Σοβαρή κρίση στις σχέσεις του Κατάρ με την Ευρώπη προκαλεί το Qatargate. Ωστόσο, οι συμφωνίες για το φυσικό αέριο του πλούσιου εμιράτου είναι μια άλλη ιστορία σε μια περίοδο στην οποία η ΕΕ προσπαθεί να απεξαρτηθεί από αυτό της Ρωσίας και να αναζητήσει νέους εταίρους.
Την περασμένη εβδομάδα διπλωμάτης του Κατάρ απείλησε ότι το σκάνδαλο θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στις προμήθειες φυσικού αερίου στην ΕΕ, μετά την απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου να αρνηθεί την πρόσβαση στους χώρους του θεσμού σε οποιονδήποτε εκπρόσωπο του εμιράτου ενόσω η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη.
«Η απόφαση να επιβληθεί ένας τέτοιος περιορισμός που εισάγει διακρίσεις στο Κατάρ, περιορίζοντας τον διάλογο και τη συνεργασία πριν από το τέλος της νομικής διαδικασίας, θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην περιφερειακή και παγκόσμια συνεργασία για την ασφάλεια, καθώς και στις συνεχιζόμενες συζητήσεις για την παγκόσμια ενεργειακή έλλειψη και ασφάλεια», δήλωνε ο απεσταλμένος της Ντόχα, υπενθυμίζοντας ότι η χώρα του είναι ένας «σημαντικός προμηθευτής» υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) παγκοσμίως.
Η βελγική εφημερίδα Le Soir αναρωτιέται ωστόσο κατά πόσο είναι αξιόπιστη η συγκεκριμένη απειλή.
Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ, μιλώντας ανεπίσημα, υπενθύμισε ότι το Κατάρ «διαδραμάτισε πολύ σημαντικό ρόλο» μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και προσέφερε τις υπηρεσίες του σε φυσικό αέριο τη στιγμή που η ΕΕ αποφάσιζε να διακόψει σταδιακά την εξάρτηση από τη Ρωσία. «Αυτή η υπόθεση θα κάνει τη σχέση πολύ πιο δύσκολη», υπογράμμισε ωστόσο.
«Πολιτική μηδενικής ανοχής της ΕΕ»
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ συζήτησε την υπόθεση με τον υπουργό Εξωτερικών του Κατάρ στις 20 Δεκεμβρίου στο περιθώριο της συνόδου κορυφής για τη Μέση Ανατολή στην Ιορδανία. «Συζήτησα όχι μόνο περιφερειακά θέματα και τις διμερείς μας σχέσεις, οι οποίες έχουν σημειώσει θετικές εξελίξεις πρόσφατα, αλλά και για τις συνεχιζόμενες έρευνες διαφθοράς κατά μελών και προσωπικού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», ανέφερε ο επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ και πρόσθεσε: «Εξέφρασα τις ανησυχίες μου για το σοβαρό αυτό ζήτημα και υπογράμμισα την πολιτική μηδενικής ανοχής της ΕΕ στο θέμα αυτό».
«Στην Ντόχα αρνήθηκαν ότι το Κατάρ εμπλέκεται σε αυτή την υπόθεση, εξέφρασαν τη λύπη τους που δεν είχαν ενημερωθεί επίσημα για τους ισχυρισμούς από τις αντίστοιχες αρχές και δυσανασχέτησαν που κρίθηκαν με βάση τις εικασίες των μέσων ενημέρωσης. Συμφωνήσαμε να υποστηρίξουμε πλήρως μια ενδελεχή έρευνα από τις βελγικές δικαστικές αρχές και το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προκειμένου να φτάσουμε στην ουσία αυτής της υπόθεσης», συμπλήρωσε ο Μπορέλ.
«Η συνεργασία συνεχίζεται»
Ερωτηθείς την περασμένη Τετάρτη σχετικά με το χρονοδιάγραμμα για την «εξομάλυνση» των σχέσεων με το Κατάρ, εκπρόσωπος της Κομισιόν απάντησε συνοπτικά: «Δεν γνωρίζω για οποιαδήποτε “μη κανονική” σχέση με το Κατάρ. Η ΕΕ έχει διπλωματικές σχέσεις με το Κατάρ. Συνεργαζόμαστε με το Κατάρ σε παγκόσμια, περιφερειακά και διμερή θέματα και η συνεργασία αυτή συνεχίζεται».
Στον απόηχο της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία, η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και ο Σαρλ Μισέλ, προσέγγισαν αμφότεροι τον εμίρη του Κατάρ για να προμηθευτούν φυσικό αέριο, με επιτυχία. Τον Σεπτέμβριο, ο Σαρλ Μισέλ εγκαινίασε τις εγκαταστάσεις της αντιπροσωπείας της ΕΕ στη Ντόχα.
«Είμαστε απολύτως πεπεισμένοι ότι η φιλία με το Κατάρ αποτελεί σημαντικό μοχλό για την από κοινού αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων», δήλωνε τότε ο Μισέλ, απαριθμώντας «παγκόσμιες προκλήσεις που σχετίζονται με τον ενεργειακό τομέα, την οικονομική ανάπτυξη και την ασφάλεια».
Αέριο και ηθική
Το Κατάρ έχει επίσης συμφέρον να διατηρήσει καλές σχέσεις με τον νέο μεγάλο πελάτη του.
Το Κατάρ διαθέτει τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο, μετά τη Ρωσία. Είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος παραγωγός και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, κυρίως προς την Ασία. Επιπλέον, το εμιράτο καταβάλλει τεράστια προσπάθεια να αυξήσει την παραγωγή του, χάρη ιδίως στις επενδύσεις της γαλλικής Total Energie, σε σημείο που να διεκδικήσει την πρώτη θέση μεταξύ των εξαγωγέων μέχρι το 2026, σύμφωνα με ορισμένους εμπειρογνώμονες.
Η ΕΕ θα ήταν ένα καλό μέρος ξεκινήσει, όπου οι τιμές είναι υψηλές: «μια καλή συμφωνία για τους πωλητές», σχολιάζει η Le Soir. Η Γερμανία και η ισχυρή βιομηχανία της βασίζονται στη χώρα αυτή για να αντισταθμίσει την ολική απώλεια του ρωσικού φυσικού αερίου, με ένα συμβόλαιο 15ετούς διάρκειας να διακυβεύεται. Το ίδιο ισχύει και για την Ιταλία. Το Κατάρ ήταν ήδη ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην ΕΕ το 2021, μετά τις ΗΠΑ.
Η ΕΕ έχει ζήτηση. Και όχι μικρή. «Παρά τα μέτρα που έχουμε λάβει, θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε έλλειμμα έως και 30 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου το επόμενο έτος», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν στις 12 Δεκεμβρίου. «Η πρώτη προτεραιότητα είναι προφανώς η προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου. Για το σκοπό αυτό, πρέπει φυσικά να εντείνουμε περαιτέρω τις προσπάθειές μας με τους διεθνείς εταίρους μας».
Κανείς δεν θέλει να μπλέξει το φυσικό αέριο με το Qatargate
Τι θα συμβεί λοιπόν αν οι βελγικές αρχές ενοχοποιήσουν επίσημα το Κατάρ στο πλαίσιο της έρευνας για διαφθορά; Η Le Soir απαντά ότι οι φάκελοι του φυσικού αερίου και του Qatargate «θα παραμείνουν εντελώς ξεχωριστοί, το Κατάρ δεν θα βάλει το φυσικό αέριο στην ζυγαριά και τα κράτη μέλη δεν θα δώσουν ένταση στο σκάνδαλο του Ευρωκοινοβουλίου», δήλωσε ο Σάμι Ραμντάνι, ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων του Παρισιού, σύμφωνα με το France24.
«Τα ζητήματα εφοδιασμού με φυσικό αέριο δεν ξεπερνιούνται ποτέ από ζητήματα ηθικής», επισήμανε χαρακτηριστικά.
