Υπεγράφη νωρίς το απόγευμα της Κυριακής, 17 Μαρτίου, η στρατηγικής σημασίας συμφωνία της Ευρώπης με την Αίγυπτο. Πρόκειται για τη λεγόμενη «Κοινή Δήλωση για τη Στρατηγική και Συνολική Εταιρική Σχέση» των δύο πλευρών. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, συνυπέγραψε τη στρατηγική συμφωνία με τον πρόεδρο Αμπντέλ Φάταχ Ελ Σίσι, στο αιγυπτιακό προεδρικό μέγαρο.
Κατά την ομιλία της, η πρόεδρος της Επιτροπής ανακοίνωσε ότι αυτή η συνολική εταιρική σχέση ΕΕ – Αιγύπτου θα υποστηριχθεί από ένα νέο οικονομικό και επενδυτικό πακέτο 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για τα επόμενα τέσσερα χρόνια (2024-2027).
Η Πρόεδρος φον ντερ Λάιεν συνοδευόταν από άλλους πέντε ευρωπαίους ηγέτες: τον πρωθυπουργό του Βελγίου, Αλεξάντερ ντε Κρο, η χώρα του οποίου έχει την Προεδρία του Συμβουλίου, τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Κυριάκο Μητσοτάκη, τον Πρόεδρο της Κύπρου, Νίκο Χριστοδουλίδη, τον καγκελάριο της Αυστρίας, Καρλ Νεχάμερ και την πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι.
Η στρατηγική και συνολική εταιρική σχέση μεταξύ της ΕΕ και της Αιγύπτου καλύπτει έξι τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος για την Ευρώπη και την Αίγυπτο: Πολιτικές σχέσεις, Οικονομική σταθερότητα, Επενδύσεις & Εμπόριο, Μετανάστευση, Ασφάλεια, Άνθρωποι και δεξιότητες.
Στην ομιλία της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι η ΕΕ και η Αίγυπτος θα εντείνουν τον πολιτικό διάλογο για θέματα περιφερειακής σημασίας. «Μαζί θα εργαστούμε για τη δέσμευσή μας να προωθήσουμε τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα», τόνισε, προσθέτοντας ότι θα διοργανώνεται Σύνοδος Κορυφής μία φορά κάθε δύο χρόνια, πέρα από το ετήσιο Συμβούλιο Σύνδεσης.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την οικονομική σταθερότητα. «Θα υποστηρίξουμε οικονομικά τις μεταρρυθμιστικές σας προσπάθειες, μαζί με διεθνείς εταίρους. Αυτό είναι στην πραγματικότητα το μεγαλύτερο μέρος του πακέτου μας των 7,4 δισ. Ευρώ», ανέφερε η πρόεδρος της Επιτροπής.
Today we launch our Strategic and Comprehensive partnership with Egypt.
We will work together in six areas of mutual interest:
1. Political relations
2. Economic stability
3. Investments & Trade
4. Migration
5. Security
6. People and skills pic.twitter.com/lTf7Gcl4vk— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) March 17, 2024
Ο τρίτος πυλώνας αφορά τις επενδύσεις και το εμπόριο. «Η Αίγυπτος επωφελείται ήδη πολύ από το Οικονομικό και Επενδυτικό Σχέδιο Νότιας Γειτονίας. Μπορούμε όμως να κάνουμε περισσότερα μαζί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το συμπληρώνουμε με πρόσθετες επενδύσεις 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ ως μέρος του σημερινού πακέτου. Και θα χαρούμε να υποστηρίξουμε τη Διάσκεψη Επενδύσεων της ΕΕ στην Αίγυπτο, στο Κάιρο, αργότερα αυτό το έτος», ανέφερε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Σε αυτό το πλαίσιο, η πρόεδρος της Επιτροπής τόνισε ότι οι ενεργειακές επενδύσεις είναι κεντρικό στοιχείο της συνεργασίας ΕΕ – Αιγύπτου. «Μαζί αναπτύσσουμε το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Gregy. Για να συνδέσει την Αίγυπτο με την Ελλάδα. Φέρνοντας πιο κοντά τις δύο ακτές της Μεσογείου. Η Αίγυπτος έχει επίσης τους πόρους για να γίνει κόμβος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως όταν πρόκειται για ανανεώσιμο υδρογόνο», υπογράμμισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σημειώνοντας ότι η Αίγυπτος είναι πρόθυμη να προσελκύσει ξένες επενδύσεις και έχει υπογράψει Μνημόνιο Κατανόησης για αυτό.
Αναφορικά με τον τέταρτο πυλώνα, τη μετανάστευση και την κινητικότητα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η ΕΕ και η Αίγυπτος έχουν ήδη μια πολύ καλή συνεργασία σε αυτόν τον τομέα και πρόσθεσε ότι η ΕΕ θα επενδύσει τουλάχιστον 200 εκατομμύρια ευρώ από το σημερινό πακέτο για να γίνει η συνεργασία αυτή ακόμα πιο αποτελεσματική. «Θα συνεχίσουμε το έργο μας για τη διευκόλυνση της νόμιμης μετανάστευσης», τόνισε η πρόεδρος της Επιτροπής, αναφέροντας ως παράδειγμα τις «εταιρικές συμφωνίες δεξιοτήτων». Παράλληλα, υπογράμμισε «συνεχίζουμε να υπολογίζουμε στον έλεγχο της παράνομης μετανάστευσης από την Αίγυπτο. Από τη διαχείριση των συνόρων, στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της επιστροφής».
Ο πέμπτος πυλώνας αφορά την ασφάλεια και την επιβολή του νόμου. «Έχουμε μια καθιερωμένη συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Και θα το ενισχύσουμε», υπογράμμισε η Πρόεδρος της Επιτροπής.
«Ο τελευταίος πυλώνας – από πολλές απόψεις, είναι ο πιο σημαντικός – αφορά τους ανθρώπους, τις δεξιότητές τους και την έρευνα. Οι ανταλλαγές φοιτητών στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ ήδη ευδοκιμούν. Η Αίγυπτος μπορεί τώρα να διαπραγματευτεί την ένταξή της σε άλλα προγράμματα της ΕΕ, όπως το Creative Europe και το Horizon Europe. Αυτό θα εμβαθύνει τους δεσμούς μεταξύ του λαού μας και στις δύο πλευρές της Μεσογείου», πρόσθεσε.
Καταλήγοντας, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σημείωσε ότι οι συζητήσεις αυτές γίνονται σε περίοδο κρίσης. «Είμαστε όλοι εξαιρετικά ανήσυχοι για τον πόλεμο στη Γάζα και την εκτυλισσόμενη καταστροφική ανθρωπιστική κατάσταση. Η Γάζα αντιμετωπίζει λιμό. Αυτό είναι απαράδεκτο. Είναι κρίσιμο να επιτευχθεί μια συμφωνία για μια εκεχειρία γρήγορα, τώρα, που θα απελευθερώσει τους ομήρους και θα επιτρέψει σε περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια να φτάσει στη Γάζα», είπε, καλώντας τον πρόεδρο της Αιγύπτου να μεσολαβήσει για μια κατάπαυση του πυρός.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής εξέφρασε την ανησυχία της ΕΕ για τους κινδύνους που θα είχε μια πλήρους κλίμακας επίθεση στη Ράφα για τον ευάλωτο άμαχο πληθυσμό. «Αυτό πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος», τόνισε, ενώ ευχαρίστησε την Αίγυπτο για τις προσπάθειές της να διασφαλίσει ότι οι ανθρωπιστικές προμήθειες μπορούν να φτάσουν στη Γάζα.
«Η ΕΕ κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να παράσχει την τόσο αναγκαία βοήθεια. Σήμερα η Γάζα χρειάζεται 500 φορτηγά την ημέρα – ή το αντίστοιχο από ξηρά, αέρα και θάλασσα. Μόνο φέτος, η ΕΕ θα παράσχει 275 εκατομμύρια ευρώ για βοήθεια στους Παλαιστίνιους. Έχουμε παραδώσει πάνω από 1.800 τόνους βοήθειας. Συμπεριλαμβανομένου ιατρικού εξοπλισμού προς την Αίγυπτο και διασφαλίζουμε ότι αυτή η βοήθεια μπορεί να φτάσει στη Γάζα μέσω όλων των πιθανών διαδρομών, συμπεριλαμβανομένου του θαλάσσιου διαδρόμου που άνοιξε πρόσφατα στην Κύπρο», σημείωσε, τέλος, η Πρόεδρος της Επιτροπής.
Μητσοτάκης: Η συμφωνία θέτει τα θεμέλια μιας στρατηγικής συνεργασίας σε θέματα οικονομίας, ενέργειας και μετανάστευσης
Λίγο νωρίτερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε στην τοποθέτησή του στην Ολομέλεια της Συνόδου, στο Κάιρο, πως «πρέπει να βάλουμε τα θεμέλια για την εφαρμογή των στόχων μας και να εμβαθύνουμε τις σχέσεις μας με την Αίγυπτο».
Σχετικά με το μεταναστευτικό, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι «είναι σημαντικό να βεβαιωθούμε ότι δεν θα ανοίξουν άλλοι δρόμοι παράνομης μετανάστευσης ή εμπορίας ανθρώπων», καθώς και ότι «δεν θα ανεχτούμε τη βίαιη μετατόπιση Παλαιστινίων σε άλλες χώρες».
Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση του πρωθυπουργού:
«H δήλωση που θα υπογράψουμε σήμερα θέτει τα θεμέλια ουσιαστικά για να εφαρμόσουμε τους στόχους μας και να κάνουμε αυτή την στρατηγική συνεργασία αρκετά βαθιά. Να την εμβαθύνουμε τόσο όσο πρέπει για να καλύψουμε τα οικονομικά ζητήματα, τα ζητήματα ενέργειας, τα οποία αναγνωρίζουμε ότι είναι πολύ σημαντικά.
Φυσικά, θα προσπαθήσουμε να σας βοηθήσουμε όχι μόνο να σταθεροποιήσετε την οικονομία σας, αλλά να δημιουργήσετε και νέες θέσεις εργασίας για τους νεαρούς Αιγύπτιους, μέσω των επενδύσεων.
Επενδύσεις, είτε αυτές έχουν σχέση με την ενέργεια, είτε με έργα όπως ο αγωγός διασύνδεσης της Ελλάδας και της Αιγύπτου και η επένδυση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Και φυσικά πρέπει να βεβαιωθούμε ότι όλα αυτά τα έργα θα ενισχύσουν ακόμη περισσότερο την ενεργειακή μας ασφάλεια.
Είτε μιλάμε για καινούργια και πιο καινοτόμα έργα, όπως για παράδειγμα ίσως η ικανότητα στο μέλλον να αποθηκεύουμε το διοξείδιο του άνθρακα από τις δικές σας κατασκευές και το δικό σας υπέδαφος, είτε πρόκειται για θέματα όπως η μετανάστευση.
Πρώτα απ’ όλα πρέπει να αναγνωρίσουμε φυσικά την τεράστια δουλειά, την εξαιρετική δουλειά που έχει κάνει η Αίγυπτος για την υποδοχή μεταναστών από πολλές χώρες, οι οποίες αντιμετωπίζουν τεράστιες πολιτικές και οικονομικές δυσκολίες.
Six European leaders today in Cairo.
This shows how deeply we value our partnership with Egypt. pic.twitter.com/fE4NFDGHRi
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) March 17, 2024
Θα ήταν επίσης καλό, πιστεύω, να υπογραμμίσουμε ότι η Αίγυπτος είναι μία σταθερή χώρα και η σταθερότητα της Αιγύπτου θα βοηθήσει στη σταθερότητα της Λιβύης, του Σουδάν και άλλων χωρών, στις οποίες οι κάτοικοι είναι αναγκασμένοι να φεύγουν λόγω της κακής οικονομίας ή της κακής πολιτικής κατάστασης.
Είναι εξίσου σημαντικό να σταματήσουμε επιτέλους τους ανθρώπους που εμπορεύονται άλλους ανθρώπους. Να βεβαιωθούμε ότι δεν θα ανοίξουν άλλοι δρόμοι παράνομης μετανάστευσης ή εμπορίας ανθρώπων, αλλά να προσπαθήσουμε επίσης να παρέχουμε ασφαλείς δρόμους για νέους Αιγύπτιους, οι οποίοι θέλουν να εργαστούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Για παράδειγμα, είμαστε πολύ κοντά στην Αίγυπτο. Είμαστε πάντα ανοιχτοί γι’ αυτή τη διμερή συνεργασία. Στην Ελλάδα εργάζονται πολλοί Αιγύπτιοι, όπως το γνωρίζετε και φυσικά θα κάνουμε ό, τι μπορούμε για να προχωρήσουμε τη συνεργασία μας και να επιτύχουμε ό, τι περισσότερο μπορούμε.
Όσον αφορά το θέμα της Γάζας, θα ήθελα να σας πω ότι ανησυχούμε και εμείς πάρα πολύ για την ανθρωπιστική κατάσταση που υπάρχει εκεί. Καλούμε για άμεση κατάπαυση του πυρός και απελευθέρωση όλων των ομήρων και επίσης υποστηρίζω βεβαίως αυτό που είπε ο κύριος Χριστοδουλίδης. Δεν θα ανεχτούμε τη βίαιη μετατόπιση Παλαιστινίων σε άλλες χώρες».
Γι’ αυτό ελπίζω πως μπορούμε να συνεργαστούμε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Αίγυπτος μαζί για να μπορέσουμε να βρούμε καινούργιες λύσεις για το πώς μπορούμε να προχωρήσουμε στο μόνο ρεαλιστικό, μακροπρόθεσμο σχέδιο που θα λύσει την παλαιστινιακή τραγωδία.
Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ και πάλι. Είναι χαρά μου που βρίσκομαι εδώ μαζί με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τους εξέχοντες συναδέλφους μου και το γεγονός ότι βρισκόμαστε όλοι εδώ μαζί σήμερα, δείχνει το πόσο ενδιαφερόμαστε φυσικά για την προώθηση αυτής της συνεργασίας».
