βελτιωθεί η εικόνα της Ρωσίας πριν από τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Φεβρουαρίου (7η-23η).
«Το όριο ανάμεσα στο να είσαι ελεύθερος και να μην είσαι ελεύθερος είναι πολύ λεπτό στη Ρωσία, ένα ολοκληρωτικό κράτος», δήλωσε η κ. Τολοκονίκοβα, χαμογελαστή και μοιάζοντας χαλαρή, στους δημοσιογράφους έξω από τη φυλακή στο Κρασνογιάρσκ.
Η Ν. Τολοκονίκοβα και η Μ. Αλιόχινα είχαν καταδικαστεί σε δύο χρόνια φυλάκιση για την «πανκ προσευχή» που είχαν τραγουδήσει μέσα σε ρωσική ορθόδοξη εκκλησία, το Ναό του Σωτήρος, το 2012. Η δίκη τους είχε χαρακτηριστεί από τους επικριτές του Κρεμλίνου μέρος εκστρατείας πάταξης των αντιφρονούντων στην τρίτη θητεία του κ. Πούτιν στον προεδρικό θώκο.
Η υπόθεση προκάλεσε κατακραυγή στην Δύση, όμως υπήρξε πολύ λιγότερη συμπάθεια για τις γυναίκες στην ίδια τη Ρωσία. Κανονικά, οι δύο νέες επρόκειτο να απελευθερωθούν στις αρχές του Μαρτίου. Ο κ. Πούτιν, ο οποίος αρνείται ότι η ρωσική δικαιοσύνη φυλακίζει ανθρώπους για πολιτικούς λόγους, δήλωσε ότι η αμνηστία θα δείξει ότι το ρωσικό κράτος είναι ανθρώπινο.
Η κ. Αλιόχινα στις δηλώσεις της επανέλαβε θέσεις που έχουν διατυπώσει και άλλοι διαφωνούντες, επισημαίνοντας πως ο νόμος για τη χορήγηση αμνηστίας έχει ιδιαίτερα περιοριστικές διατάξεις, ενώ ο στόχος του είναι να αποκρούσει τις επικρίσεις ενόψει της χειμερινής Ολυμπιάδας. «Δεν νομίζω ότι πρόκειται για μια πράξη ανθρωπιστικού χαρακτήρα, νομίζω ότι είναι ένα τέχνασμα για λόγους δημοσίων σχέσεων», σημείωσε. «Η στάση μου έναντι του προέδρου δεν έχει αλλάξει», πρόσθεσε η ίδια.
Η κ. Τολοκονίκοβα, η οποία προχώρησε σε απεργία πείνας νωρίτερα φέτος και προσπάθησε να προσελκύσει την προσοχή στις ιδιαίτερα κακές συνθήκες και την πολύωρη καταναγκαστική εργασία σε φυλακή όπου είχε κρατηθεί, διεμήνυσε από την δική της πλευρά ότι θα συνεχίσει να αγωνίζεται για να προασπίσει τα δικαιώματα των κρατουμένων. «Όλα αρχίζουν μόλις τώρα, δέστε τις ζώνες σας», δήλωσε.
«Η Ρωσία έχει οικοδομηθεί σαν φυλακή κι αυτός είναι λόγος για τον οποίο είναι τόσο σημαντικό να αλλάξουν οι φυλακές για να αλλάξει η Ρωσία από μέσα», είπε. «Οι φυλακές είναι το πρόσωπο της χώρας». Η Ν. Τολοκονίκοβα συνέχισε λέγοντας ότι δεν θεωρεί ως «χαμένο χρόνο» αυτόν που πέρασε στη φυλακή, αντιθέτως χαρακτήρισε «μεγάλη εμπειρία» τη φυλάκισή της: «μεγάλωσα, είδα το κράτος από μέσα, είδα αυτήν την ολοκληρωτική μηχανή όπως είναι».
«Οι φυλακισμένοι πρέπει να τυγχάνουν μεταχείρισης ως φυσιολογικά ανθρώπινα όντα» και όχι σαν «σκουπίδια». Σε φυλακές όπως αυτή στην Μορντόβια «δολοφονούν ανθρώπους ψυχικά και σωματικά», τόνισε , αφού τους μεταχειρίζονται σαν σκλάβους, τους δίνουν σαπισμένα τρόφιμα και τους αρνούνται την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη.
Η Μ. Αλιόχινα προσέθεσε πως «νομίζω πως θα ενώσουμε τις προσπάθειές μας για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι μέθοδοι που θα χρησιμοποιήσουμε θα μείνουν οι ίδιες. Θα προσπαθήσουμε να τραγουδήσουμε το τραγούδι μας ως το τέλος».
Πρόσθεσε δε ότι εάν είχε την δυνατότητα θα απέρριπτε την αμνηστία. «Δεν φοβάμαι τίποτα πια – πιστέψτε με», τόνισε.
Η Γεκατερίνα Σαμούτσεβιτς, έτερο μέλος των Pussy Riot, είχε απελευθερωθεί πέρυσι αφού ένας δικαστής ανέστειλε την ποινή της εκδικάζοντας την έφεσή της.
Ακτιβιστές εκτιμούν πως η αμνηστία θα σημάνει την απελευθέρωση περίπου 1.500 φυλακισμένων από το σύνολο των 564.000 κρατουμένων. Άλλοι 114.000 άνθρωποι είναι προφυλακισμένοι ενόψει δικών για τα αδικήματα που τους προσάπτονται.
