Τη Λευκή Βίβλο για την Ευρωπαϊκή Άμυνα και το σχέδιο ReArmEurope/Readiness 2030, παρουσίασαν η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Κάγια Κάλας.
Η Λευκή Βίβλος περιγράφει τη νέα φιλοσοφία της Ευρώπης για την άμυνα και προσδιορίζει τις επενδυτικές ανάγκες, ενώ το Σχέδιο ReArm Europe ενισχύει τις πανευρωπαϊκές αμυντικές ικανότητες με νέα χρηματοδοτικά μέσα.
Επιπλέον περιλαμβάνει δικλείδες «ασφαλείας» για τη συμμετοχή τρίτων χωρών σε κοινά αμυντικά πρότζεκτ και στην προμήθεια κοινών οπλικών συστημάτων, αποκλείοντας την Τουρκία, τις ΗΠΑ και τη Βρετανία.
«Η εποχή του μερίσματος της ειρήνης έχει παρέλθει προ πολλού. Η αρχιτεκτονική ασφάλειας στην οποία βασιστήκαμε δεν μπορεί πλέον να θεωρείται δεδομένη. Η Ευρώπη είναι έτοιμη να αναλάβει δράση. Πρέπει να επενδύσουμε στην άμυνα, να ενισχύσουμε τις δυνατότητές μας και να υιοθετήσουμε μια προληπτική προσέγγιση της ασφάλειας. Αναλαμβάνουμε αποφασιστική δράση, παρουσιάζοντας έναν οδικό χάρτη για την “Ετοιμότητα 2030”, με αυξημένες αμυντικές δαπάνες, σημαντικές επενδύσεις στις ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανικές ικανότητες. Πρέπει να αγοράζουμε περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα. Διότι αυτό σημαίνει ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης. Αυτό σημαίνει τόνωση της καινοτομίας. Και αυτό σημαίνει τη δημιουργία μιας αγοράς αμυντικού εξοπλισμού σε επίπεδο ΕΕ», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν.
Η στόχευση επικεντρώνεται στη βραχυπρόθεσμη επείγουσα ανάγκη στήριξης της Ουκρανίας, αλλά και στο να αντιμετωπίσουν την πιεστική μακροπρόθεσμη ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας και άμυνας της Ευρώπης.
Αποκλείονται προς το παρόν οι πολεμικές βιομηχανίες Τουρκίας, ΗΠΑ και Βρετανίας
Η πίεση των προηγούμενων ημερών από συγκεκριμένα κράτη-μέλη, που προωθούν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και της «αγοράς ευρωπαϊκών προϊόντων» όπως η Γαλλία, αλλά και υπό το πρίσμα των ειδικών ανησυχιών άλλων κρατών-μελών, όπως της Ελλάδας, το νέο στρατηγικό σχέδιο «Ετοιμότητα 2030 – Επανεξοπλισμός της Ευρώπης», δίνει τη δυνατότητα δανεισμού στα κράτη-μέλη μόνο για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών βιομηχανιών ή εκείνων από τρίτες χώρες, που έχουν ήδη υπογράψει εταιρικές συμφωνίες ασφάλειας.
Μόνο η Νορβηγία και η Ουκρανία «μπορούν να συμμετέχουν σε συμβάσεις, χωρίς όμως τη δυνατότητα λήψης δανείων» σύμφωνα με τη «Λευκή Βίβλο» της Κομισιόν.
Τρίτες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία που θα ήθελαν να μετάσχουν σε ευρωπαϊκές αμυντικές πρωτοβουλίες ή κοινά σχήματα προμηθειών, θα πρέπει να υπογράψουν συμφωνία ασφάλειας και άμυνας με την Ε.Ε., ξεκαθαρίζουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
Τι περιλαμβάνει η Λευκή Βίβλος για την Ευρωπαϊκή Άμυνα
Η επικέντρωση της Λευκής Βίβλου είναι στον τομέα των κατευθύνσεων για την κάλυψη κρίσιμων κενών σε ικανότητες και τη δημιουργία μιας ισχυρής αμυντικής βιομηχανικής βάσης, περιγράφει μια σειρά από βασικούς άξονες στους οποίους πρέπει να δοθεί προτεραιότητα τα επόμενα χρόνια. Αυτοί είναι:
Η στήριξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας μέσω της συγκεντρωτικής ζήτησης και της αύξησης των συνεργατικών προμηθειών. Η επιτάχυνση του μετασχηματισμού της άμυνας μέσω επαναστατικών καινοτομιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η κβαντική τεχνολογία. Η στήριξη της Ουκρανίας, μέσω αυξημένης στρατιωτικής βοήθειας, και βαθύτερης ολοκλήρωσης της ευρωπαϊκής και της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας. Η εμβάθυνση της αμυντικής αγοράς σε ολόκληρη την ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω της απλούστευσης των κανονισμών.
Η ετοιμότητα για τα χειρότερα σενάρια, με τη βελτίωση της στρατιωτικής κινητικότητας, τη δημιουργία αποθεμάτων και την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων, ιδίως των χερσαίων συνόρων με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία.
ReArm Europe-Readiness 2030
Το σχέδιο ReArm Europe / Readiness 2030 προβλέπει δαπάνες ύψους άνω των 800 δισεκατομμυρίων ευρώ, οι οποίες θα κατευθυνθούν προς τους εξής πυλώνες:
-Την απελευθέρωση της χρήσης της δημόσιας χρηματοδότησης στην άμυνα σε εθνικό επίπεδο.
– Ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, η οποία θα τους παρέχει πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, εντός των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ. Για να διασφαλιστεί η δημοσιονομική βιωσιμότητα, η απόκλιση θα περιοριστεί σε:
1,5% του ΑΕΠ κατ’ ανώτατο όριο για κάθε έτος ενεργοποίησης της εθνικής ρήτρας διαφυγής. Αύξηση μόνο των αμυντικών δαπανών, λαμβάνοντας ως σημείο εκκίνησης τη στατιστική κατηγορία «άμυνα» στην ταξινόμηση των λειτουργιών της κυβέρνησης (COFOGs) και περίοδο τεσσάρων ετών.
Η Επιτροπή θα αντλήσει έως και 150 δισεκατομμύρια ευρώ από τις κεφαλαιαγορές, αξιοποιώντας την καθιερωμένη προσέγγιση ενιαίας χρηματοδότησης για να βοηθήσει τα κράτη μέλη της ΕΕ να αυξήσουν γρήγορα και σημαντικά τις επενδύσεις στις αμυντικές ικανότητες της Ευρώπης. Τα κεφάλαια αυτά θα εκταμιευθούν στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη κατόπιν αιτήματος, βάσει των εθνικών σχεδίων.
