Του Κώστα Μπετινάκη
Μόλις μία ημέρα μετά την αποκάλυψη του άκρως απόρρητου ταξιδιού στη Βόρεια Κορέα του διευθυντή της CIA (και επόμενου υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ) Μάικ Πομπέο και της συνάντησής του με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν, έρχεται η είδηση πως αξιωματούχοι από τις δύο χώρες της Κορεατικής Χερσονήσου προετοιμάζουν την άρση του μεταξύ τους εμπολέμου (1950-1953). Ο πόλεμος στην Κορέα είχε τερματισθεί με ανακωχή και ουδέποτε έως τώρα είχε υπογραφεί συνθήκη ειρήνης.
Το μυστικό ταξίδι του ανώτατου Αμερικανού αξιωματούχου και έμπιστου του προέδρου Τραμπ αποκάλυψε η «Washington Post». Την είδηση για την προετοιμασία του τερματισμού του εμπολέμου των δύο γειτονικών κρατών έκανε γνωστή το τηλεοπτικό δίκτυο CNBC.
Σύμφωνα με τις δημοσιογραφικές αποκαλύψεις, οι απρόσμενες εξελίξεις που διαμορφώνονται στην Κορεατική Χερσόνησο ακολουθούν περίοδο μεγάλης πολιτικής έντασης, μετά τις δοκιμές πυρηνικών πυραύλων από τη Βόρεια Κορέα. Οι εξελίξεις αυτές, ωστόσο, συμπίπτουν χρονικά και με τη σχεδιαζόμενη συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη.
Η Βόρεια Κορέα παραμένει διεθνώς απομονωμένη χώρα, εδώ και δεκαετίες, κατηγορούμενη από τη Δύση για παραβιάσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και για τις δοκιμές πυρηνικών όπλων, με την επιβολή αντιποίνων από τον ΟΗΕ. Πρόσφατα πραγματοποίησε έξι πυρηνικές δοκιμές και ανακοίνωσε πως διαθέτει πυραύλους που μπορούν να πλήξουν και τις ΗΠΑ.
Το ρεπορτάζ του CNBC αναφέρει πως «η Βόρεια και η Νότια Κορέα έχουν ήδη αρχίσει συνομιλίες για την ανακοίνωση επισήμως πως τερματίζεται η ισχύουσα ακόμη ”κατάσταση πολέμου”». Η ανακοίνωση θα πραγματοποιηθεί σε συνάντηση που θα έχει (δεν προσδιορίζεται πότε) ο Βορειοκορεάτης ηγέτης Kim Jong Un με τον Νοτιοκορεάτη πρόεδρο Moon Jae-in, όπως έγραψε χθες η νοτιοκορεατική εφημερίδα «Munhwa Ilbo».
Οι δύο ηγέτες αναμένεται να εξετάσουν επίσης τη μετατροπή της πάνοπλης διαχωριστικής ζώνης ανάμεσα στις δύο χώρες σε κανονική μεθόριο, σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας.
Με την επίσκεψή του στην Πιονγιάνγκ, (το Πάσχα των Καθολικών) ο Πομπέο γίνεται ο πλέον υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος που έχει ταξιδέψει στη Βόρεια Κορέα μετά τον τότε διευθυντή της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών Τζέιμς Κλάπερ, ο οποίος είχε επισκεφθεί τη βορειοκορεατική πρωτεύουσα το 2014. Ο Κλάπερ είχε μεταβεί στη Βόρειο Κορέα για να διαπραγματευθεί την απελευθέρωση δύο Αμερικανών πολιτών, αλλά δεν είχε συναντηθεί με ανώτατο Βορειοκορεάτη αξιωματούχο.
Είχε προηγηθεί συνάντηση, το 2000, της τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλήν Ολμπράιτ στην Πιονγιάνγκ με τον Kim Jong-il, πατέρα του σημερινού Βορειοκορεάτη ηγέτη.
Το ταξίδι Πομπέο στη Β. Κορέα έγινε για να προετοιμάσει τη συνάντηση του Βορειοκορεάτη ηγέτη με τον πρόεδρο Τραμπ που σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί στα τέλη Μαΐου ή αρχές Ιουνίου.
Πάντως, ελάχιστα έγιναν γνωστά για το τι συζητήθηκε στις συναντήσεις που είχε με Βορειοκορεάτες αξιωματούχους ο Μάικ Πομπέο, λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση πως θα αναλάβει καθήκοντα υπουργού Εξωτερικών.
«Είχαμε άμεσες συνομιλίες σε… εξαιρετικά υψηλό επίπεδο» είπε ο Ντόναλντ Τραμπ κατά τη συνάντησή του με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Shinzo Abe στη Φλόριντα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος πρόσθεσε ότι έδωσε «την ευλογία του» για τις συνομιλίες ανάμεσα στη Βόρεια και τη Νότια Κορέα για την ειρηνευτική συμφωνία με την οποία θα τερματισθεί και επίσημα η εμπόλεμη κατάσταση ανάμεσα στις δύο χώρες.
Τα αμερικανικά σχέδια και οι ιαπωνικές ανησυχίες
Για τις Ηνωμένες Πολιτείες το βορειοκορεατικό πυρηνικό οπλοστάσιο ίσως αποτελεί μελλοντική απειλή, αλλά στην Ιαπωνία η απειλή είναι ήδη υπαρκτή. Τον περασμένο χρόνο, η Β. Κορέα είχε εξαπολύσει δύο μεγάλου βεληνεκούς πυραύλους πάνω από την Ιαπωνία, ενώ είχε αφεθεί να εννοηθεί πως σε περίπτωση πολεμικής σύγκρουσης η Πιονγιάνγκ θα χρησιμοποιούσε το πυρηνικό της οπλοστάσιο εναντίον του Τόκιο παρά εναντίον της Σεούλ.
Ο πρόεδρος Τραμπ είχε προκαλέσει παγκόσμια έκπληξη τον περασμένο μήνα, όταν είχε ανακοινώσει ότι αποδέχθηκε πρόταση της Πιονγιάνγκ για απευθείας συνομιλίες με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη και πως αναζητείται η τοποθεσία για τη συνάντηση.
Σχολιαστές δεν αποκλείουν η συνάντηση των δύο ηγετών να γίνει στην αποκαλούμενη αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ανάμεσα στη Βόρεια και τη Νότια Κορέα, το Πεκίνο ή σε κάποια άλλη ασιατική χώρα, ή ακόμη και «κάπου στον Ειρηνικό».
Η είδηση του ταξιδιού του Μάικ Πομπέο στη Β. Κορέα επισκιάζει όλες τις άλλες διπλωματικές διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη και προκαλούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Ιαπωνία, σύμμαχο-κλειδί των ΗΠΑ, αλλά και εμπορικό ανταγωνιστή της γειτονικής Κορεατικής Χερσονήσου.
Ο Ντόναλντ Τραμπ επέμεινε την Τρίτη ότι ΗΠΑ και Ιαπωνία «αντιμετωπίζουν σε κλίμα ενότητας το ζήτημα της Βόρειας Κορέας» και ο Σίντζο Άμπε εξήρε τον τρόπο με τον οποίο ο Αμερικανός πρόεδρος χειρίζεται το κορεατικό ζήτημα.
Οι παρατηρητές ωστόσο υποστηρίζουν πως ο στόχος του πρωθυπουργού της Ιαπωνίας στις ΗΠΑ ήταν να πείσει τον Αμερικανό πρόεδρο να τηρήσει «σκληρή γραμμή στο θέμα της Β. Κορέας».
Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός διατηρεί στενές προσωπικές σχέσεις με τον Αμερικανό πρόεδρο και ήταν ο πρώτος ξένος ηγέτης που είχε επισκεφθεί τον Τραμπ στη Νέα Υόρκη για να τον συγχαρεί μετά την εκλογή του στην προεδρία το 2016.
Επίσης, ο Άμπε είχε εκφρασθεί εναντίον της σχεδιαζόμενης συνάντησης των ηγετών Βόρειας και Νότιας Κορέας.
Ειρήνευση με τη Βόρεια Κορέα, το στοίχημα του 21ου αιώνα
Μετά την πολεμική έξαρση που είχαν προκαλέσει οι πυραυλικές δοκιμές της Πιονγιάνγκ ήρθε η ανέλπιστη κοινή εμφάνιση των αθλητικών αντιπροσωπειών των δύο χωρών της Κορεατικής Χερσονήσου στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες και οι διμερείς διπλωματικές επαφές που ακολούθησαν.
Από τη στιγμή που έτεινε χείρα φιλίας στον Νότο, κατά το πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του, ο Βορειοκορεάτης ηγέτης έκανε την πιο σπουδαία προπαγανδιστική του πρόταση, η οποία έγινε αποδεκτή από τον δεινό χειριστή της διπλωματίας Moon Jae-in, πρόεδρο της Νότιας Κορέας, ο οποίος και χειρίζεται τη διαπραγματευτική προσπάθεια να τερματισθεί το πυρηνικό πρόγραμμα στον Βορρά.
Ο Νοτιοκορεάτης ηγέτης ανέλαβε τον ρόλο του ειρηνοποιού και του διαπραγματευτή ανάμεσα στους Τραμπ και Κιμ Γιονγκ Ουν.
Η προσωπική πρόσκληση Τραμπ για συνάντηση με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη (σε αντάλλαγμα με το πάγωμα του βορειοκορεατικού πυρηνικού προγράμματος) χαρακτηρίσθηκε από κάποιους αναλυτές ως διπλωματική ντρίπλα της Ουάσινγκτον, ενώ για άλλους αποτελεί ακόμη μία προεδρική απόφαση χωρίς σχεδιασμό για τις επιπτώσεις.
Μόλις πριν από έξι μήνες ο Ντόναλντ Τραμπ υποσχόταν να ρίξει βροχή από φωτιά στη Βόρεια Κορέα παρόμοια που δεν θα είχε ξαναδεί ο κόσμος.
Αν όμως η συνάντηση Τραμπ-Κιμ στεφθεί από επιτυχία, τότε ο Αμερικανός πρόεδρος θα κερδίσει τον τίτλο εκείνου του ηγέτη που πέτυχε σε όλα όσα είχαν αποτύχει οι προκάτοχοί του. Και θα είναι η πρώτη σημαντική νίκη για τη διακυβέρνησή του.
Από την άλλη, φυσικά, ο Κιμ Γιονγκ Ουν θα έχει αναδειχθεί ένας ικανότατος παίκτης στο γεωπολιτικό παιχνίδι που κρατούσε σε διαρκή ένταση την περιοχή αυτή του Ειρηνικού.
