Συνέχιση της ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά με χαμηλότερους ρυθμούς, αυστηρότερη νομισματική πολιτική λόγω πληθωριστικών πιέσεων και κινδύνους από την απότομη αύξηση των τιμών του πετρελαίου και τη διατήρησή τους σε υψηλά επίπεδα αναμένει η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της Eurobank EFG -της οποίας προΐσταται ο Οικονομικός Σύμβουλος του Ομίλου, Καθηγητής Γκίκας Χαρδούβελης- όπως προκύπτει από το δέκατο τέταρτο τεύχος της τριμηνιαίας της έκδοσης «Global Economic & Market Outlook» που εκδόθηκε σήμερα.

Σκοπός του είναι η ανάλυση της κατάστασης και των προοπτικών της διεθνούς οικονομίας και των αγορών, καθώς και η χάραξη νέων επενδυτικών στρατηγικών. Συγγραφείς της μελέτης είναι ο Σύμβουλος Οικονομικών Μελετών της Eurobank και Καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Δημήτρης Μαλλιαρόπουλος και οι Οικονομικοί Αναλυτές Όλγα Κοσμά, Μαρία Πρανδέκα και Βασίλης Ζάρκος.

«Η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας θα συνεχιστεί, αλλά με χαμηλότερους ρυθμούς»

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας συνεχίστηκε κατά το πρώτο τρίμηνο του 2011, με τους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, όπως ο δείκτης εμπιστοσύνης του μεταποιητικού κλάδου, να βρίσκονται πάνω από το όριο που σηματοδοτεί επέκταση της οικονομικής δραστηριότητας. Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας έχουν βελτιωθεί και η ιδιωτική κατανάλωση συνεχίζει να ανακάμπτει. Ωστόσο, αναμένουμε ότι ο ρυθμός της παγκόσμιας ανάπτυξης θα υποχωρήσει ελαφρά το 2011 (στο 4,2% από 5,0% το 2010), καθώς τα μέτρα στήριξης των οικονομιών αποσύρονται, με την δημοσιονομική λιτότητα να αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη.

Επιπλέον, η ραγδαία αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων οδηγεί σε αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων σε παγκόσμιο επίπεδο, με αποτέλεσμα οι αναπτυσσόμενες οικονομίες να προβούν σε περιοριστική νομισματική πολιτική για να θέσουν υπό έλεγχο των πληθωρισμό. Πιστεύουμε, ότι η περιοριστική νομισματική πολιτική θα αποτελέσει εμπόδιο για την παγκόσμια ανάπτυξη και το διεθνές εμπόριο, επηρεάζοντας αρνητικά τόσο τις αναδυόμενες, όσο και τις αναπτυγμένες οικονομίες. Ο σεισμός στην Ιαπωνία αναμένεται να έχει περιορισμένο αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία, καθώς το ποσοστό των εξαγωγών των ανεπτυγμένων χωρών προς την Ιαπωνία είναι σχετικά μικρό.

Στις ΗΠΑ, τόσο οι πρόδρομοι όσο και οι σκληροί δείκτες οικονομικής δραστηριότητας δείχνουν πως η ανάκαμψη έχει επιταχυνθεί κατά τους τελευταίους μήνες, με το πραγματικό ΑΕΠ να ανακτά το επίπεδο στο οποίο βρισκόταν πριν από την ύφεση. Αν και η αγορά κατοικίας εξακολουθεί να λειτουργεί ως τροχοπέδη για την οικονομική δραστηριότητα, ο ρυθμός ανάπτυξης επιταχύνθηκε περαιτέρω κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2010, με κινητήριο δύναμη την εγχώρια ζήτηση και όχι την αύξηση των αποθεμάτων, που κυριάρχησε στην αρχή της ανάκαμψης. Η αύξηση της απασχόλησης που σημειώθηκε τους τελευταίους μήνες ενισχύει τη θετική εικόνα, με το ποσοστό της ανεργίας να μειώνεται κατά μία ποσοστιαία μονάδα το τελευταίο τρίμηνο. Εκτιμούμε πως ο υψηλός ρυθμός ανάπτυξης -άνω του δυνητικού- κατά τα επόμενα τρίμηνα θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση της απασχόλησης, με αποτέλεσμα τη μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 8% μέχρι το τέλος του έτους. Ωστόσο, η αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων και, ιδιαίτερα, του πετρελαίου αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα κινδύνου. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, αν η τιμή του πετρελαίου διατηρηθεί στα τρέχοντα υψηλά επίπεδα, ο ρυθμός ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας θα μειωθεί κατά 0,5-0,6 ποσοστιαίες μονάδες. Συνολικά, εκτιμούμε πως ο ρυθμός ανάπτυξης θα αυξηθεί από 2,8% το 2010 σε 3,2% το 2011, με τα τρέχοντα δημοσιονομικά και νομισματικά μέτρα να στηρίζουν την ανάκαμψη. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, οι διαρθρωτικές αδυναμίες της αμερικανικής οικονομίας πιθανόν να επηρεάσουν αρνητικά την ανάπτυξη, καθώς οι δημοσιονομικές αρχές θα πρέπει να πάρουν σταδιακά πίσω τα μέτρα επεκτατικής νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Στην Ευρωζώνη, η ανάκαμψη βρίσκεται σε στέρεα βάση, ωστόσο η αύξηση στις τιμές των εμπορευμάτων αναμένεται να περιορίσει την δυναμική της. Η αποκλίνουσα αναπτυξιακή προοπτική μεταξύ του Βορρά και της περιφέρειας παραμένει, καθώς η Γερμανία συνεχίζει να αποτελεί την ατμομηχανή της ανάπτυξης, ενώ οι αγορές παραμένουν ανήσυχες όσον αφορά την διατηρησιμότητα του δημόσιου χρέους των αδύναμων κρατών.

Θεωρούμε τις πρόσφατες συμφωνίες μεταξύ των μελών της Ευρωζώνης για τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης και την υιοθέτηση μέτρων για την ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης, ως έναν συμβιβασμό μεταξύ των ισχυρών και αδύναμων μελών, καθώς τα πρώτα ζητούν αυξημένη δημοσιονομική πειθαρχεία από τα δεύτερα προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τον μηχανισμό διάσωσης. Τα συμφωνηθέντα μέτρα αποτελούν βήματα προς την σωστή κατεύθυνση ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρωζώνης και να αποφευχθούν μελλοντικές ανισορροπίες. Ωστόσο, παραμένουν αμφιβολίες όσον αφορά την αποτελεσματική εφαρμογή τους. Επιπλέον, η προτεραιότητα εξυπηρέτησης του χρέους προς τον μηχανισμό στήριξης, σε συνδυασμό με την επιβολή ρήτρας συλλογικής δράσης, αυξάνει τον κίνδυνο απωλειών για τους νέους ιδιώτες επενδυτές. Ως αποτέλεσμα, τα ασφάλιστρα κινδύνου πιθανόν να παραμείνουν υψηλά ακόμη και μετά τα μέσα του 2013, δυσκολεύοντας την επάνοδο των υπαχθέντων στον μηχανισμό διάσωσης κρατών στις αγορές.

Οι αναδυόμενες οικονομίες θα συνεχίσουν να αποτελούν τον κινητήριο μοχλό της παγκόσμιας ανάπτυξης. Ωστόσο, αναμένουμε ότι το 2011 ο ρυθμός ανάπτυξης στις οικονομίες αυτές θα υποχωρήσει ελαφρά, λόγω της απόσυρσης των μέτρων στήριξης και της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής για την αντιμετώπιση του υψηλού πληθωρισμού. Μάλιστα, σε ορισμένες οικονομίες ο δείκτης τιμών καταναλωτή έχει ξεπεράσει τα υψηλά του 2008. Πιστεύουμε ότι ο πληθωρισμός στις αναπτυσσόμενες χώρες θα διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2011, δεδομένου ότι μια αύξηση των τιμών των τροφίμων ενσωματώνεται στο δείκτη τιμών καταναλωτή με μια χρονική υστέρηση περίπου έξι μηνών.

Αυστηρότερη νομισματική πολιτική λόγω πληθωριστικών πιέσεων

Αναμένουμε οι κεντρικές τράπεζες να εντείνουν την περιοριστική νομισματική πολιτική, καθώς η άνοδος των τιμών εμπορευμάτων και η γεωπολιτική ένταση στη Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή τροφοδοτούν τις πληθωριστικές προσδοκίες. Η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής αναμένεται περισσότερο έντονη στις αναδυόμενες οικονομίες, όπου οι πληθωριστικές πιέσεις ενισχύονται από εισαγόμενο πληθωρισμό λόγω αυξημένης εγχώριας ζήτησης. Θεωρούμε πως μια απότομη αύξηση στις τιμές ενέργειας είναι πιθανόν να προκαλέσει μια πρόωρη άνοδο στα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών.

Εκτιμούμε ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει το επιτόκιο παρέμβασης κατά 0,25% τον Απρίλιο και κατά 0,75% συνολικά έως το Δεκέμβριο. Δεδομένων των αδυναμιών της Ευρωζώνης, θεωρούμε ότι η αναμενόμενη αύξηση του παρεμβατικού επιτοκίου από την ΕΚΤ τον Απρίλιο είναι πρόωρη, καθώς δεν υπάρχουν ανησυχητικά σημάδια μετάδοσης των αυξημένων τιμών εμπορευμάτων στον πυρήνα του πληθωρισμού. Κατά την γνώμη μας, η ΕΚΤ επιθυμεί μέσω της αύξησης αυτής να καταστήσει σαφές ότι παραμένει ανεξάρτητη και προσηλωμένη στην επίτευξη σταθερότητας των τιμών. Σε αντιδιαστολή με την ΕΚΤ, η Fed συνεχίζει την επεκτατική νομισματική πολιτική, ολοκληρώνοντας το πρόγραμμα αγοράς των μακροπρόθεσμων κυβερνητικών ομολόγων αξίας $600 δις τον Ιούνιο του 2011. Πιστεύουμε ότι η Fed δε θα προβεί σε αύξηση των επιτοκίων παρέμβασης μέχρι το τέλος του έτους, εκτός εάν έχουμε μια απότομη αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων, η οποία θα περάσει στον πυρήνα του πληθωρισμού. Ωστόσο, η έγκαιρη απομάκρυνση της πλεονάζουσας ρευστότητας από την Fed θα συμβάλει στην εναρμόνιση των τιμών εμπορευμάτων με τα θεμελιώδη μεγέθη της παγκόσμιας οικονομίας.

Προκλήσεις και κίνδυνοι για την παγκόσμια οικονομία

(α) Απότομη αύξηση των τιμών του πετρελαίου και διατήρησή τους σε υψηλά επίπεδα. Μια ραγδαία αύξηση των τιμών του πετρελαίου, πιθανόν λόγω επέκτασης της πολιτικής αναταραχής στη Σαουδική Αραβία, θα έπληττε σοβαρά τις χρηματαγορές και την οικονομία, προκαλώντας μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των ήδη υπερχρεωμένων νοικοκυριών και μείωση των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα ήταν δύσκολο για τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες να στηρίξουν τις οικονομίες, καθώς τόσο τα δημοσιονομικά προβλήματα στις περισσότερες αναπτυγμένες οικονομίες, όσο και τα ήδη χαμηλά επίπεδα των επιτοκίων παρέμβασης, δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια δράσης.

(β) Επιθετική περιοριστική νομισματική πολιτική. Ο δεύτερος παράγοντας κινδύνου αναφέρεται στην πιθανότητα επιθετικής περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, σε περίπτωση που οι τιμές του πετρελαίου και, κατ’ επέκταση, ο δείκτης τιμών καταναλωτή αυξηθούν πολύ γρηγορότερα από ότι περιμένουν οι νομισματικές αρχές. Στην περίπτωση αυτή, η αυστηρή νομισματική πολιτική, σε συνδυασμό με τη δημοσιονομική πειθαρχία σε πολλές οικονομίες του κόσμου, θα δημιουργήσει ένα μείγμα πολιτικής που είναι πιθανόν να πλήξει την παγκόσμια οικονομία».

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης