Ανταπόκριση από Στρασβούργο: Νίκος Ρούσσης
Βασιζόμενη στα ευρήματα της επίσκεψής της στην Τουρκία, τον Ιούλιο του 2019, η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης Dunja Mijatović δημοσίευσε σήμερα μια έκθεση με την οποία καλεί τις τουρκικές αρχές να αποκαταστήσουν την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας και να σταματήσουν την πρακτική της στοχοθέτησης υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δικηγόρων και δημοσιογράφων χρησιμοποιώντας διοικητικές και δικαστικές ενέργειες.
Η Επίτροπος θεωρεί ότι τα μέτρα που έλαβαν οι αρχές, μετά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία, είχαν καταστροφικές συνέπειες για την ανεξαρτησία και την αμεροληψία της δικαιοσύνης και απειλούν το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία.
H Επίτροπος ανησυχεί για το γεγονός ότι η τουρκική δικαιοσύνη εμφανίζει, πρωτίστως σε περιπτώσεις που σχετίζονται με την τρομοκρατία, πρωτοφανή επίπεδα παραβίασης ακόμη και των πιο θεμελιωδών αρχών του δικαίου, όπως το τεκμήριο αθωότητας, καμία τιμωρία χωρίς έγκλημα και μη αναδρομικότητα των αδικημάτων, ή να μην κριθεί εκ νέου για τα ίδια γεγονότα. Ταυτόχρονα, οι διαδικαστικές εγγυήσεις, όπως οι διαδικασίες αντιδικίας και το δικαίωμα σε δικηγόρο, υπέστησαν σημαντική και μόνιμη διάβρωση κατά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με αποτέλεσμα να έχει εγκαθιδρυθεί ένα επίπεδο νομικής αβεβαιότητας και αυθαιρεσίας που απειλεί την ίδια την ουσία του κανόνα του νόμου.
«Έχω επίγνωση των εξαιρετικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Τουρκία στην καταπολέμηση πολλών τρομοκρατικών οργανώσεων σε πολλά μέτωπα, όπως είναι δικαίωμά και καθήκον της. Ωστόσο η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε αυτή τη διαδικασία θα δυσφημίσει και θα υπονομεύσει αυτόν τον αγώνα μακροπρόθεσμα, εξαλείφοντας παράλληλα το κράτος δικαίου και την εμπιστοσύνη στο δικαστικό σύστημα ταυτόχρονα» υπογραμμίζει η Επίτροπος.
Αναφέρει δε ότι τα διατάγματα έκτακτης ανάγκης είχαν επίσης αρνητικό αντίκτυπο στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη και στην αποτελεσματική αντιμετώπιση.
«Το σημερινό σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της Επιτροπής Ερευνών, είναι απίθανο να ικανοποιήσει τα κριτήρια που κατοχυρώνονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εκτός αν τα διοικητικά δικαστήρια επιδεικνύουν πολύ υψηλότερο επίπεδο σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ατόμων».
Η Επίτροπος καλεί τις τουρκικές αρχές να επανέλθουν στην κατάσταση πριν από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όσον αφορά συνταγματικές και διαρθρωτικές εγγυήσεις για την ανεξαρτησία των δικαστών, καθώς και διαδικαστικές εγγυήσεις δίκαιης δίκης και στη συνέχεια να τις ενισχύσουν σταδιακά.
Συνιστά επίσης την πλήρη αναθεώρηση της ποινικής νομοθεσίας υπό το φως των σαφών οδηγιών που έχουν ήδη παρασχεθεί στην Τουρκία από τους φορείς του Συμβουλίου της Ευρώπης με την πάροδο των ετών.
