Ανταπόκριση από Στρασβούργο – Νίκος Ρούσσης
Τον κίνδυνο να επηρεασθούν οι επικείμενες ψηφιακές εκλογές, από την κατάχρηση της ψηφιακής τεχνολογίας και την παραπληροφόρηση μέσω διαδικτύου, επισείει η Επιτροπή της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, που η δράση της βασίζεται στις τρεις βασικές αρχές της ευρωπαϊκής συνταγματικής κληρονομιάς: τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου.
Έτσι, σήμερα, κατά την τελική σύνοδο ολομέλειας του έτους, που πραγματοποιήθηκε στο Διαδίκτυο λόγω της συνεχούς απειλής του Covid-19, η Επιτροπή της Βενετίας ενέκρινε οκτώ αρχές για την αντιμετώπιση των ψηφιακών προκλήσεων στις εκλογές.
Στην σχετική απόφαση σημειώνεται ότι:
-Αν και η ψηφιακή πρόσβαση έχει αυξηθεί η πρόσβαση σε πληροφορίες, σχετικά με υποψηφίους και πολιτικές πλατφόρμες σε πραγματικό χρόνο (που επιτρέπει εξοικονόμηση κόστους για εκλογικές εκστρατείες και φιλικές προς το περιβάλλον μειώσεις της χρήσης χαρτιού), έχει επίσης αυξήσει τις δυνατότητες διάδοσης παραπληροφόρησης και παρεμπόδισης της κατανόησης των εκλογικών πραγματικοτήτων.
-Πράγματι, η κατάχρηση της ψηφιακής τεχνολογίας οδήγησε σε χειραγώγηση γεγονότων, με παραπληροφόρηση να διαδίδεται με στρατηγικό, συντονισμένο τρόπο, διαβρώνοντας την εμπιστοσύνη του κοινού στους δημοκρατικούς θεσμούς και το κράτος δικαίου.
Τα πιο παραδοσιακά μέσα συγκέντρωσης ψήφων την ημέρα πριν από τις εκλογές, για παράδειγμα, όπως μέσω συνομιλίας, διαφέρουν πολύ από αυτά που προτείνουν οι νέες τεχνολογίες, τα οποία επιτρέπουν στο ίδιο άτομο να στείλει μια ανώνυμη αλυσίδα SMS, «βομβαρδισμό» email και σχολίων ή ακόμη και να δημιουργήσετε διαφημίσεις επί πληρωμή σε μια ιστοσελίδα ή blog.
-Η επέκταση της διαδικτυακής πολιτικής εκστρατείας, για παράδειγμα, μπορεί να υπονομεύσει τα παραδοσιακά φίλτρα που βασίζονται στον έλεγχο γεγονότων και στον διαχωρισμό της γνώμης από την πραγματικότητα. Αυτό έχει αποδυναμώσει την αποτελεσματικότητα των παραδοσιακών κανόνων που διέπουν ψευδείς και παραπλανητικούς ισχυρισμούς.
Η Επιτροπή της Βενετίας καλεί τους νομοθέτες, τις ρυθμιστικές αρχές και άλλους φορείς που εμπλέκονται στη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών στις εκλογές να σεβασθούν ένα σύνολο αρχών για την αντιμετώπιση αυτών των ψηφιακών προκλήσεων.
Από την προστασία των προσωπικών δεδομένων κατά τη διάρκεια των εκλογών και τη διατήρηση της εκλογικής ακεραιότητας, με αποτελεσματικούς κανόνες και κανονισμούς για διαδικτυακή πολιτική διαφήμιση, έως τη διασφάλιση της εκλογικής ακεραιότητας κατά των απειλών στον κυβερνοχώρο.
Οι οκτώ αρχές που ενέκρινε η Επιτροπή της Βενετίας, για την αντιμετώπιση των ψηφιακών προκλήσεων στις εκλογές είναι:
Αρχή 1: Οι αρχές της ελευθερίας της έκφρασης που συνεπάγονται μια ισχυρή δημόσια συζήτηση πρέπει να μεταφραστούν στο ψηφιακό περιβάλλον, ιδίως κατά τις εκλογικές περιόδους
Αρχή 2: Κατά τη διάρκεια εκλογικών εκστρατειών, ένα αρμόδιο αμερόληπτο Εκλογικό Σώμα Διαχείρισης (EMB) ή δικαστικό όργανο θα πρέπει να έχει την εξουσία να απαιτεί από ιδιωτικές εταιρείες να αφαιρούν σαφώς καθορισμένο περιεχόμενο τρίτων από το Διαδίκτυο, βάσει εκλογικών νόμων και σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.
Αρχή 3: Κατά τη διάρκεια των εκλογικών περιόδων, το ανοιχτό Διαδίκτυο και η ουδετερότητα του δικτύου πρέπει να προστατεύονται
Αρχή 4: Τα προσωπικά δεδομένα πρέπει να προστατεύονται αποτελεσματικά, ιδιαίτερα κατά την κρίσιμη περίοδο των εκλογών.
Αρχή 5: Η εκλογική ακεραιότητα πρέπει να διατηρείται μέσω περιοδικών αναθεωρημένων κανόνων και κανονισμών σχετικά με την πολιτική διαφήμιση και την ευθύνη των διαμεσολαβητών στο Διαδίκτυο.
Αρχή 6: Η εκλογική ακεραιότητα πρέπει να διασφαλίζεται προσαρμόζοντας τους ειδικούς διεθνείς κανονισμούς στο νέο τεχνολογικό πλαίσιο και αναπτύσσοντας θεσμικές ικανότητες για την καταπολέμηση των απειλών στον κυβερνοχώρο.
Αρχή 7: Τα πλαίσια διεθνούς συνεργασίας και η συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα πρέπει να ενισχυθούν. •
Αρχή 8: Πρέπει να προωθηθεί η υιοθέτηση μηχανισμών αυτορρύθμισης.
