Από τις κοινές δηλώσεις που παραχώρησαν με το πέρας της συνάντησής τους χθες, Δευτέρα 13 Μαΐου, Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι προφανές πως διαφωνούν σε αρκετά θέματα. Σύμφωνα με πληροφορίες, όμως, ο δύο ηγέτες δεν δίστασαν να συζητήσουν τα πάντα, ακόμα και τα πιο δύσκολα ζητήματα.
Οι δύο πλευρές συζήτησαν για τα θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο με την κυβέρνηση να επιμένει στη θέση της και την τουρκική πλευρά να εκφράζει την ενόχλησή της για την εξαγγελία της Αθήνας. Για την τουρκική πλευρά αυτό δεν είναι ένα περιβαλλοντικό θέμα, αλλά ένα θέμα που εμπίπτει στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας.
Επιπλέον, η ελληνική πλευρά έθεσε το θέμα της ιεράς Μονής της Χώρας. Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε και δημόσια ότι εξέφρασε στον Τούρκο πρόεδρο τη δυσαρέσκειά του για τη μετατροπή σε τζαμί και του ζήτησε τουλάχιστον τα μοναδικά ψηφιδωτά της να είναι διαθέσιμα και να μην καλυφθούν έτσι ώστε να μπορούν να τα θαυμάζουν επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
Σε κάθε περίπτωση, Γεραπετρίτης και Φιντάν έχουν δημιουργήσει έναν στέρεο δίαυλο επικοινωνίας, ο οποίος παραμένει ανοιχτός παρά τις σοβαρές διαφωνίες, σύμφωνα με το OPEN.
Αμέσως μετά τις κοινές δηλώσεις, ακολούθησε ένα γευστικό ανατολίτικο δείπνο, στο οποίο Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν μοιράστηκαν μία ροτόντα μόνοι, συνοδεία των μεταφραστών τους. Το τι ειπώθηκε την ώρα του δείπνου, το γνωρίζουν μέχρι ώρας μόνο οι δύο ηγέτες. Όσοι τους παρατήρησαν όμως, είδαν φιλική διάθεση και διαρκή συζήτηση, συνοδεία μουσικής από την κρατική χορωδία Τουρκικής Μουσικής της Άγκυρας, με τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη.
Φιντάν: Ερντογάν και Μητσοτάκης θέλουν να επιλύσουν ιστορικά προβλήματα
Στην επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα και τη συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αναφέρθηκε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν. Μεταξύ άλλων τόνισε ότι «και οι δύο πλευρές είναι σε θέση να συζητούν και να συζητήσουν όλα τα προβλήματα με τον πιο ανοιχτό τρόπο και σε κατάλληλες βάσεις».
Η δήλωση Φιντάν έγινε ως απάντηση σε ερώτηση στην από κοινού συνέντευξη Τύπου με τον ομόλογό του της Αυστρίας, Αλεξάντερ Σάλεμπεργκ. Η δημοσιογράφος έθεσε στον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών ερώτηση σε σχέση με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, θέμα που κατά δήλωση του προέδρου Ερντογάν ήταν στην ατζέντα των συνομιλιών με τον Έλληνα πρωθυπουργό, ενώ η ερώτησή της περιλάμβανε και σκέλος για τη μουσουλμανική μειονότητα και το θαλάσσιο πάρκο στο Αιγαίο.
Ο Τούρκος υπουργός τόνισε πώς «οι δύο πολιτικοί ηγέτες, οι οποίοι ήρθαν στην εξουσία με την υποστήριξη του λαού μετά τις εκλογές που διεξήχθησαν σε καθεμία χώρα το 2023, έθεσαν τη βούληση να μεταφέρουν τις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας σε ένα υψηλότερο επίπεδο, να επιλύσουν τα προβλήματα που κληρονομήσαμε από την πρόσφατη και μακρινή μας ιστορία, να τα επιλύσουν με τρόπο που θα είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών».
«Ο πρόεδρός μας είναι πολύ ειλικρινής σε αυτό το θέμα και αυτή είναι η κατεύθυνση που μας έδωσαν. Από την άλλη πλευρά, βλέπουμε ότι και η Ελλάδα κάνει θετικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Το καλό είναι ότι και οι δύο πλευρές είναι σε θέση να συζητούν και να συζητήσουν όλα τα προβλήματα με τον πιο ανοικτό τρόπο και σε κατάλληλες βάσεις» είπε ο Χακάν Φιντάν για να προσθέσει: «Με τον Έλληνα ομόλογό μου, συζητάμε πολύ άνετα πολλά θέματα που σχετίζονται με θέματα ασφάλειας, ιδιαίτερα το πρόβλημα του Αιγαίου και το πρόβλημα των μειονοτήτων. Πώς μπορούμε να λύσουμε τα τρέχοντα προβλήματα, πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε τα χρόνια προβλήματα, τι μπορεί να γίνει για να αποτραπεί η αύξηση της τρέχουσας έντασης, αυτά δουλεύονται και υλοποιούνται τόσο στη βάση ιδεών όσο και στη βάση της εγκαθίδρυσης ενός μόνιμου συστήματος».
Διευκρίνισε ότι «υπάρχουν μηχανισμοί συνεργασίας που έχουμε δημιουργήσει. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό και για τα δύο μέρη ότι ένας μηχανισμός για τη μείωση της έντασης λειτουργεί σήμερα. Έχουμε τακτικές συναντήσεις που λειτουργούν από αυτή την άποψη».
Από την άλλη πλευρά, όπως είπε, τόσο το τουρκικό υπουργείο Εσωτερικών, όσο και η τουρκική υπηρεσία πληροφοριών έχουν τακτικές συναντήσεις και εργασίες που διεξάγονται με τους αρμόδιους ομολόγους τους για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Στη συνέχεια ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών είπε: «Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε την βάση της αντιτρομοκρατίας μεταξύ των δύο χωρών στο μέτρο του δυνατού. Όπως γνωρίζετε, εδώ και χρόνια βλέπουμε ότι τρομοκράτες που έφευγαν από την Τουρκία πρώτα πήγαιναν στην Ελλάδα και στη συνέχεια διασκορπίζονταν σε διάφορα μέρη της Ευρώπης, ενώ όσοι δεν διασκορπίζονταν παρέμεναν εκεί και δημιουργούσαν στρατόπεδα. Με την κατάργηση του στρατοπέδου στο Λαύριο, είδαμε ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη ουσιαστικά εξάλειψε μια προβληματική περιοχή που αποτελούσε ζήτημα εντός της Ελλάδας, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις ευαισθησίες της Τουρκίας στο θέμα αυτό. Αυτή ήταν μια σημαντική εξέλιξη».
Για την ελληνοτουρκική προσέγγιση ο Χακάν Φιντάν υποστήριξε πως πρόκειται για μια δυναμική διαδικασία. «Το σημαντικό είναι να μπει προς υποστήριξή της η πολιτική βούληση και να προωθείται συνεχώς αυτή η δυναμική διαδικασία» σημείωσε και προσέθεσε πως «Οι δύο χώρες βρίσκονται σε αναζήτηση του τρόπου με τον οποίο τόσο το Αιγαίο όσο και η ηπειρωτική χώρα των δύο χωρών μπορούν να λειτουργήσουν σε μια ευνοϊκή ατμόσφαιρα σε κοινά έργα στην οικονομία, τον τουρισμό και την κοινή ανάπτυξη. Βλέπουμε ότι ο τουρισμός είναι προς το συμφέρον και των δύο χωρών. Από την άποψη αυτή, βλέπουμε ότι οι επιχειρηματίες μας αξιοποιούν όλο και περισσότερο τη θέλησή τους για αμοιβαίες επενδύσεις. Ειλικρινά, τις ενθαρρύνουμε».
Αναφερόμενος στη χθεσινή συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν με τον κ. Μητσοτάκη, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας υπενθύμισε πως ο πρόεδρός Ερντογάν τόνισε ότι πρέπει να καταβληθούν πολύ σοβαρές προσπάθειες για να αυξήσουμε τον όγκο του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών. «Παράλληλα, έκανε και προτάσεις όπως οι δύο χώρες να μοιραστούν και να προωθήσουν από κοινού την τουριστική αγορά, θέτοντας κοινούς τουριστικούς στόχους».
Σχετικά με το θαλάσσιο περιβαλλοντικό πάρκο που ανήγγειλε η Αθήνα, ο Τούρκος υπουργός ανέφερε: «Καταγράψαμε επίσης τις επιφυλάξεις και τις σκέψεις μας σχετικά με το θαλάσσιο πάρκο. Τις εκφράσαμε. Είπαμε ότι δεν πρόκειται για ένα αθώο περιβαλλοντικό σχέδιο στα μάτια μας, ότι αν προχωρήσει, θα μπει σε θέματα που αφορούν την υφαλοκρηπίδα, που είναι μια κόκκινη γραμμή που μας προβληματίζει, και ότι δεν θα το δεχτούμε.
»Υπήρξε επίσης κατανόηση επί της αρχής ότι δεν πρέπει να γίνουν εκατέρωθεν, μονομερή βήματα χωρίς να επιλυθούν αυτά τα προβλήματα. Και οι δύο πλευρές συμφωνούν σήμερα ότι δεν θα πρέπει να κάνουμε εκατέρωθεν βήματα και ότι θα πρέπει να αναζητήσουμε λύση για να συζητήσουμε τα υπάρχοντα προβλήματα, όσο δύσκολα και αν είναι αυτά. Η καλή θέληση και η πολιτική βούληση είναι προφανείς. Συνεχίζουμε τις προσπάθειές μας. Με τη θέληση του Θεού, ελπίζω να δούμε σύντομα εξελίξεις όσον αφορά τόσο τα τρέχοντα όσο και τα χρόνια προβλήματα».
