Λίγο πριν αναχωρήσει με το προεδρικό αεροπλάνο για τη Μόσχα, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποχαιρετώντας την «αυλή» του θυμήθηκε ένα παλιό ερωτικό τραγούδι, τα λόγια του οποίου έχουν καταγραφεί στη σύγχρονη ιστορία. «Κάποια νύχτα θα σε επισκεφθώ ξαφνικά και απροειδοποίητα» λέει το παλιό τραγουδάκι.
Η παραπομπή αυτή του προέδρου της Τουρκίας αιφνιδίασε τους παρισταμένους. Οι πιο παλιοί από αυτούς θυμήθηκαν τότε ότι το εν λόγω τραγούδι ήταν της μόδας, πράγμα που τους οδήγησε να καταλάβουν τι συμβαίνει. Ήταν πολύ πριν από το πραξικόπημα και την εισβολή στην Κύπρο, όταν η τουρκική εκπομπή του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου μετέδιδε σε μόνιμη βάση ένα άλλο γνωστό τουρκικό τραγούδι, το «Beklentin-Gelmentin», που σημαίνει «Περίμενα και δεν ήρθες».
Σε Αμερικανούς και Ρώσους απευθυνόταν, λοιπόν, το μήνυμα Ερντογάν και το γνωστό ερωτικό τραγουδάκιΉταν η εποχή που ο Λίντον Τζόνσον, πρόεδρος της Αμερικής, είχε αποτρέψει την Τουρκία να παρέμβει στρατιωτικά στο νησί και οι Ελληνοκύπριοι ασκούσαν ψυχολογική πίεση στους Τουρκοκυπρίους με το τραγουδάκι αυτό, θέλοντας με λίγα λόγια να μεταδώσουν ότι «μην περιμένετε, η Τουρκία δεν θα σας βοηθήσει». Έπειτα από καιρό συνέβη το πραξικόπημα, συνέβη και η εισβολή και ο ραδιοσταθμός Bairak του Ντενκτάς από το πρωί μέχρι το βράδυ «βομβάρδιζε» τους Ελληνοκυπρίους με το τραγούδι «Κάποια νύχτα θα σε επισκεφθώ ξαφνικά και απροειδοποίητα», υπονοώντας την τουρκική εισβολή.
Γιατί τώρα θυμήθηκε ο Ερντογάν αυτό το τραγούδι; Η απάντηση είναι απλή και προέρχεται από το άμεσο περιβάλλον του. Δύο εικοσιτετράωρα πριν αναχωρήσει για την περιοδεία του, κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο δύο φωτογραφίες, η μία αμερικανικής προέλευσης και η άλλη ρωσικής. Η πρώτη έδειχνε έναν Αμερικανό στρατιωτικό με ευκρινή τα διακριτικά του, αγκαλιά με έναν οπλισμένο και ένστολο Κούρδο της Συρίας. Η άλλη, η ρωσικής προέλευσης, έδειχνε έναν Ρώσο στρατιωτικό με ευκρινή τα διακριτικά του, αγκαλιά με έναν Κούρδο ένστολο στρατιωτικό με τον οπλισμό του. Ο τουρκικός στρατός, μόλις είχε αρχίσει να βομβαρδίζει αραιά και πού ορισμένες θέσεις εντός Συρίας, που κατέχονται από Κούρδους. Το μήνυμα των Αμερικανών και των Ρώσων ήταν σαφές: Μη συνεχίζετε αυτήν τη δουλειά, διότι εμείς περιπολούμε μαζί με τους Κούρδους σε αυτήν την περιοχή και άρα θα έχουμε εμπλοκή.
Σε Αμερικανούς και Ρώσους απευθυνόταν, λοιπόν, το μήνυμα Ερντογάν και το γνωστό ερωτικό τραγουδάκι. Ήταν, δηλαδή, μια προειδοποίηση με ξεκάθαρο μήνυμα προς την Ουάσινγκτον και τη Μόσχα, πως κάποια στιγμή μπορεί εμάς τους Τούρκους να μας βρείτε μπροστά σας κάποια νύχτα απροειδοποίητα.
Με αυτήν την «προϊστορία» ξεκίνησε ο Ταγίπ Ερντογάν την 15νθήμερη περιοδεία του στα κέντρα λήψης αποφάσεων του σημερινού κόσμου. Για τους συμβούλους του, το ταξίδι αυτό είναι ταυτόχρονα ένα στοίχημα αλλά και μία επιλογή. Ο Ταγίπ Ερντογάν θέλει να παζαρέψει τη θέση της Τουρκίας στη σύγχρονη γεωπολιτική σκακιέρα. Ο δρόμος θα τον φέρει στη Μόσχα, στο Νέο Δελχί, στο Πεκίνο, όπου ενδεχομένως να συναντηθεί με τον Αλέξη Τσίπρα, στην Ουάσινγκτον, όπου θα τα πει με τον Ντόναλντ Τραμπ, και στις Βρυξέλλες, όπου θα συναντηθεί παράλληλα με τους Ευρωπαίους γραφειοκράτες αλλά και τους αρχηγούς των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ.
Πρόκειται για έναν κύκλο που θα επιτρέψει στον πρόεδρο της Τουρκίας είτε να χαράξει είτε να αναθεωρήσει πολιτικές, να παζαρέψει ή και να κλείσει δουλειές και κυρίως να διαπιστώσει αν και κατά πόσο η Τουρκία μπορεί με ασφάλεια να διαδραματίσει σοβαρό ρόλο στην Εγγύς και Μέση Ανατολή.
Έξω τα πράγματα είναι δύσκολα, μέσα είναι δυσκολότερα
Μπορεί ο Ταγίπ Ερντογάν να αισθάνεται το απόλυτο αφεντικό της Τουρκίας και με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη βαλίτσα του να διεκδικεί ρόλο στην παγκόσμια σκακιέρα, αλλά από την άλλη στο εσωτερικό του τα πράγματα δεν είναι και τόσο ξεκάθαρα μετά το 51-49% στην πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση.
Ο Ερντογάν εδώ και μερικά εικοσιτετράωρα δρομολόγησε την επάνοδό του στο κόμμα ΑΚP, του οποίου έγινε εκ νέου μέλος, ώστε να αναδειχθεί πρόεδρός του, προκειμένου το 2019, όπως προβλέπει το νέο Σύνταγμα, να διεξαχθούν προεδρικές εκλογές για να καταστεί ο απόλυτος χαλίφης.
Όμως, στις προχθεσινές κομματικές διαδικασίες όπου συμμετείχαν όλα τα ιστορικά στελέχη του ισλαμικού κόμματος, διαπιστώθηκαν δύο τρανταχτές απουσίες. Η πρώτη αφορά τον μέχρι πρότινος πρόεδρο του AKP και δεξί χέρι του Ερντογάν, τον Αρέντζ.
Η δεύτερη όμως απουσία ήταν ακόμη πιο προβληματική. Αφορούσε τον «αδελφό» του Ταγίπ Ερντογάν στο κόμμα, τον πρώην πρόεδρο και πρώην πρωθυπουργό, πρώην ΥΠΕΞ και βασικό συνομιλητή της Δύσης και των Αμερικανών, τον εκ Καισαρείας προερχόμενο Αμπντουλάχ Γκιουλ. Ένα εικοσιτετράωρο πριν από τη διαπίστωση αυτής της απουσίας ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας και πρόεδρος των Ρεπουμπλικάνων σε δημόσια δήλωσή του ισχυρίστηκε πως ο μόνος άνθρωπος που μπορεί να ορθώσει το ανάστημά του απέναντι στον Ερντογάν, αναλαμβάνοντας ρόλο ηγέτη του συνόλου της αντιπολίτευσης, δηλαδή του 49% που ψήφισε «όχι» στο δημοψήφισμα, είναι ο Αμπντουλάχ Γκιουλ. Δεν διέλαθε, λοιπόν, κανενός την προσοχή ότι η δήλωση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης συνέπεσε χρονικά απολύτως με την απουσία του Αμπντουλάχ Γκιουλ από τη σύναξη των ιστορικών στελεχών του ισλαμικού κόμματος.
Η απουσία του Καππαδόκη πολιτικού ήταν ακόμη πιο έντονη από τη στιγμή που παρών στη σύναξη αυτή ήταν ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας, που με απίστευτο κυνισμό απέπεμψε ο Ταγίπ Ερντογάν. Ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν έχασε την ευκαιρία να σχολιάσει την απουσία του Αμπντουλάχ Γκιουλ και είπε χαρακτηριστικά: «Ως γνωστόν, αυτοί που εγκαταλείπουν τη φωλιά του κόμματός τους πληρώνουν μεγάλο τίμημα». Ευθεία προειδοποίηση ή ευθεία απειλή; Στη σημερινή Τουρκία, με τα πογκρόμ συλλήψεων και φυλακίσεων, όλα είναι πιθανά, ακόμη και να χαρακτηριστεί ο Γκιουλ ως φανατικός οπαδός του Φετουλάχ Γκιουλέν και άρα να οδηγηθεί και αυτός στην απόλυτη απομόνωση.
Τι θα βγάλει το παζάρι
Αν όλα τα παραπάνω τα γνωρίζουν οι δημοσιογράφοι, θα ξέρουν καλύτερα οι μυστικές υπηρεσίες των χωρών που αναμένεται να επισκεφθεί ο Ταγίπ Ερντογάν. Ποια είναι, λοιπόν, τα περιθώρια συνδιαλλαγής του Τούρκου προέδρου με τους ισχυρούς συνομιλητές του; Ο Ταγίπ Ερντογάν επενδύει στη γεωγραφική θέση της Τουρκίας και στις αντιφάσεις των συμφερόντων μεταξύ των συνομιλητών του. Γνωρίζει από πρώτο χέρι πως Ρώσοι και Αμερικανοί θα τον προτιμούσαν σύμμαχο παρά αποστάτη, και πως με δεδομένες τις δύο μείζονος σημασίας διεθνείς κρίσεις, αυτήν της Χερσονήσου της Κορέας και τη συνεχιζόμενη με το Ισλαμικό Κράτος και την τρομοκρατία, οι διεθνείς παράγοντες θα προτιμούσαν αυτήν την περίοδο να κρατήσουν χαμηλούς τόνους ή καλύτερα να εκτονώσουν το μέτωπο με την Τουρκία.
Αν αυτό όμως είναι λογικά εφικτό, στην πραγματικότητα της Εγγύς Ανατολής και στο τρίγωνο μεταξύ Ιράν, Κούρδων και προέδρου Άσαντ και στο μέσον το Ισλαμικό Κράτος, ένα τέτοιο εγχείρημα είναι ανέφικτο.
Με λίγα λόγια, η Δύση και το ΝΑΤΟ εξακολουθούν να έχουν ανάγκη την Τουρκία στην περιοχή, ενώ οι Ρώσοι και οι Κινέζοι έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν ακόμη περισσότερο τα ήδη σημαντικά οικονομικά συμφέροντα που διαθέτουν στην ίδια ζώνη. Η Τουρκία εξαρτάται κατά 75% από τα ενεργειακά αποθέματα της Ρωσίας, ενώ οι συνολικές επενδύσεις της Δύσης σε παραγωγικές μονάδες στην τουρκική οικονομία ανέρχονται πλέον σε δεκάδες δις. Αυτά τα γνωρίζει ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει καταδείξει πως προτιμά την αγοραία πολιτική αργκό από τις τετριμμένες και κοινότοπες εκφράσεις διπλωματικής ευγένειας, που κατά κανόνα χρησιμοποιούνται στα διπλωματικά σαλόνια των κέντρων λήψης αποφάσεων.
Υπ’ αυτές τις συνθήκες, η ενδεχόμενη συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν στο Πεκίνο θα μπορούσε να αποβεί μείζονος σημασίας, λόγω ακριβώς των πολύπλοκων συνθηκών που ισχύουν στην περιοχή μας.
Διαβάστε επίσης:
