Η Ιταλία δοκιμάζει τα όριά της, αναφέρει η Berenberg σχολιάζοντας την απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης να αψηφήσει την Ευρωζώνη και τον ίδιο της τον υπουργό Οικονομικών στο στόχο του προϋπολογισμού για το δημοσιονομικό έλλειμμα.
Ο οίκος δεν αποκλείει η χώρα να βρεθεί αντιμέτωπη με μια κρίση χρέους, ωστόσο στο βασικό του σενάριο αυτή δεν αναμένεται άμεσα, αλλά πιθανώς το 2021, όταν η επόμενη ύφεση θα εκθέσει τις θεμελιώδεις αδυναμίες της χώρας.
Αναλυτικότερα, η Ιταλία στοχεύει πλέον σε δημοσιονομικό έλλειμμα 2,4% του ΑΕΠ από το 2019 έως το 2021. Χθες το βράδυ οι ηγέτες των ριζοσπαστικών κομμάτων που συνθέτουν την ιταλική κυβέρνηση επικράτησαν έναντι του πιο συνετού υπουργού Οικονομικών Giovanni Tria, ο οποίος αρχικά ήθελε να περιορίσει το έλλειμμα στο 1,6% και αγωνίστηκε σκληρά ούτως ώστε αυτό να μην υπερβαίνει το 2%.
Αν και ο Tria είχε απειλήσει ότι θα παραιτηθεί, το γραφείο του αρνήθηκε τέτοιο ενδεχόμενο. Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές ιταλικών μέσων ενημέρωσης, ήταν ο Πρόεδρος Sergio Mattarella που κάλεσε χτες τη νύχτα τον Tria και του ζήτησε να μην παραιτηθεί.
Ένα έλλειμμα 2,4% για το 2019 είναι μάλλον ελαφρώς χειρότερο από αυτό που περίμεναν οι αγορές μετά τις σχετικές ενθαρρυντικές δηλώσεις του Tria στο παρελθόν. Οι αγορές ενδέχεται να αντιδράσουν αναλόγως, λαμβάνοντας επίσης υπόψιν την αδύναμη θέση του Tria εντός της κυβέρνησης. Ωστόσο, το 2,4% πιθανότατα δεν είναι αρκετά τρομακτικό για να προκαλέσει μια πλήρους έκτασης ιταλική κρίση.
Βρίσκεται κοντά στις τρέχουσες προβλέψεις για έλλειμμα 2,5% του ΑΕΠ το 2019 και το 2020 και όχι πολύ μακριά από την αρχική πρόβλεψη για έλλειμμα 2,6% του ΑΕΠ. Με τη συνήθη δημοσιονομική απόκλιση, τα πραγματικά ελλείμματα για τα επόμενα έτη θα μπορούσαν να είναι ελαφρώς υψηλότερα από το στόχο του 2,4%. Αξιωματούχος της Λέγκας σχολίασε ήδη από χθες το βράδυ ότι οι αριθμοί «δεν είναι γραμμένοι σε πέτρα».
Η Κομισιόν πιθανότατα θα θέσει την Ιταλία στη “διαδικασία σημαντικής απόκλισης” και στη συνέχεια στη διαδικασία «υπερβολικού ελλείμματος» καθώς ο στόχος για το έλλειμμα παραβιάζει τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και αγνοεί τη δέσμευση για προοδευτική μείωση του ελλείμματος της Ιταλίας.
Ωστόσο, οι στόχοι του δημοσιονομικού ελλείμματος εξακολουθούν να επιτρέπουν στον ιταλικό λόγο χρέους προς ΑΕΠ να μειωθεί ελαφρώς τα επόμενα τρία χρόνια, ικανοποιώντας ένα από τα βασικά αιτήματα του Tria.
Η Berenberg δεν αναμένει ότι η Ιταλία θα χρειαστεί τελικά να καταβάλει πρόστιμο ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ. Όσο η Ιταλία δεν παραβιάζει το όριο του 3%, η ΕΕ πιθανώς θα την επιπλήξει χωρίς να επιβάλει ένα πρόστιμο που θα μπορούσε να προκαλέσει αντι-ευρωπαϊκή αντίδραση στην Ιταλία.
Η Γαλλία βρισκόταν σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος από το 2009 έως τις αρχές του 2018 χωρίς ποτέ να επιβαρυνθεί πρόστιμο.
Από τα μέσα του 2016, η Ιταλία κυριαρχεί στη λίστα της Berenberg με τους μεγαλύτερους κινδύνους της Ευρωζώνης. Με τα δημοσιονομικά μέτρα στα οποία συμφώνησαν χθες το βράδυ το αριστερό Κίνημα Πέντε Αστέρων και η ακροδεξιά Λέγκα, έχασαν την ευκαιρία να εξουδετερώσουν τον κίνδυνο, εκτιμά ο οίκος. Αντ’αυτού, η Ιταλία έφερε τον εαυτό της σε επισφαλή θέση.
Μακροπρόθεσμα, η διαρθρωτικά ασθενής οικονομία της Ιταλίας δεν θα αντέξει οικονομικά την αντιστροφή της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος του 2011 και της μεταρρύθμισης της αγοράς εργασίας του Matteo Renzi του 2015.
Επειδή τα υποκείμενα θεμελιώδη στοιχεία της Ιταλίας είναι ασταθή, ίσως να μην είναι τόσο δύσκολο να προκληθεί ένα μεγάλο selloff στις ιταλικές αγορές ομολόγων που θα εξασθενήσει τις τράπεζες, θα σφίξει τις συνθήκες χρηματοδότησης και θα περιορίσει περαιτέρω την οικονομική ανάπτυξη.
Η αύξηση των κοινωνικών δαπανών ενδέχεται επίσης να οδηγήσει σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρα (η Moody’s και η S & P θα ενημερώσουν τις αξιολογήσεις τους τον Οκτώβριο) αυξάνοντας την πίεση στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων.
Μια ιταλική κρίση χρέους παραμένει ένα ατύχημα που περιμένει να συμβεί, αναφέρει η Berenberg, με τον οίκο να διατηρεί ωστόσο την πρόβλεψη ότι πιθανότατα το ατύχημα αυτό δεν θα συμβεί άμεσα.
Με δημοσιονομικό έλλειμμα κάτω του 3%, πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και οικονομία που αναπτύσσεται τουλάχιστον με μέτριο ρυθμό, η Ιταλία δεν είναι βασικός υποψήφιος για μια άμεση κρίση χρέους – εκτός αν οι ριζοσπάστες απομακρυνθούν ακόμη περισσότερο από τις συνετές επιλογές.
Ωστόσο, η Ιταλία μπορεί να υποστεί μια πραγματική κρίση χρέους μόλις η επόμενη ύφεση (πιθανότατα το 2021) εκθέσει τις υποκείμενες αδυναμίες της μειώνοντας ταυτόχρονα την όρεξη των επενδυτών για κίνδυνο.
