Τα επιτόκια των τραπεζικών καταθέσεων στην Ελλάδα έχουν παρουσιάσει σημαντική αποκλιμάκωση από το δεύτερο εξάμηνο του 2012 αν και παραμένουν μεταξύ των υψηλότερων στην Ευρωζώνη (το επιτόκιο νέων καταθέσεων υποχώρησε κατά περίπου 200 μονάδες βάσης την περίοδο Ιούλιος 2012-Σεπτέμβριος 2013).
Στην εξέλιξη αυτή, όπως ανέφερε ο Φωκίων Καραβίας, γενικός διευθυντής Capital Markets & Wealth Management της Eurobank, μιλώντας σε συνέδριο του ΣΕΒ, συνέβαλαν μεταξύ άλλων η σταδιακή επιστροφή καταθέσεων μετά τις εκλογές το καλοκαίρι του 2012, η επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος εξυγίανσης και ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος τον Ιούνιο του 2013 και η νέα αρχιτεκτονική του τραπεζικού συστήματος, η οποία περιόρισε τον αριθμό των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σε μόλις τέσσερεις συστημικές τράπεζες και μια μικρή πλήρως-ανακεφαλαιοποιημένη με ιδιωτικά κεφάλαια τράπεζα έναντι 15 και πλέον τραπεζών που λειτουργούσαν στην εγχώρια αγορά την προ-κρίση εποχή
Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία, οι συνολικές καταθέσεις κατοίκων εσωτερικού ανήλθαν στα 177,4 δισ. ευρώ το Νοέμβριο του 2013 έχοντας καταγράψει συνολική αύξηση περίπου 12% (ή 18,8 δισ. ευρώ) από το χαμηλό επταετίας που σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2012.
Μελέτες της Eurobank αναφορικά με τη σχέση τραπεζικών καταθέσεων, τραπεζικών πιστώσεων και Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος στην Ελλάδα και στις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης αποτυπώνουν σειρά συμπερασμάτων που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, ότι το ύψος και το κόστος των τραπεζικών καταθέσεων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την παροχή τραπεζικών πιστώσεων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ενώ ο ρυθμός μεταβολής των πιστώσεων έχει σημαντικό και μετρήσιμο αντίκτυπο στο ρυθμό μεταβολής του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος (ΑΕΠ).
Ειδικότερα για την περίπτωση της Ελλάδας, οι εκτιμήσεις των μελετών της Eurobank υποδηλώνουν ότι αύξηση κατά μια ποσοστιαία μονάδα στον ετήσιο ρυθμό μεταβολής των τραπεζικών πιστώσεων προς τις εγχώριες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά μπορεί να οδηγήσει σε σωρευτική αύξηση του πραγματικού ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ της χώρας μεταξύ 0,20 και 0,47 ποσοστιαίων μονάδων (πάνω από τον αντίστοιχο μέσο των χωρών του υπό εξέταση δείγματος) σε χρονικό ορίζοντα ενός έτους.
Επίσης, μείωση του μέσου επιτοκίου των τραπεζικών δανείων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά κατά μια ποσοστιαία μονάδα μπορεί να ενισχύσει τον πραγματικό ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ της χώρας κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες σωρευτικά σε διάστημα ενός έτους και αντίστροφα).
Βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα
Σύμφωνα με μελέτες της Eurobank, που αναφέρθηκε ο κ. Καραβίας, η βελτίωση της ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα μπορεί να επιτευχθεί με περαιτέρω αποκλιμάκωση των επιτοκίων καταθέσεων. Παρά την πρόσφατη μείωσή τους τα επιτόκια καταθέσεων παραμένουν σημαντικά υψηλότερα από αυτά άλλων χωρών της Ευρωζώνης με αντίστοιχα προβλήματα
Επίσης, με επιτάχυνση της εισροής και του επαναπατρισμού καταθέσεων. Παρά την σταδιακή επιστροφή καταθέσεων στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα μετά τον Ιούνιο του 2012, το συνολικό ύψος αυτών παραμένει σημαντικά χαμηλότερο από τα προ-κρίσης επίπεδα (κατά περίπου 32% σε σχέση με τα αντίστοιχα επίπεδα στα τέλη του 2009 για τις καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα).
Επιπροσθέτως με την αναβολή ή/και σταδιακή εφαρμογή του κανόνα της ΕΚΤ που προβλέπει διακοπή, από τον Μάρτιο του 2015 και μετά, παροχής δανεισμού με ενέχυρο ομόλογα που φέρουν εγγύηση του Δημοσίου.
Στη βελτίωση της ρευστότητας, θα συμβάλει η ταχεία αποκατάσταση της πρόσβασης των ελληνικών τραπεζών στις διεθνείς αγορές καθώς και η περαιτέρω βελτίωση των κεφαλαιακών δεικτών μέσω άντλησης κεφαλαίων από τον ιδιωτικό τομέα και επιτάχυνση της διαδικασίας επανιδιωτικοποίησης των τραπεζών.
Επίσης:
– Η συνέχιση και επιτάχυνση των κοινοτικών προγραμμάτων χρηματοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων με ταυτόχρονη απλοποίηση των διαδικασιών και χαλάρωση των σχετικών κριτηρίων.
-Η περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς εταιρικών ομολόγων:
* δυνατότητα εκδόσεων από εταιρείες μεσαίου μεγέθους
* βελτίωση της ρευστότητας στη δευτερογενή αγορά μέσω εισαγωγής των ομολόγων στην ΕΙΔΑ ή στο Χρηματιστήριο
-Η αξιοποίηση του ενδιαφέροντος διεθνών funds για τοποθετήσεις στην ελληνική αγορά και δημιουργία (σε συνεργασία μαζί τους) εξειδικευμένων σχημάτων με σκοπό τη χρηματοδότηση ελληνικών επιχειρήσεων.
Πηγή: ΑΠΕ
