Ομόφωνα ψηφίστηκε την Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2018 στη Θεσσαλονίκη κι ύστερα από τριήμερη διαβούλευση, η «Χάρτα για την Προστασία των Μνημείων Βυζαντινής Κληρονομιάς».
Στη «Χάρτα της Θεσσαλονίκης» οι επίσημοι αξιωματούχοι συναποφάσισαν τους όρους προστασίας, διαχείρισης, ανάδειξης και ένταξης στο σύγχρονο πολιτιστικό γίγνεσθαι μνημείων -κτισμένων σε εδάφη της πρώην βυζαντινής αυτοκρατορίας που εκτίνεται χρονικά σε 11 αιώνες και γεωγραφικά σε τρεις ηπείρους, ενώ σήμερα βρίσκονται σε εδάφη με διαφορετικές κουλτούρες, γλώσσες και θρησκείες.
Η ψήφιση της «Χάρτας» ήρθε ως επισφράγισμα πολυετούς διαδικασίας τεσσάρων συνολικά διεθνών συνδιασκέψεων που πραγματοποιήθηκαν από το 2001 στη Θεσσαλονίκη (2001, 2003, 2006 και σήμερα) με διοργανωτή και συντονιστή το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων (ΕΚΒΜΜ).
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα μακροσκελές κείμενο αρχών που στόχο έχει να καταστεί εύχρηστο επιστημονικό εργαλείο για τα εμπλεκόμενα κράτη που έχουν στα εδάφη τους βυζαντινά μνημεία (μεμονωμένα μνημεία, κτήρια, τόπους, αρχιτεκτονικά σύνολα, μοναστηριακά συγκροτήματα, οικιστικά σύνολα, οχυρωματικά έργα και έργα υποδομής, αρχαιολογικούς και ιερούς τόπους). Οι αρχές ουσιαστικά παραινούν (μπορούν να επηρεάσουν ή να ενσωματωθούν) τις εθνικές νομοθεσίες για την προστασία, εντοπισμό, έρευνα, καταγραφή και ένταξη στη ζωή των σύγχρονων κοινωνιών, όπου θα «διηγούνται» τη μακραίωνη ιστορία τους στους πολίτες των χωρών στις οποίες ανήκουν και στους επισκέπτες τους.
Στη διεθνή συνδιάσκεψη της Θεσσαλονίκης, που πραγματοποιήθηκε από το πρωί της Παρασκευής μέχρι την Κυριακή 2 Δεκεμβρίου στο αμφιθέατρο «Στέφανος Δραγούμης» του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, μετείχαν εκπρόσωποι από Ελλάδα, Αίγυπτο, Αλβανία, Αλγερία, Αρμενία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Γεωργία, Ιορδανία, Ισπανία, Ισραήλ, Ιταλία, Κροατία, Κύπρο, Λίβανο, Παλαιστίνη, Ρουμανία, Σερβία, Συρία, Μπαχρέιν και Μαρόκο. Αρχικά είχε προγραμματισθεί και η συμμετοχή της Τυνησίας και της πΓΔΜ που ματαιώθηκε τελικά.
Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον αλλά και τον αποτροπιασμό των συνέδρων για την ολική καταστροφή και εμπορευματοποίηση βυζαντινών μνημείων, ειδικά στην περιοχή της βόρειας Συρίας λόγω του πολυετούς πολέμου, προκάλεσε στη διεθνή συνδιάσκεψη η εισήγηση (με θέμα «Η σημερινή κατάσταση των μνημείων της Συρίας») του Σύρου αρχαιολόγου-αναπληρωτή διευθυντή στη Διεύθυνση Αρχαιολογικών Ανασκαφών του υπουργείου Πολιτισμού της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας Hammam Saad.
Με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης και την ψήφιση της Χάρτας, το κείμενο της θα κατατεθεί στην UNESCO για επικύρωση.
Η Χάρτα θα παραμείνει ανοιχτή για προσχωρήσεις και άλλων χωρών στων οποίων τα εδάφη υπάρχουν βυζαντινά μνημεία. Η τριήμερη συνδιάσκεψη της Θεσσαλονίκης για την ψήφιση της «Χάρτας Προστασίας Μνημείων της Βυζαντινής Κληρονομιάς» ολοκληρώθηκε την Κυριακή και θα «εορτασθεί» παράλληλα με την επίσημη τελετή λήξης του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018. Η τελετή θα πραγματοποιηθεί στο εμβληματικό μνημείο της Ροτόντας, όπου βρήκαν στέγη θρησκείες και πολιτισμοί που πέρασαν, μέσα στους αιώνες, από την πόλη.
