Η ιταλική κυβέρνηση σχεδιάζει μια πιθανή μαζική εκκένωση δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων που ζουν γύρω από το υπερηφαίστειο Campi Flegrei, κοντά στη Νάπολη.
Τα νέα μέτρα, τα οποία περιλαμβάνουν ένα σχέδιο ελέγχου της αντοχής των κτηρίων στην περιοχή μετά από μήνες επαναλαμβανόμενων σεισμών, αναμενόταν να συζητηθούν σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου την Πέμπτη, 5 Οκτωβρίου, σύμφωνα με κυβερνητική ανακοίνωση.
Το Campi Flegrei (Φλεγραία Πεδία) βρίσκεται στα δυτικά της Νάπολης και γύρω του υπάρχουν πόλεις και χωριά, συμπεριλαμβανομένων των Pozzuoli, Agnano και Bacoli, τα οποία έχουν συνολικό πληθυσμό άνω των 500.000 κατοίκων.
Η καλντέρα έχει 24 κρατήρες και είναι πολύ μεγαλύτερο σαν ηφαίστειο από τον κοντινό Βεζούβιο, ο οποίος κατέστρεψε την αρχαία ρωμαϊκή πόλη της Πομπηίας το 79 μ.Χ.
Έχει ταρακουνηθεί από περισσότερους από 1.100 σεισμούς μόνο τον τελευταίο μήνα, συμπεριλαμβανομένης μιας σεισμικής δόνησης μεγέθους 4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ τη Δευτέρα και μιας 4,2 βαθμών την περασμένη εβδομάδα – η ισχυρότερη στην περιοχή εδώ και τέσσερις δεκαετίες.
Οι ειδικοί λένε ότι η αυξημένη σεισμική δραστηριότητα πιθανώς συνδέεται με ένα φαινόμενο γνωστό ως «μπραντισιμισμός», όταν δηλαδή η γη ανυψώνεται ή πέφτει, ανάλογα με τον κύκλο που προκαλείται από την πλήρωση ή το άδειασμα των υπόγειων θαλάμων μάγματος.
Οι περισσότεροι ηφαιστειολόγοι δηλώνουν πως δεν υπάρχει άμεση απειλή έκρηξης, αλλά με το έδαφος να ανεβαίνει σήμερα κατά 1,5 εκατοστό (0,59 ίντσες) τον μήνα, υπάρχει ανησυχία για τις επιπτώσεις στα τοπικά κτήρια.
Ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας, Nello Musumeci, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι οι εκκενώσεις θα πραγματοποιηθούν μόνο σε περίπτωση «πραγματικής ανάγκης».
Το υπουργικό συμβούλιο αναμένεται επίσης να προσφέρει περισσότερους πόρους στις τοπικές υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας για να διασφαλίσει ότι θα μπορούν να επεμβαίνουν γρήγορα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και να χρηματοδοτήσει μια επικοινωνιακή εκστρατεία για την ευαισθητοποίηση του κοινού, δήλωσε ο Musumeci.
Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι μια σειρά από νοσοκομεία της περιοχής θα ξεκινήσουν δοκιμαστικές εκκενώσεις από σήμερα, Παρασκευή 6 Οκτωβρίου, για να βεβαιωθούν ότι είναι έτοιμα να αντιμετωπίσουν ισχυρότερους σεισμούς ή εκρήξεις.
Η τελευταία φορά που το Campi Flegrei βίωσε ανάλογη ακολουθία σεισμών ήταν τη δεκαετία του 1980. Σε εκείνη την περίπτωση, 40.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν προσωρινά από το κοντινό Ποτσουόλι.
Η τελευταία σημαντική έκρηξη σημειώθηκε το 1538. Μια από τις μεγαλύτερες εκρήξεις του έλαβε χώρα πριν από 39.000 χρόνια και ενδεχομένως οδήγησε στην εξαφάνιση του ανθρώπου του Νεάντερταλ, σύμφωνα με τους ερευνητές. Μάγμα από εκείνη την έκρηξη έχει βρεθεί στη Γροιλανδία, 2.800 μίλια (4.500 χιλιόμετρα) μακριά.
Η ιστορία των Φλεγραίων Πεδίων
Τα Φλεγραία Πεδία (ιταλικά: Campi Flegrei) είναι μια μεγάλη καλντέρα διαμέτρου 13 χιλιομέτρων κοντά στη Νάπολη. Το ψηλότερο σημείο της βρίσκεται 458 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ανακηρύχθηκε περιφερειακό πάρκο το 2003. Το μεγαλύτερο μέρος του ηφαιστείου είναι υποθαλάσσιο και αποτελείται από 24 κρατήρες και ηφαιστειακά οικοδομήματα. Υδροθερμική κυκλοφορία παρατηρείται στις περιοχές Λούκρινους Λάκους (λίμνη), Αγκνάνο και στην πόλη Ποτσουόλι. Αέρια εκλύονται από τον κρατήρα Σολφατάρα.
Τα Φλεγραία Πεδία, σύμφωνα με τη ρωμαϊκή μυθολογία, ήταν η κατοικία του θεού της φωτιάς, Βούλκαν και εκεί βρισκόταν η είσοδος για τον κάτω κόσμο.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, εκεί σκότωσε ο Ηρακλής τους Γίγαντες. Στην καλντέρα παρατηρούνται βραδυσεισμικά φαινόμενα, παρατηρήσιμα στο Μασέλουμ του Ποτσουόλι, το οποίο σήμερα είναι πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Στους κίονες κτηρίων υπάρχουν τρύπες που δημιουργήθηκαν από τα μαλάκια lithodomus lithofagus. Πρόκειται για θαλάσσιους οργανισμούς. Το Ποτσουόλι έχει ανυψωθεί από τη δεκαετία του 1960 κατά τρία μέτρα. Η περιοχή παρακολουθείται από το Παρατηρητήριο του Βεζούβιου.
Το ηφαίστειο βρίσκεται 13 χιλιόμετρα δυτικά του Βεζούβιου. Σύμφωνα με ενδείξεις, το ηφαίστειο διαθέτει ένα τεράστιο θάλαμο μάγματος από κοινού με τον Βεζούβιο σε βάθος 8 χιλιομέτρων, χωρητικότητας πάνω από 100 κυβικά χιλιόμετρα, γεγονός που κατατάσσει τα Φλεγραία Πεδία στα υπερηφαίστεια.
Μια πιθανή έκρηξή του θα έθετε σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων, αφού η πόλη της Νάπολης είναι κτισμένη μέσα στην καλντέρα των Φλεγραίων Πεδίων. Η έκρηξη θα επηρέαζε το κλίμα σε παγκόσμια κλίμακα.
Τον Μάιο του 2012 εγκρίθηκε η πραγματοποίηση μιας γεώτρησης, της οποίας σκοπός είναι η τοποθέτηση αισθητήρων για να ανιχνευτούν μετατοπίσεις του εδάφους. Το αίτημα για γεώτρηση υπήρχε και το 2009, αλλά τότε δεν εγκρίθηκε γιατί εκτιμήθηκε ότι από τη γεώτρηση θα μπορούσε να διατρυπηθεί ένας άγνωστoς θάλαμος μάγματος, πλούσιος σε πυρίτιο και να απελευθερωθούν παγιδευμένα αέρια με αποτέλεσμα να σημειωθεί ισχυρή έκρηξη.
Τα Φλεγραία Πεδία εξερράγησαν πριν από 39.000 χρόνια. Αυτή η έκρηξη θεωρείται η ισχυρότερη που έχει συμβεί στην Ευρωπαϊκή ήπειρο. Η στάχτη από την έκρηξη κάλυψε 30.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην περιοχή της Μεσόγειου. Στάχτη από την έκρηξη βρέθηκε στη Λιβύη και τα νησιά του Αιγαίου.
Άλλη μια μεγάλη έκρηξη συνέβη πριν 15.000 χρόνια, σχηματίζοντας τους κίτρινους τόφφους(*) της Νάπολης. Το ηφαίστειο έχει εκραγεί δύο φορές τους ιστορικούς χρόνους, το 1158 στο κρατήρα Σολφατάρα και το 1538, όταν σχηματίστηκε το Μόντε Νουόβο.
Τι λένε οι ειδικοί στη «Ζούγκλα»
Παρακολουθείστε τις εκτιμήσεις για την εξέλιξη του φαινομένου στα Φλεγραία Πεδία, του Σεισμολόγου και Καθηγητή Σεισμολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Κώστα Παπαζάχου:
Όπως εξηγεί ο κ. Παπαζάχος, «τα Φλεγραία Πεδία είναι ένας σημαντικός ηφαιστειακός χώρος στην περιοχή της Νάπολης, ο οποίος έχει μία περιοχή με πάρα πολλούς κρατήρες και μικρότερα ηφαιστειακά κέντρα, τα οποία έχουν εμφανίσει σημαντική ηφαιστειότητα περίπου τα τελευταία 40.000 χρόνια. Η πιο σημαντική έκρηξη τελευταία έγινε περίπου το 1538 με πολύ σημαντικές επιπτώσεις στην περιοχή. Η περιοχή είχε διογκωθεί περίπου 4 μέτρα, με αποτέλεσμα να γίνει μία πολύ μεγάλη έκρηξη».
«Το πρόβλημα είναι ότι στο ενδιάμεσο διάστημα έχουν ξαναεμφανιστεί κρίσεις διόγκωσης της περιοχής, όπως το 1983, χωρίς να έχουμε κάτι το ιδιαίτερο, χωρίς να οδηγηθούμε δηλαδή σε κάποια ηφαιστειακή έκρηξη».
Στη «Ζούγκλα» μίλησε για τα Φλεγραία Πεδία και την κατάσταση που επικρατεί εκεί αυτήν την περίοδο και ο Ερευνητής και Υπεύθυνος του Σεισμολογικού Δικτύου του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Χρήστος Ευαγγελίδης:
Ο κ. Ευαγγελίδης εξηγεί πως μέσα στον Σεπτέμβρη παρατηρήθηκε μία έξαρση της σεισμικής δραστηριότητας δυτικά της Νάπολης, εκεί που είναι μία πολύ μεγάλη ηφαιστειακή καλντέρα, με πολλά ηφαιστειακά κέντρα και η οποία τυγχάνει να είναι κατοικημένη, καθώς υπάρχουν χωριά και κωμοπόλεις.
Οποιαδήποτε σεισμική δραστηριότητα, έστω και μικρή, γίνεται πολύ έντονα αισθητή και οι κάτοικοι ανησυχούν.
Η περιοχή εκεί, επειδή είναι ενεργό ηφαίστειο, έχει ιστορικότητα. Συγκεκριμένα, είχε κάνει έκρηξη γύρω στο 1500 και έκτοτε κάνει επεισόδια. Φουσκώνει δηλαδή το έδαφος, υπάρχει ένας μαγματικός θάλαμος σε βάθος 3 χιλιομέτρων ο οποίος φορτίζεται σιγά σιγά, ανεβαίνει το μάγμα από τα 8 χιλιόμετρα στα 3 χιλιόμετρα και όπως φορτίζεται φουσκώνει το έδαφος από πάνω.
*Τόφφοι : Ο τόφφος είναι πυροκλαστικό πέτρωμα που προέρχεται από υλικά που εκτινάσσονται από τα ηφαίστεια. Ανάλογα με τη φύση των ηφαιστειακών αναβλημάτων (λίθοι, βολίδες, άμμος τέφρα) και την ορυκτολογική τους σύσταση έχουμε διαφορετικά είδη τόφφων.
Στην Ελλάδα συναντάμε ηφαιστειακούς τόφφους κυρίως στη δυτική Μακεδονία και τη Θράκη και σε ορισμένα νησιά των Κυκλάδων (π.χ. Σαντορίνη, Μήλος, Κίμωλος).
