Επιμέλεια Γιάννα Μυράτ
Όταν οι πυρκαγιές σάρωσαν το Μάουι τον περασμένο μήνα με καταστροφική μανία, μια σειρά από δημοσιεύσεις που διαδόθηκαν στο διαδίκτυο, ισχυρίζονταν ότι όλο αυτό ήταν το αποτέλεσμα ενός μυστικού «καιρικού όπλου» που δοκιμάστηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σύμφωνα με τους New York Times, τα δημοσιεύματα αυτά ήταν προϊόν των πολυμήχανων μυστικών υπηρεσιών της Κίνας.
Η καταστροφή δεν ήταν φυσική, ανέφεραν, και για να ενισχυθεί η αληθοφάνεια, οι αναρτήσεις έφεραν φωτογραφίες που φαινόταν ότι είχαν δημιουργηθεί από προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Για την Κίνα – η οποία απείχε των προεδρικών εκλογών των ΗΠΑ το 2016 και το 2020, σε αντίθεση με τη Ρωσία η οποία κατηγορείται ότι διεξήγαγε επιχειρήσεις χάκερ και εκστρατείες παραπληροφόρησης – η προσπάθεια να χαρακτηριστούν οι πυρκαγιές ως σκόπιμη πράξη από τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών και τον στρατό, ήταν κάτι καινούριο.
Μέχρι τώρα, οι εκστρατείες επιρροής της Κίνας εστιάζονταν στην ενίσχυση της προπαγάνδας που υπερασπίζεται τις πολιτικές της στην Ταϊβάν και σε άλλα θέματα. Η πιο πρόσφατη προσπάθεια, που αποκαλύφθηκε από ερευνητές από τη Microsoft και μια σειρά άλλων οργανισμών, υποδηλώνει ότι το Πεκίνο κάνει πιο άμεσες προσπάθειες να σπείρει διχόνοια στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η κίνηση έρχεται επίσης καθώς την κυβέρνηση Μπάιντεν και το Κογκρέσο προβληματίζονται για πώς να απωθήσουν την Κίνα χωρίς να οδηγήσουν τις δύο χώρες σε ανοιχτή σύγκρουση, και πώς να μειώσουν τον κίνδυνο να χρησιμοποιηθεί η τεχνητή νοημοσύνη στην παραπληροφόρηση.
Ο αντίκτυπος της κινεζικής εκστρατείας —που εντοπίστηκε από ερευνητές από τη Microsoft, την Recorded Future, την RAND Corporation, το NewsGuard και το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ— είναι δύσκολο να μετρηθεί, αν και οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι λίγοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ασχολήθηκαν με τέτοιου είδους θεωρίες συνωμοσίας.
Ο Μπραντ Σμιθ, ο πρόεδρος της Microsoft, οι ερευνητές της οποίας ανέλυσαν τη μυστική εκστρατεία, επέκρινε δριμύτατα την Κίνα ότι εκμεταλλεύτηκε μια φυσική καταστροφή για πολιτικό όφελος.
«Απλώς δεν νομίζω ότι αυτό αξίζει σε καμία χώρα, πόσο μάλλον για οποιαδήποτε χώρα που φιλοδοξεί να γίνει μια σπουδαία χώρα», είπε ο κ. Σμιθ σε συνέντευξή του τη Δευτέρα.
Η Κίνα δεν ήταν η μόνη χώρα που έκανε πολιτική χρήση των πυρκαγιών στο Μάουι. Η Ρωσία επίσης, σε πολλές δημοσιεύσεις επέκρινε τις ΗΠΑ τονίζοντας πόσα χρήματα ξοδεύουν οι Ηνωμένες Πολιτείες για τον πόλεμο στην Ουκρανία, και πρότειναν ότι θα ήταν καλύτερα αυτά τα κονδύλια να δαπανηθούν στην χώρα τους για ανακούφιση από τις καταστροφές.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η Κίνα δημιούργησε ένα δίκτυο λογαριασμών που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε μελλοντικές επιχειρήσεις πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων των επόμενων προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, στα χνάρια της Ρωσίας.
«Αυτό πηγαίνει σε μια νέα κατεύθυνση, η οποία ενισχύει κατά κάποιο τρόπο θεωρίες συνωμοσίας που δεν σχετίζονται άμεσα με κάποια από τα ενδιαφέροντά τους, όπως η Ταϊβάν», δήλωσε ο Μπράιαν Λίστον, ερευνητής στην Recorded Future, μια εταιρεία κυβερνοασφάλειας με έδρα τη Μασαχουσέτη.
Εάν η Κίνα δράσει όντως σε επιχειρήσεις επιρροής για τις εκλογές του επόμενου έτους, αξιωματούχοι των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών εκτιμούν τους τελευταίους μήνες, είναι πιθανό να προσπαθήσει να μειώσει τον Πρόεδρο Μπάιντεν και να αυξήσει το προφίλ του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Αν και αυτό μπορεί να φαίνεται αδιανόητο για τους Αμερικανούς που θυμούνται την προσπάθεια του Τραμπ να κατηγορήσει το Πεκίνο για αυτό που ονόμασε «Κινεζικό ιό», οι αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι Κινέζοι ηγέτες προτιμούν τον Τραμπ. Έχει ζητήσει την απομάκρυνση των Αμερικανών από την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και άλλες περιοχές της Ασίας, ενώ ο Μπάιντεν έκοψε την πρόσβαση της Κίνας στα πιο προηγμένα τσιπ και στον εξοπλισμό που κατασκευάζεται για την παραγωγή τους.
Η προώθηση από την Κίνα της «θεωρίας συνωμοσίας» για τις πυρκαγιές έρχεται αφότου ο Τζο Μπάιντεν μίλησε στο Μπαλί το περασμένο φθινόπωρο στον Σι Τζινπίνγκ, τον πρόεδρο της Κίνας, σχετικά με τον ρόλο του Πεκίνου στη διάδοση τέτοιας παραπληροφόρησης. Σύμφωνα με αξιωματούχους της κυβέρνησης, ο Μπάιντεν επέκρινε με οργή τον Σι για τη διάδοση ψευδών κατηγοριών ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες λειτουργούσαν εργαστήρια βιολογικών όπλων στην Ουκρανία.
Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Ρωσία και η Κίνα συνεργάζονται σε επιχειρήσεις παραπληροφόρησης, σύμφωνα με τους ερευνητές και τους αξιωματούχους της διοίκησης, αλλά συχνά απηχούν η μία τα μηνύματα της άλλης, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για κριτική στις πολιτικές των ΗΠΑ. Οι συνδυασμένες προσπάθειές τους υποδηλώνουν ότι πρόκειται να ξεκινήσει μια νέα φάση των πολέμων παραπληροφόρησης, η οποία ενισχύεται από τη χρήση εργαλείων AI.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι μια συντονισμένη ρωσική εκστρατεία ξεκίνησε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Χ, στις 9 Αυγούστου, μια μέρα μετά την έναρξη των πυρκαγιών.
Διέδιδε τη φράση, «Χαβάη, όχι Ουκρανία», από έναν σκοτεινό λογαριασμό με λίγους οπαδούς που αποσκοπούσε να υπονομεύσει τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία.
Το Recorded Future ανέφερε αρχικά ότι η κινεζική κυβέρνηση διεξήγαγε μια μυστική εκστρατεία για να κατηγορήσει ένα «καιρικό όπλο» για τις πυρκαγιές, εντοπίζοντας πολυάριθμες αναρτήσεις στα μέσα Αυγούστου που υποστήριζαν ότι η MI6, η βρετανική υπηρεσία πληροφοριών εξωτερικού, είχε αποκαλύψει «την εκπληκτική αλήθεια πίσω από την πυρκαγιά». Ανάλογες αναρτήσεις εμφανίστηκαν σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης σε όλο το Διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων των Pinterest, Tumblr, Medium και Pixiv, ενός ιαπωνικού ιστότοπου που χρησιμοποιείται από καλλιτέχνες.
Σύμφωνα με το Recorded Future, η κινεζική καμπάνια λειτούργησε στις μεγάλες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, και σε πολλές γλώσσες, υποδηλώνοντας ότι είχε στόχο να προσεγγίσει ένα παγκόσμιο κοινό. Το Κέντρο Ανάλυσης Απειλών της Microsoft εντόπισε αναρτήσεις σε 31 γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των Γαλλικών, Γερμανικών και Ιταλικών, αλλά και σε λιγότερο επιφανείς όπως Igbo, Odia και Guarani.
Οι τεχνητά δημιουργημένες εικόνες των πυρκαγιών στη Χαβάη που εντόπισαν οι ερευνητές της Microsoft εμφανίστηκαν σε πολλές πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένης μιας ανάρτησης στο Reddit στα ολλανδικά. «Αυτές οι συγκεκριμένες εικόνες που δημιουργούνται από AI φαίνεται να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά» από κινεζικούς λογαριασμούς που χρησιμοποιούνται σε αυτήν την καμπάνια, ανέφερε η Microsoft σε μια έκθεση. «Δεν φαίνεται να είναι παρόντες αλλού στο διαδίκτυο».
Οι αναλυτές αναφέρουν ότι στόχος της Κινέζικης εκστρατείας μπορεί να είναι η υπονόμευση της εμπιστοσύνης σε συγκεκριμένες πολιτικές, όπως η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, ή γενικότερα η σπορά εσωτερικής διχόνοιας. Υπονοώντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δοκίμαζαν ή χρησιμοποιούσαν μυστικά όπλα εναντίον των πολιτών τους, η προσπάθεια της Κίνας φαινόταν επίσης να αποσκοπεί να απεικονίσει τη χώρα ως μια απερίσκεπτη, μιλιταριστική δύναμη.
«Ήμασταν πάντα σε θέση να ανταποκριθούμε στον απόηχο των ανθρωπιστικών καταστροφών και να παρέχουμε ανακούφιση μετά από σεισμούς ή τυφώνες ή πυρκαγιές», είπε ο κ. Σμιθ, ο οποίος παρουσιάζει ορισμένα από τα ευρήματα της Microsoft στο Κογκρέσο την Τρίτη. «Και το να βλέπεις αυτού του είδους την επιδίωξη είναι νομίζω τόσο βαθιά ανησυχητικό, αλλά και κάτι που η παγκόσμια κοινότητα θα πρέπει να χαράξει μια κόκκινη γραμμή και να θέσει όρια».
Με πληροφορίες από New York Times
