«Δεν υπάρχει χώρος ούτε για αδιαφορία, ούτε για αδράνεια. Όλοι πρέπει να μάθουν ότι η χώρα, σήμερα περισσότερο παρά ποτέ, δεν έχει ανάγκη ούτε από χαλαρές ψήφους, ούτε από θολά μηνύματα που μπορεί να οδηγήσουν είτε σε πολιτικές τερατογενέσεις, είτε σε αδιέξοδους συσχετισμούς. Και σίγουρα δεν μπορεί, δεν πρέπει σε αυτή την συγκυρία, αποφάσεις, δράσεις μιας κυβέρνησης να ατονούν και να χάνονται στους διαδρόμους κομματικών παζαριών. Σήμερα χρειαζόμαστε καθαρές λύσεις και καθαρούς ορίζοντες. Να γιατί ο στόχος μας είναι ειλικρινής και ένας: η αυτοδύναμη Ελλάδα με πρώτο ρόλο στη Νέα Δημοκρατία. Συνεπώς, η αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας είναι τελικά και εγγύηση για εθνική συνεργασία. Αλλά κυρίως είναι εγγύηση για μια συστράτευση όσων πιστεύουν -και είναι πολλοί αυτοί, πολύ περισσότεροι από όσοι θα ψηφίσουν τελικά τη Νέα Δημοκρατία στις επόμενες εκλογές- όσοι πιστεύουν στον υπεύθυνο πατριωτισμό αλλά και στην ανάγκη για δραστικό εκσυγχρονισμό της χώρας».

Αυτά τόνισε, μεταξύ άλλων, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας απόψε σε πολιτική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα, στο πλαίσιο της διήμερης επίσκεψής του στην Αχαΐα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Μάλιστα, όπως επεσήμανε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «είμαι σίγουρος πως οι Έλληνες θα απαντήσουν με μία ψήφο και τρεις λέξεις: ‘Σταθερότητα, συνέχεια και συνέπεια’».

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του υπογράμμισε ότι «οι αντίπαλοί μας θέλουν -και ξέρουν να το κάνουν καλά- να δηλητηριάζουν το πολιτικό κλίμα», προσθέτοντας:

«Και αφού ο καθρέφτης τούς εκδικήθηκε στις φρικιαστικές υποθέσεις παιδικής κακοποίησης -ανοίγω παρένθεση: κάποιοι συνειδητά διακινούσαν τα συνθήματα «ΝΔ παιδεραστές» στο διαδίκτυο, δεν προέκυψαν αυτά εν κενώ- τώρα οι ίδιοι βρήκαν καταφύγιο στις διαβόητες υποκλοπές. Συγχέοντας συνειδητά νόμιμες επισυνδέσεις των κρατικών αρχών με κακόβουλα λογισμικά, που -δυστυχώς, είναι πανευρωπαϊκό πρόβλημα- μπορεί να χρησιμοποιεί οποιοσδήποτε από οπουδήποτε. Και για τι θέλουν να μας πείσουν άραγε; Ότι εγώ δεν είχα άλλη δουλειά από το να ακούω τους Υπουργούς μου και τις γραμματείς μου; Ούτε καν τους πολιτικούς μου αντιπάλους. Αλλά, μέσα στο αδιέξοδό τους οι συκοφάντες μπλέκουν πρόσωπα και χρόνους. Είχα πει εξ αρχής ότι σε αυτήν την υπόθεση το χυδαίο συναντά το γελοίο και η ζωή, δυστυχώς, με επιβεβαιώνει».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Ακόμη, ανέφερε ότι «δυστυχώς, συναντώνται τελευταία οι άθλιες πρακτικές του ΣΥΡΙΖΑ με τα σχέδια κάποιων, εκτός και εντός συνόρων ενδεχομένως, που θα επιθυμούσαν μία ‘αγκυλωμένη’ και ασταθή κυβέρνηση στην Ελλάδα, αλλά εν θα τους κάνουμε το χατίρι να υποκύψουμε».

Μιλώντας για το «Καλάθι του Νοικοκυριού», είπε ότι «ήδη αναχαιτίζει και ρίχνει τις τιμές σε δεκάδες προϊόντα -και αύριο καταλαβαίνω ότι θα εξαγγελθούν νέες μειωμένες τιμές από πολλές αλυσίδες σούπερ μάρκετ- έχω να πω ένα πράγμα μόνο: είναι ένα μέτρο το οποίο τώρα σπεύδουν να το εφαρμόσουν και άλλες χώρες».

Όσον αφορά στην τιμή του ρεύματος, επεσήμανε ότι τον Οκτώβριο η Ελλάδα βρέθηκε στη δεύτερη πιο χαμηλή θέση στην τιμή ρεύματος μεταξύ 15 ευρωπαϊκών κρατών, ενώ τον επόμενο μήνα θα είναι ακόμα χαμηλότερες οι τιμές», προσθέτοντας ότι «αυτό έγινε επειδή λάβαμε τα μέτρα μας».

Κατά την διάρκεια της ομιλίας του ο πρωθυπουργός έκανε εκτενή αναφορά στην Αχαΐα, τονίζοντας ότι «όπως άλλοτε αποτελούσε μία μικρογραφία μιας χώρας σε ύφεση, έτσι σήμερα δηλώνει την αναστροφή αυτής της πορείας και χαράσσει πια μια πορεία προς την ανάπτυξη, με ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο πέντε στρατηγικών στόχων».

«Το υπηρετούν», συνέχισε, «παραπάνω από 80 έργα, 63 είναι δρομολογημένα, άλλα 25 έχουν σαφή προγραμματισμό, όλα ωστόσο συνθέτουν το όραμα για την πρωτεύουσα της Δυτικής Ελλάδος».

 

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του πρωθυπουργού στην Πάτρα:

«Κυρίες και κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι στο Κοινοβούλιο, κύριε Περιφερειάρχα, φίλες και φίλοι, νεοδημοκράτισσες και νεοδημοκράτες της Αχαΐας, της Δυτικής Ελλάδος, σας ευχαριστώ κατ’ αρχάς γι’ αυτή την εξαιρετικά θερμή υποδοχή.

Παρακαλώ τον συντοπίτη σας και Γραμματέα της Πολιτικής μας Επιτροπής Παύλο Μαρινάκη την επόμενη φορά να μεριμνήσει για μεγαλύτερο χώρο και ζητώ προκαταβολικά συγγνώμη από όσους δεν κατάφεραν να μπουν σήμερα μέσα και θα ακούσουν την ομιλία από τον εξωτερικό χώρο.

Όμως χαίρομαι πάρα πολύ που βρίσκομαι μαζί σας -επικεφαλής όπως βλέπετε μεγάλου κυβερνητικού κλιμακίου-, στο δρόμο για το αύριο της χώρας. Σταθμός μας σήμερα είναι η Πάτρα του 2022. Γιατί, εδώ, στην Αχαΐα, συναντάμε σε μικρογραφία όλη τη διαδρομή της σύγχρονης Ελλάδας: από την ύψωση του λαβάρου της απελευθέρωσης στην Αγία Λαύρα μέχρι το τέλος των πανίσχυρων γαιοκτημόνων στα τέλη του 19ου αιώνα, με την ανάδυση εδώ στην Πάτρα μίας καινοτόμας αστικής τάξης. Και ύστερα με τις αρχές της εκβιομηχάνισης, την ακμή, την παρακμή της σταφιδοκαλλιέργειας. Στην αρχή έφερε πλούτο, αλλά και μετά το πρώτο κύμα της υπερατλαντικής μετανάστευσης.

Το παρελθόν δείχνει το δρόμο, όμως το παρόν μας επιτρέπει να διδαχτούμε από αυτό, ώστε να μπορούμε να χτίσουμε όλοι μαζί το μέλλον. Να ερμηνεύσουμε τη δυναμική ενός τόπου που -μην το ξεχνάτε- εδώ λειτούργησε στη χώρα μας το πρώτο μηχανικό νηματουργείο, το 1846, το 1865 το οινοποιείο του Γουστάβου Κλάους, για να έρθει με τον 20ο αιώνα η πρώτη «έκρηξη».

Το 1920, λίγο πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή, η Πάτρα είναι ήδη το τρίτο πιο μεγάλο βιομηχανικό κέντρο της χώρας, με 113 εργοστάσια, σχεδόν το 10% των μεγάλων επιχειρήσεων ήταν εδώ, στην Πάτρα. Με ένα εργατικό δυναμικό το οποίο ενισχύθηκε με 10.000 παραγωγικούς πρόσφυγες.

Μεσολαβεί ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο εμφύλιος, αλλά το λιμάνι της πόλης και η παραλιακή ακτή Δυμαίων, απλωμένη πια ως μια βιομηχανική περιοχή, απαντούν με το δικό τους τρόπο.

Οι παλαιότεροι στην αίθουσα, αγαπητέ κ. Βασίλη Μπεκίρη, θυμούνται την Πειραϊκή Πατραϊκή, τη χαρτοποιία Λαδόπουλου, το εργοστάσιο της PIRELLI. Είναι μια εποχή όπου η βιομηχανική παραγωγή στη χώρα μας ξεπερνά το 10%. Η Ελλάδα έρχεται δεύτερη -προσέξτε- σε ανάπτυξη μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, πίσω από την Ιαπωνία. Μια εποχή ακμής για την Ελλάδα, ακμής και για την Πάτρα.

Ενώ αυτή η πόλη είναι η ίδια που ίδρυσε πριν από 150 χρόνια το δικό της Δημοτικό Θέατρο. Αποτέλεσε και αποτελεί μια πρωτεύουσα προόδου.

Μετά έρχεται η πετρελαϊκή κρίση, μάς βρίσκει ανέτοιμους, χωρίς εναλλακτικές λύσεις για το λιμάνι. Το ενδιαφέρον περνά πια στον Πειραιά, χωρίς υποδομές, χωρίς ανταγωνιστικές επιλογές, χωρίς σύγχρονη τεχνολογία. Και πάνω από όλα -τα θυμούνται οι παλαιότεροι και νομίζω ότι πρέπει να τα μαθαίνουν οι νεότεροι- με αλλοπρόσαλλες πολιτικές και κοντόθωρες συνδικαλιστικές πρακτικές.

Από το 1975 έως το 1995, εδώ, στην Πάτρα, κλείνουν 80 μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις. Χάνονται 30.000 θέσεις εργασίας. Ολόκληρες γειτονιές τότε μαραζώνουν, η τοπική οικονομία περιορίζεται σε παροχή υπηρεσιών, πρωτίστως στους φοιτητές του πανεπιστημίου της.

Και για χρόνια η Πάτρα, η Αχαΐα και μαζί τους όλη η Δυτική Ελλάδα βιώνουν τον εφιάλτη της ανεργίας. Αντί για μεγάλα έργα ακούν, ακούγατε, κενά συνθήματα και υποσχέσεις. Η επιχειρηματικότητα ενοχοποιείται και η κρατική αδράνεια μονιμοποιείται.

Μέχρι που να φτάσει η κατάρρευση του 2010, τα μνημόνια και αμέσως μετά η τετραετία του ψέματος που ολοκληρώνει αυτό το δράμα.

Ε, λοιπόν, είμαι εδώ σήμερα για να σας πω ότι όλα αυτά ανήκουν στο χθες που δεν θα το ξαναζήσουμε. Η χώρα είναι ήδη μια άλλη χώρα. Και η περιοχή εδώ, η Πάτρα, η Αχαΐα, η Δυτική Ελλάδα, μπαίνει σε μια αντίστροφη τροχιά, σε μια τροχιά προόδου.

Και γι’ αυτό είμαι εδώ, σήμερα, μαζί σας. Για να θυμίσω συνοπτικά τα πολλά που έγιναν μέσα σε τριάμισι χρόνια αλλά, κυρίως, για να παρουσιάσω τα πολλά περισσότερα τα οποία δρομολογούνται. Να εντοπίσω τυχόν καθυστερήσεις, ακούγοντας τι προτείνουν οι ίδιοι οι κάτοικοι και οι φορείς. Αντιλαμβάνομαι ότι σήμερα ο Αναπληρωτής Υπουργός και το αρμόδιο κυβερνητικό κλιμάκιο είχε μια εξαντλητική σύσκεψη για να συζητήσουμε το αναπτυξιακό μας σχέδιο για την Δυτική Ελλάδα.

Κυρίως, όμως, είμαι εδώ γιατί θέλω να σας περιγράψω πώς η πόλη, πώς ο τόπος σας, μπορεί να ξαναγίνει η δυτική πύλη της χώρας. Με το ιστορικό λιμάνι και το θαλάσσιο μέτωπο πραγματικά στην πρώτη γραμμή. Τη βιομηχανική ζώνη πλαισιωμένη με ένα σύγχρονο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο και τις αναβαθμισμένες αστικές περιοχές πόλους οικονομίας, τεχνολογίας, τουρισμού και πολιτισμού.

Αγαπητοί προσκεκλημένοι, είμαι κοντά σας όμως για έναν ακόμα λόγο: για να αποδείξω ότι αυτή η Κυβέρνηση δεν βλέπει την Ελλάδα με «κομματικά γυαλιά», στρέφοντας την προσοχή της μόνο σε περιοχές όπου πλειοψηφούν οι φίλοι της. Το αντίθετο. Και αν έπρεπε να ανοίξω μια παρένθεση, έχω την ελπίδα και θέτω ως στόχο, ειδικά εδώ στην Αχαΐα, με το έργο το οποίο έχουμε επιτελέσει, η Νέα Δημοκρατία στις εκλογές του ‘23 να είναι πρώτο κόμμα και η Αχαΐα να είναι “γαλάζια”. Και με την ΟΝΝΕΔ και την νεολαία μας να δίνει πάντα το δυναμικό της «παρών».

Το κριτήριο μας όταν σχεδιάζουμε ένα περιφερειακό αναπτυξιακό σχέδιο, πάντα, είναι ο ρόλος τον οποίο ο κάθε τόπος μπορεί να έχει για την νέα Ελλάδα του 2030. Και στο δικό μου το μυαλό, στο μυαλό της Κυβέρνησης, η Αχαΐα, η Δυτική Ελλάδα, πρωταγωνιστεί σε αυτό το σχέδιο. Γιατί μόνο έτσι μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά και μόνο έτσι, τελικά, αίρονται επιφυλάξεις και δογματισμοί που χωρίζουν τους Έλληνες. Με χειροπιαστά έργα και με αποτελέσματα που πείθουν και ενώνουν.

Είναι κάτι το οποίο διαπιστώνω παντού, διατρέχοντας ολόκληρη τη χώρα και σήμερα στην πολύ ωραία περιοδεία την οποία έκανα εδώ, στην Αχαΐα.

Είναι αλήθεια, το γνωρίζετε και εσείς καλά, ποτέ άλλοτε δεν γνωρίσαμε τόσες πολλές κρίσεις σε τόσο λίγο χρόνο.

Από τις μεταναστευτικές εισβολές στον Έβρο -ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 2020- μέχρι τη διετή πανδημία και από τις συνεχείς εθνικές προκλήσεις με τους γείτονες, έως την ενεργειακή έκρηξη και τη διεθνή ακρίβεια, αποτέλεσμα της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία.

Κι όμως, σε ένα τέτοιο δυσμενές περιβάλλον η πατρίδα μας όχι μόνο στάθηκε όρθια αλλά ανέβηκε ψηλότερα, αυξάνοντας τον δημόσιο πλούτο, μειώνοντας την ανεργία, στηρίζοντας το μέσο εισόδημα.

Φέτος το εθνικό μας προϊόν θα μεγαλώσει κατά σχεδόν 6%, πολύ πάνω από τις προβλέψεις μας, ρυθμός σχεδόν διπλάσιος από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.

Η χώρα μας πια είναι εκτός κοινοτικής εποπτείας. Κλείσαμε οριστικά το κεφάλαιο των μνημονίων. Η απασχόληση είναι στα καλύτερα επίπεδα δωδεκαετίας. Η ανάπτυξη και οι επενδύσεις έφεραν συνολικά 250.000 νέες δουλειές. Οι Έλληνες πληρώνουν σήμερα λιγότερους φόρους και εισφορές, όπως είχαμε δεσμευτεί. Πληρώνουν χαμηλότερο ΕΝΦΙΑ, όπως είχαμε δεσμευτεί.

Ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε δύο φορές και θα αυξηθεί μία ακόμα, μέσα στην άνοιξη του 2023. Και η πολιτεία επιδοτεί -το ξέρετε καλά, το βλέπετε κάθε μήνα στους λογαριασμούς σας- το ηλεκτρικό ρεύμα, τη θέρμανση, τα καύσιμα, υψώνοντας έτσι συνεχή αναχώματα στην εισαγόμενη ακρίβεια.

Όλα αυτά, φίλες και φίλοι, ανακουφίζουν το παρόν, χωρίς όμως να ναρκοθετούν το μέλλον. Διότι αξιοποιούν τις ικανότητές μας αλλά -προσέξτε- σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνούν τις δυνατότητές μας. Βλέπω εδώ και στο ακροατήριο το άγρυπνο βλέμμα του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, ο οποίος φροντίζει να είμαστε συνεπείς στους στόχους τους οποίους θέτουμε.

Και όμως, προσέξτε τι έχει συμβεί: την ίδια εποχή που η Κυβέρνηση μειώνει τους φόρους και επιτυγχάνει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, μειώνουμε -προσέξτε- το δημόσιο χρέος μας με τον πιο γρήγορο ρυθμό από όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης.

Η πολιτική μας, λοιπόν, δικαιώνεται. Γιατί με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να δημιουργήσουμε δημοσιονομικό χώρο για όσα ακολουθούν και για όσα έχουν ήδη ψηφιστεί. Συμπεριλαμβάνονται στον προϋπολογισμό του 2023 και θα αρχίσουν να ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους.

Την αύξηση κατά σχεδόν 8% των απολαβών των συνταξιούχων μετά από πολλά χρόνια. Πολλοί συνταξιούχοι θα δουν μία ακόμα σύνταξη ως αποτέλεσμα αυτής της αύξησης, άλλοι θα δουν τη μείωση της προσωπικής διαφοράς, αλλά κι αυτοί θα είναι ωφελημένοι από την οριστική κατάργηση, για όλους, της εισφοράς αλληλεγγύης.

Οι γιατροί μας του ΕΣΥ θα δουν τις πρώτες αυξήσεις από αρχές του 2023, το ίδιο και οι ένστολοι. Και βέβαια, κάτι εξαιρετικά σημαντικό για την παραγωγική Ελλάδα αλλά και για όλους τους εργαζόμενους Έλληνες, η μόνιμη πια, οριστική και αμετάκλητη μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες.

Όλα αυτά είναι μέτρα τα οποία έχουν ήδη ψηφιστεί, θα ισχύσουν σε 40 μέρες, όπως ίσχυσαν και εφαρμόστηκαν όλες οι φοροελαφρύνσεις για τις οποίες είχαμε δεσμευθεί τον Ιούλιο του 2019 και τολμώ να πω και κάποιες ακόμα όπως, παραδείγματος χάρη, η κατάργηση του φόρου στις γονικές παροχές μέχρι τις 800.000 ευρώ.

Μαζί με όλα αυτά και το ψηφιακό κράτος, που καταργεί ταλαιπωρία, ουρές και γραφειοκρατία. Μία πραγματική επανάσταση. Σκεφτείτε 1 δισεκατομμύριο, σχεδόν, ηλεκτρονικές συναλλαγές έχουν γίνει μέσω της διαδικτυακής πύλης gov.gr.

Προσχολική εκπαίδευση διετής πια, με την απαραίτητη εκμάθηση ξένης γλώσσας. Το νέο σχολείο με τις πρώτες προσλήψεις εδώ και μία δεκαετία, 24.700 νέων εκπαιδευτικών. Διπλάσια πρότυπα και πειραματικά σχολεία, σύγχρονη διδασκαλία, νέα προγράμματα σπουδών, εξειδικευμένη επαγγελματική παιδεία, που αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα το οποίο βλέπουμε στην αγορά εργασίας: την αναντιστοιχία του τι μας ζητούν οι εργοδότες και του τι προσφέρουν τα πανεπιστήμιά μας.

Συχνά, η γέφυρα που ενώνει την προσφορά και τη ζήτηση είναι η επαγγελματική εκπαίδευση. Και χαίρομαι που ολοένα και περισσότερα νέα παιδιά το αναγνωρίζουν. Αλλά βέβαια και τα πανεπιστήμιά μας πια, απελευθερωμένα από τον βραχνά του ασφυκτικού κρατικού ελέγχου, μπορούν να συνδέσουν πλέον το πτυχίο τους με την εργασία.

Πριν από λίγες εβδομάδες είχαμε 30 κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια τα οποία ήρθαν στην Ελλάδα και κατάφεραν και έκαναν παραπάνω από 100 διεθνείς συνεργασίες. Νέα παιδιά από την Ελλάδα θα μπορούν πια να πηγαίνουν δωρεάν σε κορυφαία πανεπιστήμια του εξωτερικού, όπως και αυτά μπορούν να δημιουργούν κέντρα έρευνας και αριστείας στην πατρίδα μας.

Με αυτό τον τρόπο αναβαθμίζουμε πραγματικά και ποιοτικά τη δημόσια εκπαίδευση. Όχι προστατεύοντας τους μπαχαλάκηδες και τους καταληψίες.

Πάντως εγώ θέλω να πω μια κουβέντα για την ΔΑΠ μας, αφού την ευχαριστήσω γιατί δίνει πάντα το δυναμικό της «παρών» σε όλες τις συγκεντρώσεις μας. Η ΔΑΠ δεν φοβήθηκε τις μεγάλες αλλαγές στο πανεπιστήμιο. Δεν φοβήθηκε τις συγκρούσεις, δεν φοβήθηκε να αγωνιστεί υπέρ της αξιολόγησης, υπέρ της πανεπιστημιακής αστυνομίας.

Αγωνίζεστε για ένα καλύτερο δημόσιο δωρεάν πανεπιστήμιο και δουλειά μας είναι σε όλους τους νεολαίους μας να σάς το προσφέρουμε. Για να μπορείτε να αξιοποιήσετε όλες τις ευκαιρίες και όλες τις δυνατότητες τις οποίες έχετε.

Δεν θα κάνω πλήρη απολογισμό, σήμερα, του κυβερνητικού έργου. Θα πω δυο κουβέντες μόνο για το Εθνικό Σύστημα Υγείας, βλέπω εδώ και τον Υπουργό και την Αναπληρώτρια Υπουργό. ‘Αντεξε μέσα στην πανδημία.

Προσθέσαμε 18.000 γιατρούς και υγειονομικούς. Τώρα αναπτύσσουμε δυναμικά την Πρωτοβάθμια Φροντίδα. Το στοίχημα του Προσωπικού Γιατρού είναι ένα στοίχημα το οποίο πρέπει και θα κερδηθεί, όπως και το στοίχημα των δωρεάν προληπτικών εξετάσεων.

Σκεφτείτε, για πρώτη φορά για τις γυναίκες 50 έως 69 ετών, σάς ήρθε ένα SMS από το κράτος και σάς είπε έχετε τη δυνατότητα να πάτε να κάνετε δωρεάν μαστογραφία και σε ιδιωτική δομή. Αυτό σημαίνει σύγχρονη πολιτική πρόληψης.

Και βέβαια κλείσαμε, με μεγάλη προσπάθεια του Υπουργείου Εργασίας, του αρμόδιου Υπουργού και όλου του επιτελείου, μια μεγάλη πληγή του παρελθόντος: εκκαθαρίσαμε όλες τις εκκρεμότητες με τις συντάξεις μας. Από εδώ και στο εξής οι συντάξεις θα απονέμονται και θα εκδίδονται σε λιγότερο από 60 ημέρες.

Με έναν απολογισμό σαν κι αυτόν -προφανώς παρέλειψα πολλά- μπορώ όμως να σας κοιτάξω στα μάτια να επικαλεστώ και αυτό το ωραίο σύνθημα το οποίο κάνατε και αυτοκόλλητο είδα, και δικαιολογημένα: Ναι, “το είπαμε και το κάναμε”.

Όμως, προσοχή: είμαστε ευχαριστημένοι; Εγώ θα σας πω, “όχι”. Απαντώ πρώτος. Όχι μόνο γιατί οι δράσεις που σας προανέφερα ήταν καθήκον, ήταν υποχρέωση μας, αλλά γιατί αναγνωρίζω ότι σήμερα αντιμετωπίζουμε ακόμα πολλά προβλήματα.

Το ξέρω, το γνωρίζω καλά, ότι οι μισθοί στην χώρα μας είναι ακόμα χαμηλοί. Το ξέρω ότι νοικοκυριά πιέζονται από την ακρίβεια. Επιχειρήσεις πιέζονται από τις πρώτες ύλες και από το κόστος ενέργειας.

Και ξέρω ότι τα 42 δισεκατομμύρια της πολιτείας μπορεί να κράτησαν όρθιες μέσα στην πανδημία την οικονομία και την εργασία, όμως ακολούθησε ένας πόλεμος και μια έκρηξη ανατιμήσεων.

Γι’ αυτό και δεν θέλω να πανηγυρίζω. Δεν θέλω να πανηγυρίζουμε ως κομματικά στελέχη. Αλλά δεν πρέπει και να μηδενίζουμε και να απορρίπτουμε συλλήβδην τη μεγάλη προσπάθεια που έχει γίνει.

Δεν ήταν τυχαίο, φίλες και φίλοι, δεν προέκυψε έτσι, συμπτωματικά, ότι τον Οκτώβριο η Ελλάδα βρέθηκε στη δεύτερη πιο χαμηλή θέση στην τιμή ρεύματος μεταξύ 15 ευρωπαϊκών κρατών. Τον επόμενο μήνα θα είναι ακόμα χαμηλότερες οι τιμές.

Αυτό έγινε επειδή λάβαμε τα μέτρα μας. Ήταν αποτέλεσμα των παρεμβάσεων μας. Πρώτοι στην Ευρώπη φορολογήσαμε τα υπερέσοδα των εταιρειών παραγωγής, όταν οι αντίπαλοι μας φλυαρούσαν με ανέξοδα συνθήματα.

Έχουμε διαθέσει 12 δισεκατομμύρια ως “φράγμα” στα κύματα του διεθνούς πληθωρισμού. Τώρα, ως προς το «Καλάθι του Νοικοκυριού», που ήδη αναχαιτίζει και ρίχνει τις τιμές σε δεκάδες προϊόντα -και αύριο καταλαβαίνω ότι θα εξαγγελθούν νέες μειωμένες τιμές από πολλές αλυσίδες σούπερ μάρκετ- έχω να πω ένα πράγμα μόνο: είναι ένα μέτρο το οποίο τώρα σπεύδουν να το εφαρμόσουν και άλλες χώρες.

Προφανώς δεν αφορά τους «Αριστερούς του χαβιαριού», όπως τους αποκαλούν στη Γαλλία, ή τους «Σοσιαλιστές της σαμπάνιας», όπως τους λένε στη Γερμανία. Ενδιαφέρει, όμως, τον μέσο Έλληνα, που δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα αλλά βλέπει την πολιτεία να προσπαθεί. Να προσπαθεί να τον βοηθά με όλους τους δυνατούς τρόπους απέναντι σε ένα παγκόσμιο φαινόμενο.

Με αυτούς, λοιπόν, και με το «Καλάθι του Νοικοκυριού» είμαστε εμείς, λοιπόν. Και όσοι το σνομπάρουν και το απαξιώνουν, ας πάρουν το δικό τους ακριβό κουβαδάκι και ας πάνε να παίξουν αλλού.

Πολίτες της Πάτρας και της Αχαΐας,

Στο ίδιο διάστημα και παρά την κρίση, οι ελληνικές εξαγωγές ξεπέρασαν τα 40 δις. Τα μεγάλα έργα προχωρούν παντού, το Μετρό της Θεσσαλονίκης, κύριε Υπουργέ, κύριε Υφυπουργέ, μετά από πολύ μεγάλες ταλαιπωρίες μπαίνει πια στο τελικό του στάδιο. Συνεχίζει να απλώνεται στην Αθήνα, έφτασε πριν από λίγες εβδομάδες στον Πειραιά.

Στο Ελληνικό υλοποιείται η μεγαλύτερη αστική ανάπλαση της Ευρώπης. Δεκάδες ακόμα υποδομές χτίζονται σε όλη την περιφέρεια, με σύγχρονους οδικούς άξονες να διασχίζουν την επικράτεια, τη Μακεδονία και την Ήπειρο, μέχρι την Κρήτη. Είναι κάτι που το ξέρετε από πρώτο χέρι εσείς με την Πατρών – Πύργου, το εργοτάξιο της οποίας είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ σήμερα.

Γιατί όπως άλλοτε η Αχαΐα αποτελούσε μία μικρογραφία μιας χώρας σε ύφεση, έτσι σήμερα κ. Περιφερειάρχη, αγαπητέ Νεκτάριε Φαρμάκη, δηλώνει την αναστροφή αυτής της πορείας και χαράσσει πια μια πορεία προς την ανάπτυξη, με ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο πέντε στρατηγικών στόχων.

Το υπηρετούν παραπάνω από 80 έργα, 63 είναι δρομολογημένα, άλλα 25 έχουν σαφή προγραμματισμό, όλα ωστόσο συνθέτουν το όραμα για την πρωτεύουσα της Δυτικής Ελλάδος. Το όραμα μιας Πάτρας σύγχρονης και δυναμικής. Με παρεμβάσεις που αναβαθμίζουν τη σχέση της με το λιμάνι, δημιουργούν επιτέλους, μετά από δεκαετίες, τις κρίσιμες οδικές και σιδηροδρομικές διασυνδέσεις με την υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά και τις ξένες αγορές.

Είναι, επίσης, έργα που γεφυρώνουν τη δράση του τοπικού πανεπιστημίου με την επιχειρηματικότητα, με τον πρωτογενή τομέα, με τη μεταποίηση, τις υπηρεσίες, ενώ ταυτόχρονα είναι και έργα τα οποία βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής των κατοίκων, με αναπλάσεις και επενδύσεις στην υγεία, στον πολιτισμό και στον αθλητισμό.

Είναι πόροι που πλησιάζουν τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ που θα διατεθούν σε αυτή την προσπάθεια. Ένα ποσό για δημόσιες επενδύσεις, δηλαδή, υπερδιπλάσιο εκείνο των δύο προηγούμενων πλαισίων στήριξης. Και σε αυτό θα προσθέσω και τους αυξημένους πόρους που καταφέραμε ως Κυβέρνηση να διαπραγματευτούμε για τα περιφερειακά προγράμματα.

Ωφελημένη, πρώτα από όλα, είναι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος. Και θέλω με την ευκαιρία αυτή να εξάρω την εξαιρετική συνεργασία που έχουμε με την Περιφέρεια και προσωπικά με τον Νεκτάριο, με τον οποίο μοιραζόμαστε το ίδιο αναπτυξιακό όραμα. Κι αν θυμάμαι καλά, σε αυτόν ακριβώς το χώρο είχαμε κάνει τα εγκαίνια της προεκλογικής σου εκστρατείας. Δικαιώθηκε η επιλογή μας να στηρίξουμε έναν νέο άνθρωπο με όραμα για τη Δυτική Ελλάδα.

Οραματίζομαι, λοιπόν, την Πάτρα ουσιαστικά ως τη δυτική πύλη της χώρας. Είναι η απόληξη ενός μεγάλου αναπτυξιακού «S», αγγλοσαξονικού «S». Διαμορφώνεται από πέντε μεγάλα κέντρα: Πάτρα, Αθήνα-Πειραιάς, Λάρισα-Βόλος, Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη.

Με άλλα λόγια, η Πάτρα βρίσκεται στο δυτικό άκρο μιας νοητής γραμμής η οποία ενώνει ένα δίκτυο πόλεων και πολυεπίπεδων υποδομών. Λιμάνια, σιδηρόδρομοι, οδικές αρτηρίες φέρνουν τη χώρα πιο κοντά στην Ευρώπη και στον κόσμο.

Ναι, το μήνυμα το οποίο θέλω να σας στείλω σήμερα είναι ότι «η Πάτρα μπορεί». Ήδη έβλεπα τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής. Δείχνει μία ανάσχεση της δημογραφικής συρρίκνωσης.

Και θέλω να το τονίσω ότι η απασχόληση, εδώ στη Δυτική Ελλάδα, καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση από παντού στη χώρα. Ξεκινήσαμε από πιο ψηλά εδώ, αλλά εδώ η ανεργία μειώθηκε κατά 10 μονάδες από το 2019, ανεβάζοντας την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος από τη 12η στην 7η θέση.

Παραπάνω από 10.000 επιχειρήσεις έχουν προστεθεί στον επιχειρηματικό ιστό μόνο της Αχαΐας συγκρίνοντας το 2022 με το 2015, αύξηση 21%. Αυτό δεν έγινε τυχαία. Συνέβη ως αποτέλεσμα της φροντίδας της πολιτείας αλλά συνέβη κυρίως ως αποτέλεσμα του δυναμισμού του τόπου, των ανθρώπων του, τον δικό σας δυναμισμό.

Για πρώτη φορά, λοιπόν, ύστερα από δεκαετίες η Πάτρα και η Αχαΐα μετατρέπονται σε έναν πόλο παραγωγικής ανάπτυξης. Για πρώτη φορά θα έλεγα η Πάτρα, η Αχαΐα, συνολικά η Δυτική Ελλάδα, αποκτούν μια πυξίδα, μια αναπτυξιακή κατεύθυνση. Και η πόλη εδώ, η Πάτρα, μπορεί να ξαναγίνει οικονομικό, τεχνολογικό, εκπαιδευτικό, πολιτιστικό κέντρο.

Και η Περιφέρειά της ένας ξεχωριστός πυρήνας παραγωγής, μεταφορών, ανάπτυξης και απασχόλησης. Η γεωγραφία προσφέρει τις προϋποθέσεις, η παράδοση σας τις εγγυήσεις και αυτός ο συνδυασμός κρατικής και ιδιωτικής κινητοποίησης τις προοπτικές.

Τώρα έχουμε τις συντεταγμένες πάνω στις οποίες θα βαδίσουμε. Ξεκινώ από την διαχρονική υστέρηση στην κατασκευή ενός σύγχρονου διευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου.

Οφειλόταν -για όσους από σας γνωρίζετε το αντικείμενο- σε έναν αδιανόητο κατακερματισμό των συμβάσεων. Τώρα, όμως, η κυβέρνηση μας έχει εξασφαλίσει 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ για το εθνικό σιδηροδρομικό πρόγραμμα, συνολικά σχεδόν 800 χιλιόμετρα. Το 15% αυτών των πόρων κατευθύνονται εδώ, στην Αχαΐα, στην Πάτρα.

Θέλουμε να μπορεί ο Πατρινός να πηγαίνει στην Αθήνα σε κάτι παραπάνω από 2 ώρες και αυτό το όραμα πια είναι απολύτως εφικτό.

Έχει γίνει μία μεγάλη συζήτηση στην πόλη για την έκταση της υπογειοποίησης, 5,2 χιλιόμετρα θα είναι η υπογειοποίηση την οποία έχουμε συμφωνήσει με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι το μέγιστο το οποίο μπορούμε να πετύχουμε. Είναι ταυτόχρονα μια μεγάλη ευκαιρία για μια αστική ανάπλαση, πολύ σημαντική για την Πάτρα. Έτσι ώστε το τραίνο να φτάσει επιτέλους στο λιμάνι.

Και μαζί με τα παλαιότερα έργα να προχωράει η προκήρυξη και η συμβασιοποίηση των τριών παρεμβάσεων οι οποίες ολοκληρώνουν αυτή την σύνδεση. Σήμερα βρέθηκα στην Ροδοδάφνη. Υπογράψαμε με τον ανάδοχο για τα τελευταία 27 χιλιόμετρα έως το Ρίο. Και ακολουθεί η ολοκλήρωση του ανταγωνιστικού διαλόγου με την ανάθεση για τα τελευταία 10,5 χιλιόμετρα.

Όπως είπα, ο σκοπός είναι να μπορεί η Πάτρα να επικοινωνεί με την Αθήνα σε κάτι παραπάνω από 2 ώρες, αλλά ταυτόχρονα ένα τραίνο το οποίο έχει χαρακτηριστικά προαστιακού σιδηροδρόμου να καλύπτει και όλες τις τοπικές ανάγκες της ευρύτερης περιοχής. Και φυσικά, στην επόμενη φάση, όλα αυτά να γίνουν αποκλειστικά με ηλεκτροδοτούμενη κίνηση.

Τώρα, για τις οδικές διασυνδέσεις, που θα κοστίσουν αρκετά παραπάνω από 200 εκατομμύρια, αυτές αποτυπώνονται σε έξι μεγάλα έργα τα οποία ενώνουν την πόλη με την υπόλοιπη χώρα αλλά και με την ενδοχώρα της Πελοποννήσου.

Το πιο σημαντικό, «στοιχειωμένο» έργο για τη Δυτική Ελλάδα, τα 75 χιλιόμετρα του σύγχρονου αυτοκινητοδρόμου προς τον Πύργο. Δεν χρειάζεται να επαναλάβω σε τι δραματική κατάσταση παραλάβαμε το έργο αυτό όταν ήρθαμε στα πράγματα: κατακερματισμένο, αντικείμενο διαπλεκόμενων ρυθμίσεων της προηγούμενης κυβέρνησης.

Με πολύ μεγάλη προσπάθεια του Υπουργείου, με δική μου προσωπική παρέμβαση, εξασφαλίσαμε από την Ευρώπη τη συνέχιση της διαπραγμάτευσης, έχουμε σήμερα τρία ενεργά εργοτάξια, είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ το πρώτο μάλιστα, κοντά στην Κάτω Αχαγιά.

Το έργο προχωράει πιο γρήγορα από ό,τι είχαμε προγραμματίσει. Αρχές του 2025 το Πάτρα – Πύργος θα είναι επιτέλους πραγματικότητα. Σε αυτό να προσθέσω και τη νέα αναβάθμιση της ευρείας παράκαμψης Πατρών, με στόχο την καλύτερη διασύνδεση με την Τρίπολη και την υπόλοιπη Πελοπόννησο.

Θέλω να κάνω μία ξεχωριστή μνεία στα έργα ύδρευσης της πόλης και άρδευσης του κάμπου της Δυτικής Αχαΐας. Πρώτη φορά που ήρθα στην Πάτρα με πολιτική ιδιότητα ήταν το 2006. Ίσως κάποιοι παλαιότεροι το θυμάστε, ήμουν απλός βουλευτής τότε, μου είχε ανατεθεί το δύσκολο έργο του συντονισμού των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Τότε για πρώτη φορά άκουσα να μου μιλάνε για το φράγμα Πείρου – Παραπείρου. Σήμερα πήγα και το επισκέφθηκα. Το φράγμα είναι γεμάτο, το διυλιστήριο επιτέλους λειτουργεί και γίνονται οι πρόσθετες αναθέσεις για δίκτυα αγωγών ύδρευσης μήκους 60 χιλιομέτρων. Κλείνει επιτέλους αυτό το κεφάλαιο.

Με ορίζοντα το τέλος του 2024 η πόλη, αλλά και ολόκληρη η περιοχή της Αχαΐας -όσοι Δήμοι θέλουν και μπορούν να υδροδοτηθούν από το φράγμα αυτό- θα έχουν ένα σύγχρονο δίκτυο ύδρευσης. Κλείνει λοιπόν αυτή η πληγή που ταλαιπώρησε γενιές επί γενιών πολιτικών. Αλλά ήταν και μια ντροπή για μία ευρωπαϊκή μητρόπολη όπως η Πάτρα να μην έχει πρόσβαση σε ποιοτικό νερό.

Είμαι, όμως, εδώ σήμερα για να ανακοινώσω και το τέλος μίας άλλης διαχρονικής εκκρεμότητας, είχα την ευκαιρία να το συζητήσω και με φίλους όταν επισκέφθηκα τη Δυτική Αχαΐα. Με απόφασή μου ανατίθεται στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης η επικαιροποίηση της μελέτης για την άρδευση του κάμπου της Δυτικής Αχαΐας από το φράγμα του Πηνειού.

Αυτό δεν θα γίνει εις βάρος της Ηλείας, αλλά αν επιβεβαιωθούν στοιχεία κι έχουμε βάσιμες υποψίες ότι θα είναι έτσι, ότι χάνουμε πολλά νερά στη θάλασσα, τότε το Υπουργείο θα χρηματοδοτήσει την κατασκευή ενός νέου αγωγού που θα προσφέρει μία δίκαιη και περιβαλλοντικά αποδεκτή λύση στο πρόβλημα της άρδευσης στον κάμπο της Δυτικής Αχαΐας.

Έρχομαι τώρα στο λιμάνι και το παραλιακό μέτωπο, που αποκτούν νέες προοπτικές με τη σιδηροδρομική διασύνδεση. Και βέβαια, σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ το οποίο έχει και τον πρωτεύοντα ρόλο, υπάρχει πια ένα σχέδιο συνολικής παραχώρησης ή υποπαραχώρησης του λιμανιού για εμπορικές, τουριστικές και επιβατικές χρήσεις, με την αξιοποίηση επίσης των ακινήτων του.

Πρέπει το λιμάνι της Πάτρας να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο διαμετακομιστικό κέντρο. Να αυξηθούν και οι υποδομές, παραδείγματος χάρη, για είσοδο υγροποιημένου φυσικού αερίου, ενώ παρεμβάσεις μπορούμε να κάνουμε και στο Αίγιο, να γίνει ένα «πράσινο λιμάνι» για μικρότερη κρουαζιέρα, ενδεχομένως ηλεκτροκινούμενη.

Και βέβαια, τελευταίο μέτωπο, η αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής των Πατρινών. Γι’ αυτό και στέκομαι σε δύο κεφάλαια από τα οποία θα μπορούσα να είχα ξεκινήσει: αυτό της ασφάλειας που σηματοδοτεί η αναβάθμιση όλων των αστυνομικών υπηρεσιών, αλλά και η ίδρυση ενός Περιφερειακού Κέντρου Πολιτικής Προστασίας Δυτικής Ελλάδος, με την ανάπτυξη, πλέον, ενός ολοκληρωμένου συστήματος επιτήρησης και έγκαιρης προειδοποίησης για τις πυρκαγιές.

Κάναμε καλή δουλειά φέτος στην αντιπυρική περίοδο, παρότι είχαμε πολλές πυρκαγιές στη Δυτική Ελλάδα, και στην Αχαΐα και στην Ηλεία, αλλά οργανώσαμε καλύτερα και την πρόληψη και την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Και θα είμαστε πιο έτοιμοι και για την αντιπυρική του ’23.

Βέβαια, να τονίσω και το κεφάλαιο του πολιτισμού και του αθλητισμού, που συνδέονται και με την τουριστική ανάπτυξη: τη μετατροπή του Έλους Αγυιάς σε ένα οικολογικό πάρκο, την ανακατασκευή του τοπικού κολυμβητηρίου, την ανάπλαση της παραλίας του Ρίου, την ανάπτυξη των εγκαταστάσεων στο χιονοδρομικό στα Καλάβρυτα, που θα δώσουν μια τελείως νέα δυναμική σε αυτό τον σημαντικό τουριστικό προορισμό. Και βέβαια ένα αίτημα το οποίο πια είμαστε σε θέση να μπορούμε να το ενσωματώσουμε στο σχέδιό μας: την επέκταση του Οδοντωτού προς την Αγία Λαύρα.

Να αναφέρω κάποια ακόμη: την ανακαίνιση του Θεάτρου «Απόλλων» μέσα στο ’23, την αποκατάσταση του Ρωμαϊκού Ωδείου, του Ρωμαϊκού Σταδίου, μια σύνθετη ανακατασκευή που οραματίζομαι για το εργοστάσιο Λαδόπουλου, που θα ενώσει την παραλία με τον αστικό ιστό.

Και βέβαια, πολλές παρεμβάσεις που αφορούν την Υγεία: ανανέωση του εξοπλισμού στο νοσοκομείο του ‘Αγιου Ανδρέα. Ενίσχυση συνολικά με 978 προσλήψεις και ένα αίτημα το οποίο μου τίθεται μετ’ επιτάσεως, είμαστε πια σε θέση να μπορούμε να δεσμευθούμε ότι θα το ικανοποιήσουμε, είτε με δημόσιους πόρους, είτε μέσα από ιδιωτικές δωρεές: την πλήρη ανακαίνιση του παιδιατρικού σας νοσοκομείου, του Καραμανδάνειου.

Στην Παιδεία, ενδεικτικά να αναφέρω: 4ο Νηπιαγωγείο στην Κάτω Αχαΐα, ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια και Λύκεια στο Αίγιο, στη Δυτική Αχαΐα. Συνολικά έχετε ενισχυθεί εδώ, στην περιοχή σας, με 4.000 επιπλέον εκπαιδευτικούς και σήμερα δεσμεύομαι ότι η Δυτική Ελλάδα θα έχει σύντομα το δικό της ισχυρό Περιφερειακό Ερευνητικό Κέντρο.

Γίνεται σπουδαία δουλειά στο Πανεπιστήμιο. Έχουμε ένα πολύ δυναμικό επιστημονικό πάρκο, σημαντικές ερευνητικές μονάδες. Όλα αυτά πρέπει να συντονιστούν, να πάρουν κατεύθυνση. Να συντονιστούν, να συνεργαστούν με σημαντικά ινστιτούτα και να συνεργάζονται με ελληνικά και ξένα ιδρύματα.

Έτσι οραματίζομαι την Πάτρα, ως έδρα ενός πρωτοπόρου πόλου έρευνας και καινοτομίας. Ένα κέντρο που θα λειτουργεί σε αρμονία με τη δυναμική τοπική επιχειρηματικότητα, με τις πανεπιστημιακές σχολές, αλλά και θα διεκδικήσει ένα ρόλο πυροδότη. Ώστε η πόλη αλλά και η Αχαΐα, η Δυτική Ελλάδα συνολικά, να αναδειχθούν ως αυτόνομες δυνάμεις επιστημονικής και ερευνητικής παραγωγής.

Κυρίες και κύριοι, με μία παρέμβαση από αυτό το βήμα είναι δύσκολο να χωρέσουμε όλα όσα έγιναν, όσα γίνονται, όσα δρομολογούνται στην περιοχή. Οι αναφορές μου ήταν ενδεικτικές, εστιασμένες σε δεδομένα, σε παρεμβάσεις υπό εξέλιξη. Για όποιους ενδιαφέρονται, αύριο στην Περιφέρεια το κυβερνητικό επιτελείο θα παρουσιάσει πολύ πιο αναλυτικά το σχέδιό μας για την Αχαΐα, για την Πάτρα, για την Δυτική Ελλάδα του 2030.

Ο δικός μου σκοπός είναι να προβάλω τη δική σας συμμετοχή. Ως ένα δυναμικό τμήμα μιας χώρας που αλλάζει και προοδεύει.

Γιατί και η Δυτική Ελλάδα είναι μοχλός μιας εθνικής προσπάθειας, που βαδίζει με σταθερότητα, συνέχεια και συνέπεια. Αυτά τα τρία χαρακτηριστικά αποτελούν, φίλες και φίλοι, και τα μεγάλα μας όπλα καθώς ο τόπος εισέρχεται ουσιαστικά σε μια προεκλογική τροχιά. Εισέρχεται, όμως, σε μια προεκλογική τροχι

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης