Ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής, ο Σίριλ Ραμαφόσα, ξεπέρασε χθες Τρίτη τον κίνδυνο να παυθεί από το κοινοβούλιο, που αποφάσισε με ψηφοφορία του να μην τον τιμωρήσει, παρά το σκάνδαλο σύγκρουσης συμφερόντων και τον σάλο για την απόπειρα συγκάλυψης της κλοπής τεράστιου ποσού σε μετρητά κρυμμένου σε… καναπέ σε αγρόκτημά του, το οποίο δεν είχε δηλώσει.
Ψήφισμα για την παύση και την παραπομπή του σε δίκη απορρίφθηκε (148 ψήφοι υπέρ, 214 κατά, δύο αποχές), έπειτα από θυελλώδη συζήτηση, εξέλιξη δεδομένη αφού το κόμμα του, το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC), πήρε τελικά την απόφαση να τον στηρίξει.
Το ANC, το οποίο κυβερνά τη χώρα για πάνω από ένα τέταρτο του αιώνα, μετά το τέλος του καθεστώτος του απαρτχάιντ, έχει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο.
Πριν από μία εβδομάδα, ο πρόεδρος Ραμαφόσα υπέβαλε προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Νότιας Αφρικής, ζητώντας του να εξετάσει, να κηρύξει παράνομη και να δώσει εντολή να μη λαμβάνεται υπόψη έκθεση επιτροπής του κοινοβουλίου που περιείχε βαριές κατηγορίες σε βάρος του.
Το κυριότερο εύρημα της έκθεσης αυτής ήταν πως ο αρχηγός του κράτους παραβίασε το Σύνταγμα και τη νομοθεσία κατά της διαφθοράς όταν αποπειράθηκε να αποκρύψει την κλοπή σχεδόν 600.000 αμερικανικών δολαρίων σε ρευστό από ιδιοκτησία του.
Η αποκάλυψη της υπόθεσης προκάλεσε σάλο και πολλά ερωτήματα.
Ο κ. Ραμαφόσα, που απέκτησε περιουσία όταν ήταν ακόμα επιχειρηματίας, προτού γίνει αρχηγός του κράτους, αποπειράθηκε να αποκρύψει την κλοπή διότι επρόκειτο για «βρόμικο χρήμα», ερίζουν οι επικριτές του. Ο εκπρόσωπός του Βίνσεντ Μαγκουένα έχει διαψεύσει τις κατηγορίες σε βάρος του προέδρου· διατείνεται πως η κοινοβουλευτική έκθεση ήταν γεμάτη «λάθη».
Η ψηφοφορία που έκρινε το άμεσο μέλλον του προέδρου, ο οποίος παραμένει δημοφιλής, παρά τις υποψίες για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα χρήματος, διεξήχθη τρεις ημέρες πριν από κρίσιμη συνεδρίαση του ANC.
Το κυβερνών κόμμα εκλέγει στα τέλη της εβδομάδας τον επόμενο ηγέτη του — άρα, δυνητικά, τον επόμενο αρχηγό του κράτους, αν επικρατήσει στις εκλογές του 2024. Ο κ. Ραμαφόσα είναι υποψήφιος, με αντίπαλο πρώην υπουργό Υγείας της κυβέρνησής του.
Αν και ο Σίριλ Ραμαφόσα ξεπέρασε την άμεση απειλή, η παράταξη ενδέχεται να είναι αυτή που θα πληρώσει τον λογαριασμό για το σκάνδαλο. Εν μέσω διαιρέσεων κι αλλεπάλληλων υποθέσεων διαφθοράς, ειδικά την περίοδο του Τζέικομπ Ζούμα στην προεδρία (2009-2018) αλλά και κατόπιν, το κόμμα βλέπει τα ποσοστά του να πέφτουν στις κάλπες εδώ και δέκα χρόνια.
Πέρυσι —για πρώτη φορά στην ιστορία του—, το ποσοστό του έπεσε κάτω από το 50% στις τοπικές εκλογές. Αναλυτές προειδοποιούν πως το ANC διατρέχει μεγεθυνόμενο κίνδυνο να χάσει την εξουσία το 2024, κάτι που θα οδηγούσε τη Νότια Αφρική σε αχαρτογράφητα νερά.
