Μια από τις πιο ευρείες οικονομικές παρεμβάσεις – τουλάχιστον μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο – προωθεί η Ενωμένη Ευρώπη, για να ανασχεθεί η χρηματοοικονομική κρίση, που απειλεί ευθέως την «καρδιά του συστήματος», τις τράπεζες και κατ’ επέκταση την πραγματική οικονομία.
Οι «15» προχώρησαν στη συμφωνία δράσης, που περιλαμβάνει 15 βασικά σημεία προκειμένου να μην καταρρεύσουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες και ταυτόχρονα να συνεχίσει να λειτουργεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Τον πρώτο λόγο, έχουν πλέον οι λαοί της Ευρώπης και τα κράτη – μέλη θα προχωρήσουν στη μεγαλύτερη ίσως παρέμβαση για τη σταθεροποίηση του συστήματος. Η παρέμβαση αυτή προβλέπει κυρίως την κρατικοποίηση δεκάδων τραπεζών και το ζητούμενο είναι πλέον εάν το κάθε κράτος μέλος έχει την οικονομική δυνατότητα να προχωρήσει στη συγκεκριμένη επιλογή.
Αυτή την ώρα τουλάχιστον, η πιο ελκυστική λύση φαίνεται να είναι τα ομόλογα του δημοσίου, που θα εκδοθούν με στόχο την κάλυψη των αυξήσεων στα μετοχικά κεφάλαια των τραπεζών, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα.
Έτσι, οι χώρες της ευρωζώνης είναι έτοιμες να προσφέρουν εγγυήσεις στις πράξεις αναχρηματοδότησης των τραπεζών, σε προσωρινή βάση, αναφέρει το προσχέδιο της κοινής διακήρυξης των “15”.
Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, στο ιδιαίτερα “τεχνικό” κείμενο αναφέρεται ότι τα κράτη θα μπορούν να παρέμβουν με πολλούς τρόπους για να στηρίξουν τη χρηματοδότηση των τραπεζών στη διατραπεζική αγορά, προσφέροντας εγγυήσεις, διαβεβαιώσεις ή “παρόμοιους διακανονισμούς”.
Η πρόταση των χωρών-μελών της ευρωζώνης για την εγγύηση της αναχρηματοδότησης των τραπεζών θα ισχύει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2009. Το κείμενο σημειώνει, ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι αποφασισμένες να αποτρέψουν τη χρεοκοπία των τραπεζών ακόμη και προστρέχοντας στην αναδιάρθρωση των κεφαλαίων τους.
Ακόμη, οι χώρες της ευρωζώνης θα μπορούν να ανταλλάσσουν τα λεγόμενα “τοξικά” κεφάλαια έναντι κρατικών ομολόγων, προκειμένου να στηρίξουν τις τράπεζες, προβλέπει το προσχέδιο της κοινής απόφασης των “15” που συνεδριάζουν σήμερα στο Παρίσι για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.
Το σχέδιο επαναλαμβάνει τη δέσμευση των ευρωπαϊκών χωρών να εμποδίσουν κάθε χρεοκοπία τράπεζας που θα συνιστούσε κίνδυνο για ολόκληρο το οικονομικό σύστημα.
“Οι κυβερνήσεις επαναλαμβάνουν τη δέσμευσή τους να αποφύγουν κάθε χρεοκοπία ιδρυμάτων συστημικώς σημαντικών μέσω των κατάλληλων μέσων, συμπεριλαμβανομένης και της αναδιάρθρωσης των κεφαλαίων τους”, προστίθεται στο κείμενο.
“Κατά τον τρόπο αυτό, θα φροντίσουμε τα συμφέροντα των φορολογουμένων” καταλήγει το κείμενο.
Μάχη με το χρόνο
Τα χρονικά περιθώρια όμως είναι εξαιρετικά περιορισμένα.
Οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να προσδιορίσουν “μέχρι την Τετάρτη” το ποσό που θα μπορέσει να διαθέσει η καθεμιά από αυτές στο σχέδιο διάσωσης του τραπεζικού συστήματος, όπως δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών του Βελγίου, Ντιντιέ Ρέιντερς, στο περιθώριο των συνομιλιών.
“Αυτό που πρέπει να γίνει τώρα είναι κάθε χώρα να ορίσει το ποσό που θέλει να προσφέρει. Αυτό θα πρέπει να γίνει μέχρι την Τετάρτη”, είπε μιλώντας στους δημοσιογράφους.
Τα ποσά αυτά αφορούν τόσο τα χρήματα που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την αναδιάρθρωση του κεφαλαίου των τραπεζών αλλά και εκείνα που θα χρησιμοποιηθούν για την εγγύηση των διατραπεζικών συναλλαγών.
Σύμφωνα με το Βέλγο υπουργό οι ηγέτες των “15” συμφώνησαν να παράσχουν εγγυήσεις για να βοηθήσουν τη ρευστότητα των τραπεζών και θα προχωρήσουν στην αναδιάρθρωση των κεφαλαίων όποιας τράπεζας το χρειαστεί.
Το σχέδιο στήριξης του γερμανικού τραπεζικού τομέα θα στοιχίσει περίπου 400 δισεκατομμύρια ευρώ, αναφέρει ο πρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμού της Μπούντεσμπαγκ, σε συνέντευξή του που θα δημοσιευτεί αύριο στην εφημερίδα της Κολονίας Κέλνερ Σταντ-Αντσάιγκερ.
“Προβλέπονται περίπου 300 δισεκατομμύρια ευρώ για τις εγγυήσεις, ώστε να ξανασταθεί στα πόδια της η διατραπεζική αγορά και άλλα 100 δισεκατομμύρια για την ενίσχυση των αποθεμάτων των τραπεζών. Μιλάμε για 400 δισεκατομμύρια ευρώ το ανώτατο” δήλωσε ο βουλευτής Ότο Φρίκε.
Πρόσθεσε ότι το σχέδιο θα πρέπει να εγκριθεί μέχρι την Παρασκευή από τα δύο Σώματα του κοινοβουλίου, τη Μπούντεσταγκ και τη Μπούντεσρατ. “Δεν είναι ώρα να λεπτολογούμε την ημερήσια διάταξη του κοινοβουλίου. Αυτό που προβλέπεται είναι μια δυνατή λύση, σε γενικές γραμμές. Δεν μπορούμε ακόμη να καθορίσουμε εάν είναι ορθή στις λεπτομέρειές της. Το νόημα της ενέργειας αυτής είναι να διατηρήσουμε την ευρωστία του οικονομικού συστήματος”, εξήγησε.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση της Νορβηγίας αποφάσιζε να θέσει υπό δημόσια διοίκηση τη θυγατρική της ισλανδικής τράπεζας Kaupthing η οποία διέκοψε τις πληρωμές λόγω έλλειψης ρευστότητας.
“Κατόπιν σύστασης της ρυθμιστικής αρχής του οικονομικού τομέα (Kredittilsynet) το υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να θέσει υπό δημόσια διοίκηση τη νορβηγική θυγατρική της Kaupthing Bank”, αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο.
Ένα από τα κομβικά σημεία της παρέμβασης των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων είναι να εγγυηθούν οι κυβερνήσεις τα διατραπεζικά δάνεια.
Το μέτρο αυτό στοχεύει να πείσει τις τράπεζες να δανείζουν χρήματα η μία στην άλλη. Η απροθυμία των τραπεζών να δανείζονται μεταξύ τους βρίσκεται στην καρδιά της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Οι πρώτες δηλώσεις
«Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2009 οι χώρες-μέλη της ευρωζώνης θα εγγυηθούν τα διατραπεζικά δάνεια», όπως ανακοίνωσε απόψε ο πρόεδρος της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, μετά τη λήξη της έκτακτης συνόδου των “15” που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι και διήρκησε περισσότερες από τρεις ώρες.
Οι κυβερνήσεις των 15 χωρών δεσμεύτηκαν επίσης να εμποδίσουν τη χρεοκοπία των τραπεζών τους προχωρώντας στην επανακεφαλαιοποίησή τους.
“Υιοθετήσαμε μια δέσμη εργαλείων που θα είναι στη διάθεση των χωρών-μελών”, είπε από την πλευρά του ο πρόεδρος της ευρωζώνης και πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. “Δεν έχουμε το δικαίωμα να αποτύχουμε και δεν θα αποτύχουμε”, πρόσθεσε.
Μετά τη λήξη της συνόδου δεν ανακοινώθηκε κανένα ποσό που θα δοθεί για τη στήριξη των τραπεζών, όμως, κατά τον Σαρκοζί, οι χώρες της ευρωζώνης αναμένεται ότι θα ανακοινώσουν “ταυτόχρονα” αύριο το απόγευμα τις λεπτομέρειες των σχεδίων διάσωσης.
Ο Γάλλος πρόεδρος πρόσθεσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ζητήσει από τις ΗΠΑ να διεξαχθεί μια σύνοδος κορυφής για την “αναμόρφωση του διεθνούς οικονομικού συστήματος”.
