Επιμέλεια: Αδάμ Αλεξόπουλος
Με μηδαμινή σύμπνοια και σύγκλιση απόψεων θα πραγματοποιηθεί σε λίγες ώρες στις Βρυξέλλες η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής των είκοσι επτά ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά τις όποιες προσπάθειες κατευνασμού των αντιρρήσεων έχουν γίνει, στο πλαίσιο του δρομολογούμενου έκτου πακέτου κυρώσεων ως απάντηση στην εισβολή της στην Ουκρανία.
Η σημερινή Σύνοδος Κορυφής πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη συγκυρία, με ένα βουνό από προβλήματα τα οποία απαιτούν άμεσες και αποφασιστικές λύσεις, πριν χαθεί για πάντα το πηδάλιο μέσα στη θαλασσοταραχή. Και αν το προηγούμενο διάστημα η ενότητα που είχαν επιδείξει απέναντι στη Ρωσία ήταν υποδειγματική, τώρα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, κάθε ένας ηγέτης φαίνεται πως έχει στον χαρτοφύλακά του τις δικές του προτάσεις, τα δικά του συμφέροντα -προσωπικά και εθνικά- και τις δικές του αγκυλώσεις. Για να το πούμε λαϊκά, σαν παίκτες του «Survivor» διεκδικούν να υπερισχύσουν έστω και αν μείνουν τελευταίοι στο «παιχνίδι». Μόνο που εδώ δεν μιλάμε για ένα τηλεοπτικό προϊόν, αλλά για τις τύχες εκατομμυρίων ανθρώπων που διαβιούν σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Σε αυτό το πλαίσιο, διεθνείς αναλυτές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη Σύνοδο. Κρατούν μικρό καλάθι αναφορικά με την έκβασή της και ανησυχούν για την ενότητα της Ε.Ε. έναντι του ουκρανικού ζητήματος. Το μόνο καθησυχαστικό είναι το τηλεγράφημα του ΑΠΕ-ΜΠΕ, σύμφωνα με το οποίο «συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ για το σταδιακό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο έως το τέλος του χρόνου, εν όψει της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες».
Στο ίδιο τηλεγράφημα επισημαίνεται ότι οι προσπάθειες για εξεύρεση συναινετικής λύσης μεταξύ των κρατών-μελών θα συνεχιστούν και σήμερα (30/5), σε επίπεδο πρεσβευτών (Coreper), προκειμένου να προετοιμαστεί το έδαφος για μια εποικοδομητική συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής που ξεκινά τη Δευτέρα στις 5 μ.μ. ώρα Ελλάδας, όπως ανέφερε Ευρωπαίος αξιωματούχος. Η Επιτροπή και η Γαλλική Προεδρία της ΕΕ ηγούνται των συνομιλιών, τις τελευταίες 48 ώρες.
Μάλιστα, επικαλείται και κύκλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σύμφωνα με αυτούς τους κύκλους, «η πρόταση που βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αφορά ένα ολικό εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου μέσω θαλάσσης, κάτι το οποίο θα τεθεί σε ισχύ ως το τέλος του χρόνου, και μια εξαίρεση, επί του παρόντος, για τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου μέσω αγωγών και ειδικότερα μέσω του ρωσικού αγωγού “Druzhba”, που τροφοδοτεί την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία».
Η διόρθωση στο «τιμόνι» την τελευταία στιγμή πριν τη σύγκρουση γίνεται γιατί φωνές όπως της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας και της Τσεχίας τονίζουν ότι ένα εμπάργκο πετρελαίου θα επιφέρει μεγάλο πλήγμα για τις οικονομίες τους, επειδή δεν μπορούν εύκολα να προμηθευτούν πετρέλαιο από άλλες πηγές.
Η ανησυχία των Γερμανών
Χαρακτηριστική σχετικά με την έκβαση της Συνόδου είναι και η ανησυχία του Γερμανού υπουργού Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο οποίος το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου εμφανιζόταν βέβαιος πως θα επιβληθεί τελικά ευρωπαϊκό εμπάργκο στην εισαγωγή ρωσικού πετρελαίου. Σήμερα ο Γερμανός υπουργός εκφράζει την ανησυχία του την παραμονή της Συνόδου ότι «αρχίζει να θρυμματίζεται» η ενότητα που έχει επιδείξει μέχρι στιγμής η ΕΕ.
«Μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, είδαμε τι μπορεί να συμβεί όταν η Ευρώπη παραμείνει ενωμένη. Εν όψει της Συνόδου Κορυφής της Δευτέρας, ας ελπίσουμε ότι θα συνεχίσει έτσι. Αλλά έχει ήδη αρχίσει να θρυμματίζεται», δήλωσε ο Ρόμπερτ Χάμπεκ σε συνέντευξη Τύπου την Κυριακή από το Βερολίνο.
Η στάση και οι προτάσεις της Ελλάδας
Όσον αφορά τη στάση της Ελλάδας, κατά τις παρεμβάσεις του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, θα επαναλάβει την πρότασή του για τη λήψη μέτρων στην κατεύθυνση του εξορθολογισμού της αγοράς, ώστε να μειωθεί η τελική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που φθάνει στον καταναλωτή.
Οι ίδιες πηγές υπενθυμίζουν πως η κυβέρνηση τραβήξει τον δικό της δρόμο και έχει θέσει σε εφαρμογή το δικό της εθνικό σχέδιο στήριξης. Το σχέδιο αυτό προβλέπει αυξημένες επιδοτήσεις για το ρεύμα για τον Μάιο και τον Ιούνιο, καθώς και αναδρομική επιστροφή έως και 600 ευρώ στους τραπεζικούς λογαριασμούς των καταναλωτών με εισόδημα μέχρι 45.000 ευρώ για τις αυξήσεις που δεν επιδοτήθηκαν το διάστημα Δεκεμβρίου 2021 – Μαΐου 2022. Επιπλέον, προβλέπει την έμμεση κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής με τον μηχανισμό που θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου και ο οποίος θα μειώσει τις αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα κατά 70%-90%.
Ωστόσο, πέραν των παρεμβάσεων σε εθνικό επίπεδο, η Ελλάδα, σύμφωνα με τα κυβερνητικά στελέχη, θα διεκδικήσει ευρωπαϊκή λύση, καθώς πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα που απαιτεί ευρωπαϊκή λύση. Στο πλαίσιο αυτό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να υπογραμμίσει ότι η μεγάλη εικόνα της ανάγκης απεξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα δεν πρέπει να να επισκιάσει τη συζήτηση για την ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων προκειμένου να μπει φρένο στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και να ανακουφιστούν οι πολίτες.
Στο μέτωπο της τουρκικής προκλητικότητας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να ενημερώσει τους ομολόγους του για την κλιμάκωση από την πλευρά της γειτονικής χώρας και την έξαρση της τουρκικής προκλητικότητας, καθώς και για τον κίνδυνο κλιμάκωσης της έντασης στην περιοχή, σε μια κρίσιμη συγκυρία, που το τελευταίο που χρειάζεται είναι ακόμη μία εστία έντασης σε ένα ήδη φορτισμένο γεωπολιτικά ευρωπαϊκό τοπίο. Αναμένεται, μάλιστα, να τονίσει πως η Ελλάδα είναι πάντα υπέρ του διαλόγου, όμως η παραβίαση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν θα γίνει αποδεκτή.
