Στο Εθνικό Μέγαρο Πολιτισμού (NDK) της Σόφιας, όπου ξεκινούν οι εργασίες της Συνόδου Ε.Ε.-Δυτικών Βαλκανίων, έφτασε λίγο μετά τις 10.00 ο Αλέξης Τσίπρας.
Στο περιθώριο των εργασιών, ξεκίνησε η διμερής συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον ομόλογό του της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ.
H σύνοδος
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντώνται σήμερα στη Σόφια για να επιβεβαιώσουν την ευρωπαϊκή προοπτική που έχουν υποσχεθεί στις χώρες των Βαλκανίων, όπου η Ρωσία προσπαθεί να επεκτείνει την επιρροή της, όμως θα φροντίσουν να αποφύγουν να μιλήσουν για νέα διεύρυνση.
Έπειτα από το χθεσινοβραδινό δείπνο που ήταν αφιερωμένο στην εμφάνιση κοινού ευρωπαϊκού μετώπου στα «καπρίτσια» του Ντόναλντ Τραμπ, οι ηγέτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συναντηθούν σήμερα με τους ομολόγους τους της Αλβανίας, της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, της Σερβίας, του Μαυροβουνίου, της ΠΓΔΜ και του Κοσόβου.
Κατά το χθεσινό δείπνο, οι 28 συμφώνησαν σε μία «κοινή προσέγγιση» για τη διάσωση της πυρηνικής συμφωνίας όσο το Ιράν την τηρεί, έπειτα από την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ, δήλωσε ευρωπαϊκή πηγή.
Σήμερα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα είναι 27, αφού θα απουσιάζει ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι, καθώς η Ισπανία δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία του Κοσόβου.
«Θα συναντηθούμε με όλους τους εταίρους μας των δυτικών Βαλκανίων για πρώτη φορά εδώ και 15 χρόνια» δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.
«Θα είναι μία ευκαιρία για τις δύο πλευρές να υπενθυμίσουν ότι η ευρωπαϊκή προοπτική παραμένει η γεωστρατηγική επιλογή των δυτικών Βαλκανίων» πρόσθεσε.
Χωρίς «ευρωπαϊκή προοπτική» για τα Βαλκάνια, «θα ξαναζήσουμε τα δεινά που γνωρίσαμε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ΄90», προειδοποίησε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ αναφερόμενος στους πολέμους που αιματοκύλισαν την περιοχή.
«Συνδεσιμότητα» όχι ένταξη
Στο σχέδιο του τελικού ανακοινωθέντος της συνόδου κορυφής, με τον όρο «συνδεσιμότητα» οι Ευρωπαίοι εννοούν επενδύσεις στις υποδομές, στον τομέα των μεταφορών, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές ανταλλαγές και ενίσχυση των δεσμών απέναντι «στις κοινές προκλήσεις» , όπως η ασφάλεια και η μετανάστευση.
Όμως, αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν τις λέξεις «ένταξη» ή «διεύρυνση» στο κείμενο του τελικού ανακοινωθέντος.
«Αυτό δεν είναι θέμα της συνόδου (της Σόφιας)» επέμεινε Ευρωπαίος αξιωματούχος, υπενθυμίζοντας ότι οι 28 θα έχουν άλλα ραντεβού τον Ιούνιο για να συζητήσουν το θέμα και να αποφασίσουν την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και την ΠΓΔΜ, όπως προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Προς το παρόν, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις δεν έχουν ξεκινήσει παρά με τη Σερβία (2014) και το Μαυροβούνιο (2012), χώρες για τις οποίες ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θεωρεί ότι θα γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης «μέχρι το 2025».
Όμως, πολλές ευρωπαϊκές χώρες από τις 27 που θα μείνουν μετά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου το 2019 ζητούν χαμηλούς ρυθμούς στη διαδικασία ένταξης.
Πρέπει να έχουμε «σχέσεις με τα Βαλκάνια που να μην είναι αποκλειστικά επικεντρωμένες στο θέμα μίας μακρινής διεύρυνσης», δήλωσε διπλωματική πηγή, επισημαίνοντας ότι «δεν είναι λογικό» να αντιμετωπίζεται η προοπτική ένταξης χωρών σε μία Ένωση «που δεν έχει ακόμη βρει το μοντέλο λειτουργίας της στα 28 μέλη».
Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν επίσης για τις εντάσεις που παραμένουν στην περιοχή, όπως ανάμεσα στη Σερβία και την πρώην σερβική επαρχία του Κοσόβου.
Άλλωστε, πέντε κράτη μέλη (η Ισπανία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Σλοβακία και η Ρουμανία) δεν αναγνωρίζουν τη μονομερή κήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου το 2008. Και ο Ισπανός πρωθυπουργός δεν θα είναι καν παρών σήμερα για να τονίσει την εχθρική του στάση.
Σε ό,τι αφορά στη διαφορά ανάμεσα στην Ελλάδα και την ΠΓΔΜ, οι πρωθυπουργοί Αλέξης Τσίπρας και Ζόραν Ζάεφ έχουν συνομιλίες για το θέμα στη Σόφια. «Ελπίζουμε ότι θα μπορέσουν να καταγράψουν πρόοδο» σχολίασε ευρωπαϊκή πηγή.
Η επίλυση αυτής και των άλλων διαφορών στην περιοχή «μπορεί να έχει θετική επίδραση» για την άμβλυνση της στάσης των ευρωπαϊκών χωρών απέναντι στην ένταξη νέων κρατών, σχολίασε η ίδια πηγή.
Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες φοβούνται μήπως αυτή η ανησυχία στην περιοχή των Βαλκανίων εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Ρωσίας ή και της Κίνας και της Τουρκίας, που επιδιώκουν να εδραιώσουν την επιρροή τους στην περιοχή.
Η Ρωσία έχει ενισχύσει την επικοινωνιακή της παρουσία στην περιοχή τα τελευταία χρόνια, αλλά η επιρροή της στον πολιτικό και τον οικονομικό τομέα δεν έχει εδραιωθεί.
Το 73% των συνολικών εμπορικών συναλλαγών της περιοχής των Βαλκανίων γίνεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση, έναντι μόνο 5% με τη Ρωσία , ενώ το 73% των ξένων επενδύσεων στα Βαλκάνια προέρχεται επίσης από την Ε.Ε.
