Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Ο ρομαντικός ποιητής, Λόρδος Βύρων – διάσημος για την πλούσια και εκφραστική απεικόνιση του τοπίου και των ανθρώπινων συναισθημάτων – θεωρείται μια από τις βασικές προσωπικότητες της αγγλικής λογοτεχνίας
Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ωστόσο, υπέφερε από πολλά προβλήματα υγείας, που κυμαίνονταν από ίλιγγο, ραιβοποδία και γονόρροια, έως ελονοσία, ακόμη και βουλιμία και ανορεξία.
Οι αμφίβολες μέθοδοι θεραπείας της εποχής καταγράφηκαν στα γραπτά του, συμπεριλαμβανομένου του γνωστού μπουρλέσκ επικού ποιήματος Δον Ζουάν. Εδώ αναφέρει την κατανάλωση αλάτων Epsom, τα οποία χρησιμοποιούνταν ως καθαρτικό ή μυοχαλαρωτικό όταν διαλύονταν στο νερό του μπάνιου. Συνδυάζονταν επίσης με άλλα ισχυρά διουρητικά και καθαρτικά για να καθαρίσουν το σώμα και να προκαλέσουν εμετό.
Απαιτητικές δίαιτες
Στα νιάτα του, ο Βύρων ακολουθούσε αυστηρές δίαιτες για να αποφύγει τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η μητέρα του ως συνέπεια του υπερβολικού βάρους. Κάποια στιγμή, πειραματίστηκε καταναλώνοντας μόνο 113 γραμμάρια κρέατος την ημέρα μαζί με μικρές ποσότητες κρασιού.
Στα τελευταία του χρόνια στράφηκε στο ξίδι, πιστεύοντας ότι το ξινό υγρό θα μπορούσε να μειώσει την όρεξή του. Η απώλεια βάρους που προέκυψε ήταν δραματικά επιτυχής, αλλά πλήρωσε το αντίτιμο: τα οδοντικά προβλήματα, οι εμετοί και η διάρροια έγιναν σταθερά χαρακτηριστικά της ζωής του. Το έπινε μόνο με νερό και ρύζι, καθώς πίστευε ότι αυτό θα ενίσχυε τα καθαριστικά του αποτελέσματα.
Ως αποτέλεσμα αυτής και άλλων ακραίων διαιτών, ο συγγραφέας κατάφερε να χάσει βάρος, τουλάχιστον δύο φορές στη ζωή του, το 1806 και το 1822. Ενώ βρισκόταν στη Βενετία, πριν από τη δεύτερη σημαντική απώλεια βάρους του, ο δικηγόρος του ανέφερε ότι ενοχλήθηκε από τη χλωμή, πρησμένη και άρρωστη εμφάνισή του.
Άλλα θύματα του ξιδιού
Ο Λόρδος Βύρων δεν ήταν μόνος που χρησιμοποιούσε το ξίδι για σκοπούς αδυνατίσματος στην εποχή του, όπως δείχνουν διάφορα τραγικά γεγονότα. Μία από τις πρώτες δημοσιευμένες περιπτώσεις αφορούσε μια Γαλλίδα που ονομαζόταν Μαντεμουαζέλ Λαπανετερί, το 1773. Ανήσυχη για τη σωματική της διάπλαση και το ροδαλό χρώμα του δέρματός της, ακολούθησε τη συμβουλή του γείτονά της να πίνει ένα μικρό φλιτζάνι ξίδι την ημέρα για να χάσει βάρος και να πετύχει πιο παλ επιδερμίδα.
Όπως ανέφερε ο γιατρός Πιέρ Ντεσό, η Λαπανετερί ακολούθησε αυτή τη σύσταση για περισσότερο από ένα μήνα. Είδε το βάρος της να μειώνεται και η ζωηρή της επιδερμίδα –που θεωρούνταν ανεπιθύμητη για τις γυναίκες εκείνη την εποχή– έγινε πιο χλωμή. Ωστόσο, σύντομα εμφάνισε βήχα, νυχτερινές εφιδρώσεις, ναυτία, πρησμένα πόδια και διάρροια, και τελικά πέθανε.
Ένα δεύτερο κρούσμα αναφέρθηκε το 1826, δύο χρόνια μετά τον θάνατο του Λόρδου Βύρωνα. Η Λουίζ, μια νεαρή γυναίκα από τη Ντιζόν, άρχισε να πίνει ξίδι γιατί «οι νέοι όπου ζούσε την κορόιδευαν». Η δίαιτα την οδήγησε και στον πρόωρο τάφο.
Παρά τις περιπτώσεις όπως αυτές, το συνηθισμένο μαγειρικό συστατικό αποτέλεσε τη βάση δίαιτας αδυνατίσματος σε όλη την Ευρώπη –ειδικά στη Γαλλία– καθ’ όλη τη διάρκεια του 18ου αιώνα και παρέμεινε δημοφιλές μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα.
Το 1998, μια ομάδα ερευνητών στο Τμήμα Εσωτερικής Ιατρικής στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ, στην Αυστρία, παρατήρησε τις σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία από την κατανάλωση ξιδιού. Η υψηλή κατανάλωση ξιδιού μπορεί να έχει τρεις κύριες επιβλαβείς συνέπειες:
Υπασβεστιαιμία: Χαμηλά επίπεδα ασβεστίου στον ορό του αίματος, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν μυϊκούς σπασμούς.
Υπερρενιναιμία: Υπερβολικά επίπεδα ρενίνης (μιας ορμόνης που παράγεται από τα νεφρά) στο αίμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα υψηλή αρτηριακή πίεση και νεφρική ανεπάρκεια.
Οστεοπόρωση: Μια κατάσταση που αποδυναμώνει τα οστά, καθιστώντας τα εύθραυστα και πιο επιρρεπή σε σπασίματα ή κατάγματα.
Οι επιπτώσεις του ξιδιού στα δόντια
Το 2012, δημοσιεύτηκε μια κλινική έκθεση ενός 15χρονου κοριτσιού που υπέφερε από διαβρωμένα δόντια που προκλήθηκαν από την κατανάλωση ενός ποτηριού ξίδι μηλίτη κάθε μέρα. Ο Λόρδος Βύρων είχε επίσης ενοχλήσεις στα δόντια του. Μασούσε και κάπνιζε καπνό με την πεποίθηση ότι θα διατηρούσε την υγεία των δοντιών του και θα αποτρέψει την πείνα. Στο τέλος της ζωής του, του είχαν απομείνει μερικά λευκά δόντια, αλλά είχαν χαλαρώσει εντελώς.
Τουλάχιστον μία μελέτη έδειξε ότι το λευκό ξίδι, το ξίδι μηλίτη και το υπεροξείδιο του υδρογόνου μπορούν να λευκαίνουν και να αποδυναμώνουν τα δόντια. Επιπλέον, το 2016 παρατηρήθηκε ότι το λευκό ξίδι μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερα επίπεδα βλάβης στη σκληρότητα και την ποιότητα του σμάλτου των δοντιών.
Κατασταλτικό της όρεξης
Το αποτέλεσμα αδυνατίσματος που απέδωσε ο Μπάιρον στο ξίδι, πιθανότατα προήλθε από την ικανότητά του να καταστέλλει την όρεξη. Το 1998 αποδείχθηκε ότι το οξικό οξύ – η χημική ουσία που δίνει στο ξίδι τη χαρακτηριστική γεύση και οσμή του – μειώνει σημαντικά την απόκριση γλυκόζης και ινσουλίνης μετά το φαγητό, ίσως λόγω του μειωμένου ρυθμού πέψης.
Αυτό υποδηλώνει ότι η αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα μετά από ένα γεύμα μπορεί να μειωθεί με την κατανάλωση ξιδιού. Αυτό συμβαίνει επειδή κάνει το σώμα να χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να αφομοιώσει την τροφή, που σημαίνει ότι οι υδατάνθρακες διασπώνται πιο αργά.
Η μελέτη δείχνει ότι η δίαιτα του Λόρδου Βύρωνα μπορεί να τον βοήθησε να χάσει βάρος και να του χαρίσει πιο χλωμή επιδερμίδα. Ωστόσο, η μακροχρόνια κατανάλωσή του μπορεί να συνέβαλε σημαντικά στη νευρική ανορεξία – που περιπλέκεται από επεισόδια βουλιμίας – από την οποία υπέφερε, και να συνέβαλε στην εύθραυστη υγεία του.
Με πληροφορίες από The Conversation
