Τις επόμενες εβδομάδες το Βερολίνο θα γνωρίζει εάν -με τη συνδρομή και των γειτόνων της- η Γερμανία θα έχει επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας για τον ερχόμενο χειμώνα. Από το αποτέλεσμα του δεύτερου «στρες τεστ» των εταιριών παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος θα κριθεί εν πολλοίς και αν τα τρία εναπομείναντα πυρηνικά εργοστάσια της χώρας θα κλείσουν, όπως προβλέπεται, στο τέλος του έτους ή θα παραμείνουν σε λειτουργία ενόψει των αυξημένων αναγκών και της επαπειλούμενης έλλειψης φυσικού αερίου. Για πολλούς, όπως οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU), η απάντηση είναι περίπου αυτονόητη. Για τον κυβερνητικό συνασπισμό ωστόσο, συνδέεται με προβληματική ιστορικής και σχεδόν υπαρξιακής σημασίας.
Στην τελευταία δημοσκόπηση DeutschlandTrend για λογαριασμό του πρώτου καναλιού της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD, το 82% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της παραμονής των τριών πυρηνικών εργοστασίων της Γερμανίας σε λειτουργία. Οι μισοί από αυτούς θα συμφωνούσαν η παράταση να περιοριστεί σε μερικούς μήνες, ενώ οι άλλοι μισοί θεωρούν ότι η πυρηνική ενέργεια δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί. Θα έλεγε κανείς ότι η δημοσκόπηση -με τη «βοήθεια» του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν- λύνει ένα μεγάλο πρόβλημα για την κυβέρνηση. Οι τιμές της ενέργειας έχουν ήδη εκτοξευθεί, ο κίνδυνος για κρύα διαμερίσματα και ακόμη πιο κρύα ντους είναι πια ρεαλιστικός και η ρωσική πλευρά είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορεί να προσφέρει αξιόπιστη απάντηση. Οι συνθήκες που οδήγησαν το 2011 την τότε καγκελάριο ‘Αγγελα Μέρκελ στην απόφαση να κλείσει τα έξι πυρηνικά εργοστάσια της Γερμανίας -μετά το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα- σήμερα δεν υπάρχουν.
Υπάρχουν όμως οι Πράσινοι και μάλιστα εδώ και εννέα μήνες συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό. Εννέα μήνες, στη διάρκεια των οποίων η «πράσινη» ατζέντα ηττάται σχεδόν καθημερινά, λόγω κυρίως του πολέμου στην Ουκρανία: Σε αυτούς τους μήνες, οι Πράσινοι και την παράδοση όπλων υποστήριξαν και τον υπερ-εξοπλισμό των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων χειροκρότησαν και υπέρ της ενίσχυσης του ΝΑΤΟ τάχθηκαν όταν τους ζητήθηκε. Η πυρηνική ενέργεια ωστόσο αποτελεί για το συλλογικό «εγώ» του ισχυρότερου οικολογικού κόμματος της Ευρώπης κάτι σαν την επιλογή της Δύσης για τους Χριστιανοδημοκράτες του Κόνραντ Αντενάουερ. Στο εσωτερικό του κόμματος υπάρχουν οι «ρεαλιστές» (Realos) και οι «φονταμενταλιστές» (Fundi) και δεν είναι προφανώς τυχαίο ότι στη σημερινή κυβέρνηση εκπροσωπούνται βασικά οι πρώτοι. Με βαριά καρδιά, με μπόλικο αυτομαστίγωμα και άλλες τόσες μετάνοιες και υποσχέσεις για το μέλλον, το πιθανότερο είναι ότι θα επικρατήσει τελικά η λογική της ανάγκης, κυρίως ενόψει του κινδύνου για σοβαρό κοινωνικό διχασμό.
Ο καγκελάριος προλειαίνει το έδαφος
Την προηγούμενη Τρίτη, στεκόμενος μπροστά στη διάσημη πλέον τουρμπίνα του αγωγού Nord Stream 1, εξαιτίας της οποίας η Gazprom ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να προμηθεύσει τις συμφωνηθείσες ποσότητες φυσικού αερίου, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) άφησε για πρώτη φορά ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης της λειτουργίας των τριών πυρηνικών σταθμών. «Ίσως και να έχει νόημα» κάτι τέτοιο, δήλωσε, χρησιμοποιώντας μια φράση πολύ προσεκτικά επιλεγμένη.
Ούτε για τους Σοσιαλδημοκράτες βέβαια θα είναι εύκολη η απόφαση. Επιπλέον, θα πρόκειται, όπως επισήμανε η WELT, για την τρίτη ριζική «διόρθωση» κεντρικής πολιτικής της κυβέρνησης, μετά τις αποφάσεις για τη δημιουργία ειδικού υπερ-ταμείου 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων και τη διάθεση του 2% του ΑΕΠ ετησίως στην Άμυνα και για την εκ νέου λειτουργία των εργοστασίων λιγνίτη. «Καμία κυβέρνηση στη Γερμανία δεν είχε πιο γρήγορα εγκαταλείψει βασικές της πολιτικές θέσεις», σχολιάζει η εφημερίδα, μάλλον κάπως άδικα, αν σκεφτεί κανείς το μέγεθος της κρίσης που αντιμετωπίζει σήμερα το Βερολίνο.
«Κάθε κιλοβατώρα μετράει», είχε δηλώσει πριν από λίγες εβδομάδες ο πράσινος υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ και με αυτό το σύνθημα η πυρηνική ενέργεια φαίνεται ότι θα διατηρήσει τον ρόλο της στη Γερμανία, ακόμη και με μια κυβέρνηση SPD – Πρασίνων. Οι Φιλελεύθεροι (FDP) δεν είχαν ούτως ή άλλως ποτέ ιδιαίτερες ενστάσεις και το τελευταίο διάστημα υποστηρίζουν σθεναρά την πυρηνική επιλογή. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU), με τους βαυαρούς χριστιανοκοινωνιστές μάλιστα να επιδιώκουν τη μακροπρόθεσμη παράταση της λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών.
Ποιος λοιπόν θα φέρει τις αντιρρήσεις σε μια τέτοια απόφαση; Κυρίως οι πιο «ορθόδοξοι» των Πρασίνων και του SPD, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι οι φωνές τους μπορούν να ακουστούν μέσα στον κρύο γερμανικό χειμώνα. Η πληγή ωστόσο που ανοίγει στο εσωτερικό της κυβέρνησης είναι βαθιά και είναι αμφίβολο αν μπορεί να κλείσει – και με ποιο κόστος. Τα ενδοκυβερνητικά «παζάρια» που έχουν το τελευταίο διάστημα διαρρεύσει είναι απογοητευτικά. Το FDP π.χ. διατηρεί το «όχι» στην εισαγωγή ορίου ταχύτητας στους αυτοκινητοδρόμους, με αντάλλαγμα τη μείωση του φόρου στα καύσιμα κοκ. Το SPD του καγκελάριου φαίνεται να σύρεται τελικά πίσω από τους δύο μικρούς εταίρους του σε αποφάσεις που λαμβάνονται καθυστερημένα και με σημαντικό κόστος, κυρίως για τον Όλαφ Σολτς.
Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, τα πυρηνικά εργοστάσια δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να παραμείνουν σε λειτουργία, ανεξαρτήτως του όποιου αποτελέσματος των «στρες τεστ». Και είναι το άλλο «στρες τεστ», εκείνο της κυβέρνησης, που θα είναι το πιο επίπονο και το πιο μακράς διαρκείας…
