Ρεπορτάζ: Νικόλας Αρώνης
Η αυλαία του 54ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έπεσε το Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2013, με την τελετή λήξης της διοργάνωσης που πραγματοποιήθηκε στο κατάμεστο Ολύμπιον. Την τελετή παρουσίασε η ηθοποιός Στεφανία Γουλιώτη.
Καλωσορίζοντας τους παρευρισκόμενους, ο διευθυντής του Φεστιβάλ Δημήτρης Εϊπίδης έκανε έναν απολογισμό της φετινής διοργάνωσης: «Το 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ολοκληρώνεται, στέλνοντας ένα δυνατό μήνυμα: ότι ακόμη και σε δυσμενείς συγκυρίες, η ανάγκη για δημιουργία και επικοινωνία θριαμβεύει. Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που το φεστιβάλ πέτυχε το στόχο του: μια γόνιμη πορεία με πυξίδα τον ανεξάρτητο κινηματογράφο. Η επαφή του θεσμού με το κοινό ήταν έμπρακτη και ουσιαστική.
Σε σύνολο 150 ταινιών από 54 χώρες, ο κόσμος ανταποκρίθηκε με ενθουσιασμό. Γεμάτες αίθουσες, με πληρότητα που ξεπέρασε το 90% και μεγάλος αριθμός sold-out σε όλες τις ζώνες προβολών. Εξίσου σημαντικό κομμάτι του Φεστιβάλ είναι η Αγορά, που στηρίζει στην πράξη την κινηματογραφική βιομηχανία και προσελκύει καταξιωμένους επαγγελματίες απ’ όλο τον κόσμο. Η Αγορά, με περισσότερες ταινίες από ποτέ, το Φόρουμ Συμπαραγωγής Crossroads και το τμήμα Works in Progress συνδράμουν επίσης στην προώθηση του ανεξάρτητου σινεμά. Φέτος είχαμε 300 ταινίες στην ψηφιακή βιντεοθήκη της Αγοράς, ενώ επίσης σε αυτή συμμετείχαν 100 Έλληνες και 232 διεθνείς επαγγελματίες.
Στο 54ο Φεστιβάλ φιλοξενήσαμε δυο ξεχωριστά αφιερώματα στους γάλλους δημιουργούς Αλέν Γκιροντί
και Κλερ Σιμόν. Γνωρίσαμε από κοντά τον θρυλικό Τζιμ Τζάρμους. Επίσης, ο Αλεξάντερ Πέιν μας έκανε διπλή τιμή: εκτός του ότι ήταν πρόεδρος της διεθνούς κριτικής επιτροπής, μας εμπιστεύτηκε και την πρεμιέρα της νέας του ταινίας, Nebraska. Θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς όλους τους δημιουργούς που μας εμπιστεύτηκαν το έργο τους, όπως ευχαριστώ και τους συνεργάτες μου και τους εθελοντές μας, που εργάστηκαν σκληρά για να γίνει πραγματικότητα αυτή η διοργάνωση. Ευχαριστώ επίσης θερμά όλους τους χορηγούς μας για την πολύτιμη βοήθειά τους, και φυσικά τους θεατές που είναι η κινητήρια δύναμη του Φεστιβάλ. Σας ευχαριστώ όλους».
Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο πρόεδρος του ΔΣ του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος σημείωσε μεταξύ άλλων: «Φτάσαμε στο τέλος άλλης μιας διοργάνωσης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Οι αίθουσες ήταν γεμάτες, τα εισιτήρια sold out, όλη η πόλη και οι επισκέπτες συμμετείχαν και πάλι δυναμικά. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει ότι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου είναι μία από τις κορυφαίες πολιτιστικές εκδηλώσεις της, με διεθνή απήχηση και ακτινοβολία.
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης στηρίζει το Φεστιβάλ, όπως και όλες τις διοργανώσεις που προβάλλουν το σύγχρονο πρόσωπο της πόλης και κινητοποιούν το δημιουργικό δυναμικό της. Μαζί με το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, αποτελούν διοργανώσεις τις οποίες τόσο ο Δήμος όσο και το κοινό και οι δημιουργοί, αγαπούν, υποστηρίζουν με θέρμη και ακολουθούν με αφοσίωση. Είναι μεγάλη επιτυχία του Φεστιβάλ το ότι ανανεώνει και συντηρεί την αγάπη του κοινού και των δημιουργών. Δε θα αναφερθώ ούτε στην Αγορά του ΦΚΘ ούτε στο Μουσείο Κινηματογράφου – Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης, που λειτουργούν τόσο καιρό χάρη στο Φεστιβάλ, αλλά στο ότι αποδεικνύεται πως η Θεσσαλονίκη γίνεται σιγά σιγά μία πόλη του σινεμά. Ευχαριστούμε θερμά τον διευθυντή του Φεστιβάλ κ. Δημήτρη Εϊπίδη, όλους τους συντελεστές και συνεργάτες, όλους τους εθελοντές, δημιουργούς και θεατές για τη συμμετοχή τους. Ανανεώνουμε το ραντεβού μας για το 55ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου, το 2014, όταν η Θεσσαλονίκη θα είναι Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας».
Η βραδιά συνεχίστηκε με την απονομή των βραβείων του 54ου ΦΚΘ. Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος ήταν ο ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτης Αλεξάντερ Πέιν και μέλη της οι Σκοτ Φούντας (βασικός κριτικός κινηματογράφου του περιοδικού Variety), Άντα Σόλομον (παραγωγός), Εντουάρ Ουαϊντρόπ (καλλιτεχνικός διευθυντής στο «Δεκαπενθήμερο των σκηνοθετών» του Φεστιβάλ Καννών) και Κ. Βήτα (μουσικός).
Το μεγάλο βραβείο της διοργάνωσης, το βραβείο Καλύτερης Ταινίας – Χρυσός Αλέξανδρος, το οποίο
απονέμεται στη μνήμη του Θόδωρου Αγγελόπουλου, απέσπασε η ταινία Κελί από χρυσάφι του Διέγο Κεμάδα – Δίες. Το βραβείο απένειμε ο Αλεξάντερ Πέιν, ο οποίος επεσήμανε: «Εκ μέρους και των συναδέλφων μου από την κριτική επιτροπή, επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω το διευθυντή του Φεστιβάλ κ. Εϊπίδη αλλά και όλους τους συντελεστές της διοργάνωσης για την υπέροχη φιλοξενία τους και την υπέροχη εμπειρία που μας επιφύλαξαν εδώ στη Θεσσαλονίκη. Είδαμε 14 ταινίες από 11 χώρες και είμαστε πολύ ικανοποιημένοι με το επίπεδο των φιλμ. Πριν από 17 χρόνια παρουσίασα σε αυτό το Φεστιβάλ την πρώτη μου μεγάλου μήκους ταινία και είναι για μένα ιδιαίτερη χαρά και ενθάρρυνση να βλέπω πώς εξελίσσονται στο μεταξύ οι νέοι σκηνοθέτες. Ρόλος μας εδώ δεν είναι αποκλειστικά και μόνο η βράβευση των ταινιών, αλλά επιπλέον το να ενθαρρύνουμε τους νέους κινηματογραφιστές. Ο κ. Εϊπίδης ξεκινά με την επιλογή των ταινιών και η κριτική επιτροπή είναι εδώ για να παράσχει περαιτέρω ενθάρρυνση». Το βραβείο παρέλαβε εκ μέρους του σκηνοθέτη η Μαρίνα Κόντη, εκπρόσωπος της Strada Films -εταιρίας διανομής της ταινίας-, σημειώνοντας: «Θα έλεγα ότι πρόκειται για κοινό καλό γούστο: αφενός του κ. Τάκη Βερέμη, που είναι ο ιδιοκτήτης της Strada Films και επιλέγει τις ταινίες και αφετέρου του κ. Εϊπίδη που επέλεξε την ταινία για να συμμετάσχει στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ. Είναι τιμή μας να μας απονέμει ο κ. Πέιν το βραβείο. Ευχαριστούμε πολύ».
Το ειδικό βραβείο Κριτικής Επιτροπής – Αργυρός Αλέξανδρος απονεμήθηκε από τον Εντουάρ Ουαϊντρόπ στην ταινία Suzanne της Κατέλ Κιγιεβερέ. Το βραβείο παρέλαβε επίσης η Μαρίνα Κόντη της Strada Films, αναφέροντας: «Οι παραγωγοί και η σκηνοθέτιδα της ταινίας δε μπορούσαν να είναι εδώ μαζί μας. Ευχαριστούμε πάρα πολύ την κριτική επιτροπή και το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης που φιλοξένησε τόσο το Suzanne όσο και το Κελί από χρυσάφι, καθώς και άλλες ταινίες της Strada Films».
Το ειδικό βραβείο Κριτικής Επιτροπής για πρωτοτυπία και καινοτομία – Χάλκινος Αλέξανδρος απονεμήθηκε από την Άντα Σόλομον στην ταινία Χάλια μαλλί της Μαριάνα Ρονδόν, η οποία υπογράμμισε χαρακτηριστικά: «Σας ευχαριστώ πολύ. Το κοινό του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ήταν υπέροχο και η εμπειρία μας εδώ αξέχαστη».
Το βραβείο Καλλιτεχνικής Επίτευξης απονεμήθηκε στον ηθοποιό Φρανσουά Νταμιέν για την ερμηνεία του στην ταινία Suzanne της Κατέλ Κιγιεβερέ. Την απονομή του βραβείου έκανε επίσης η Άντα Σόλομον, σημειώνοντας: «H συμμετοχή μου σε αυτή την κριτική επιτροπή ήταν μια σπουδαία εμπειρία. Δε βρίσκω λόγια για να ευχαριστήσω όλους όσους εμπλέκονταν σε αυτή τη διοργάνωση: καταρχάς τον κ. Εϊπίδη, καθώς και τα υπόλοιπα μέλη της κριτικής επιτροπής, το κοινό με το οποίο μοιραστήκαμε την εμπειρία της απόλαυσης των ταινιών και βέβαια τους σκηνοθέτες που μας προσέφεραν αυτή την ευκαιρία». Το βραβείο παρέλαβε η Μαρίνα Κόντη εκ μέρους της Strada Films.
Το βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας, την απονομή του οποίου έκανε ο Κ. Βήτα, απέσπασε η Σάρα Φορεστιέ για την ερμηνεία της στην ταινία Suzanne της Κατέλ Κιγιεβερέ και το βραβείο παρέλαβε επίσης η Μαρίνα Κόντη εκ μέρους της Strada Films.
Το βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας δόθηκε εξ ημισείας στον Χρήστο Στέργιογλου για την ερμηνεία του στην ταινία Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά της Ελίνας Ψύκου και στον Χάιμε Βαδέλ για την ερμηνεία του στην ταινία Το ποτό του διαβόλου του Ιγνάσιο Ροδρίγες. Η σκηνοθέτιδα Ελίνα Ψύκου παρέλαβε το βραβείο εκ μέρους του Χρήστου Στέργιογλου. «Ο Χρήστος δυστυχώς δεν μπορούσε να είναι εδώ γιατί έχει θέατρο στην Αθήνα αυτή τη στιγμή. Εάν ήταν, θα ευχαριστούσε πάρα πολύ για αυτό το βραβείο την επιτροπή, το Φεστιβάλ που φιλοξένησε την ταινία και τη σκηνοθέτιδα της ταινίας, Ελίνα Ψύκου», κατέληξε χιουμοριστικά η ίδια.
Το βραβείο Σεναρίου, το οποίο απένειμε ο Εντουάρ Ουαϊντρόπ, απέσπασε η ταινία Οι αισιόδοξοι του Τάε – γκον Κιμ. Το βραβείο Σκηνοθεσίας, το οποίο απένειμε ο Σκοτ Φούντας, απέσπασε ο Διέγο Κεμάδα – Δίες για την ταινία Κελί Από χρυσάφι και το βραβείο παρέλαβε εκ μέρους του επίσης η Μαρίνα Κόντη της Strada Films.
Η κριτική επιτροπή του 54ου ΦΚΘ απένειμε επίσης Ειδική Μνεία στον Μαχμούντ Λότφι για τη φωτογραφία του στην ταινία Ένα βήμα τη μέρα της Χάλα Λότφι. Το βραβείο, το οποίο απένειμε ο Σκοτ Φούντας, παρέλαβε εκ μέρους του δημιουργού η αιγύπτια δημοσιογράφος Θάρα Γκουμπαΐλ, εκφράζοντας τις ευχαριστίες της.
Την ανακοίνωση και απονομή των βραβείων Κοινού Fischer πραγματοποίησε ο Γιώργος Μακρυγιαννάκης, Marketing Manager της Fischer, σημειώνοντας: «Η αγάπη της Fischer για τον κινηματογράφο και τη Θεσσαλονίκη δεν είναι συγκυριακή. Πριν μερικά χρόνια η Αθηναϊκή Ζυθοποιΐα υποσχέθηκε να στηρίξει αυτή την κινηματογραφική διοργάνωση που προωθεί την τέχνη και την πόλη. Γι’ αυτό το λόγο, συνεπείς στην υπόσχεσή μας, βρισκόμαστε για έβδομη συνεχή χρονιά εδώ απονέμοντας τα βραβεία Κοινού. Φέτος το Φεστιβάλ φιλοξένησε ένα σύνολο εξαιρετικών ταινιών που κατάφεραν να γεμίσουν τις κινηματογραφικές αίθουσες και αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στους δημιουργούς για το υπέροχο θέαμα που μας προσέφεραν. Ευχαριστούμε θερμά το κοινό που για μία ακόμη φορά αγκάλιασε τις ταινίες και το θεσμό, ξεχωρίζοντας τις αγαπημένες του ταινίες». Το βραβείο Κοινού Fischer του Ελληνικού Προγράμματος – Μιχάλης Κακογιάννης του 54ου ΦΚΘ απονεμήθηκε στην ταινία Η τελευταία φάρσα του Βασίλη Ραΐση, ο οποίος παραλαμβάνοντάς το επεσήμανε χαρακτηριστικά: «Έχω ξαναπάρει βραβείο στο παρελθόν, αλλά παλιότερα μας τα έλεγαν μισή ώρα νωρίτερα και ήμασταν προετοιμασμένοι. Τώρα είναι σαν… κεραμίδα. Ευχαριστώ το κοινό που μας εμπιστεύτηκε, τους συνεργάτες μου που μαζί καταφέραμε να κάνουμε τα αδύνατα δυνατά χωρίς πόρους, καθώς και όλους όσους εργάζονται για να συνεχίσει να υπάρχει ένα Φεστιβάλ Κινηματογράφου με τέτοιο επίπεδο. Το βραβείο Κοινού είναι πολύ σημαντικό για εμάς. Δεν έχουμε καμία εταιρία πίσω μας και σε μια πρώτη προσέγγιση που κάναμε σε επαγγελματίες του χώρου, μας είπαν ότι είναι καλή η ταινία, αλλά το κοινό δε θέλει τέτοια θέματα. Χαίρομαι που διαψεύστηκαν».
Το βραβείο Κοινού Fischer του τμήματος Ματιές στα Βαλκάνια του 54ου ΦΚΘ, απονεμήθηκε στην ταινία Τα παιδιά του ιερέα του Βίνκο Μπρέσαν. Το βραβείο παρέλαβε εκ μέρους του δημιουργού η Γιαέλ Σουρακί, εκπρόσωπος της Wide Management -εταιρίας διανομής της ταινίας-, η οποία σημείωσε: «Ευχαριστούμε πολύ. Δυστυχώς οι παραγωγοί και ο σκηνοθέτης της ταινίας δεν μπορούσαν να βρίσκονται εδώ. Εκ μέρους της εταιρίας διανομής, ευχαριστούμε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης».
Το βραβείο Κοινού Fischer του τμήματος Ανοιχτοί Ορίζοντες του 54ου ΦΚΘ απέσπασε η ταινία Παπούσα των Γιοάνα Κος – Κράουτσε και Κρίστοφ Κράουτσε. Το βραβείο παρέλαβε ο παραγωγός της ταινίας Λάμπρος Ζιώτας, ο οποίος ανέφερε: «Εκ μέρους των σκηνοθετών θέλω να σας ευχαριστήσω για το αξιόλογο αυτό βραβείο. Ευχαριστούμε θερμά το Φεστιβάλ για τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε την τελευταία μας δουλειά εδώ στη Θεσσαλονίκη. Το να μπορέσω να δείξω τη δουλειά αυτή στην πατρίδα μου είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο και για εμένα προσωπικά, καθώς εργάζομαι στο εξωτερικό. Η τέχνη υπάρχει, μαστορεύεται όπως έλεγε ο μεγάλος μας ποιητής Κ. Βάρναλης, για να αφαιρεί αυτό το κομμάτι της ζωής μας που ονομάζουμε ανησυχίες. Τις τελευταίες εννιά μέρες ζήσαμε την Τέχνη του κινηματογράφου. Ευχαριστώ και πάλι τη Θεσσαλονίκη και τους διοργανωτές του Φεστιβάλ».
Το βραβείο Κοινού FISCHER του Διεθνούς Διαγωνιστικού του 54ου ΦΚΘ απονεμήθηκε στην ταινία Κελί από χρυσάφι του Διέγο Κεμάδα – Δίες, το οποίο παρέλαβε επίσης η Μαρίνα Κόντη, εκ μέρους της Strada Films, λέγοντας: «Ευχαριστούμε πολύ το κοινό. Είναι η δεύτερη χρονιά που η Strada Films λαμβάνει βραβείο κοινού, σας ευχαριστούμε πολύ».
Το βραβείο «Ανθρώπινες Αξίες» της Βουλής των Ελλήνων απονεμήθηκε για ένατη συνεχή χρονιά από τον γενικό διευθυντή προγράμματος του τηλεοπτικού σταθμού της Βουλής των Ελλήνων κ. Πάνο Κουάνη, στην ταινία Κελί από χρυσάφι του Διέγο Κεμάδα – Δίες. Το βραβείο παρέλαβε επίσης η κ. Κόντη.
Η κριτική επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Κριτικών Kινηματογράφου (FIPRESCI) αποτελούμενη από την πρόεδρο Μάγκντα Μιχαϊλέσκου και τα μέλη Μποζιντάρ Μάνοφ, Ντουμπράβκα Λάκιτς, Μπόιντ φαν Χουέι και Ντένις Ουέστ, απένειμε δύο βραβεία. Την απονομή πραγματοποίησε ο Μποζιντάρ Μάνοφ, ο οποίος σημείωσε χαρακτηριστικά: «Είναι μεγάλη τιμή για εμάς που βρισκόμαστε εδώ. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την πρόσκληση, αλλά και για… τον τέλειο καιρό. Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω τους συναδέλφους μου στην κριτική επιτροπή για την άψογη συνεργασία». Στη συνέχεια, ο κ. Μάνοφ απένειμε το βραβείο για Ελληνική Ταινία στο φιλμ Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά της Ελίνας Ψύκου, η οποία παραλαμβάνοντάς το υπογράμμισε: «Ευχαριστώ πάρα πολύ. Είναι πολύ σημαντικό για ένα σκηνοθέτη αυτό το βραβείο». Το βραβείο FIPRESCI για το Διαγωνιστικό Τμήμα απονεμήθηκε στην ταινία Χάλια μαλλί της Μαριάνα Ρονδόν, η οποία με τη σειρά της εξέφρασε τις θερμές ευχαριστίες της για τη διάκριση.
Μετά την απονομή των βραβείων του 54ου ΦΚΘ ακολούθησε η προβολή της ταινίας Nebraska του Αλεξάντερ Πέιν.
Την τελετή λήξης τίμησαν με την παρουσία τους μεταξύ άλλων οι: Γιάννης Μπουτάρης, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος Δ.Σ. ΦΚΘ, Σπύρος Πέγκας Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Τουρισμού και Μέλος Δ.Σ. του ΦΚΘ, Βικτωρία Γεωργουβέλα Σύμβουλος Πολιτιστικής Διαχείρισης και Μέλος Δ.Σ. ΦΚΘ, Ανδρέας Κουράκης Αντιδήμαρχος Αστικού Περιβάλλοντος, Γιώργος Ζέρβας, Αντιδήμαρχος Ποιότητας Ζωής, Καλυψώ Γούλα, Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Γιώργος Αρβανίτης, Αντιδήμαρχος Οικονομικών, Marko Suomalainen Επίτιμος Πρόξενος Φινλανδίας, Salamon Paven Martin Ladislau Πρόξενος Ρουμανίας, Sinisa Pavic Πρόξενος Σερβίας, Χρήστος Γανδάς Πρόξενος Αυστραλίας, Γιάννης Μυλόπουλος Πρύτανης Α.Π.Θ., Τώνης Λυκουρέσης, Πρόεδρος Ε.Κ.Κ., Φοίβη Αγγελοπούλου, Αντιπρόεδρος Ε.Κ.Κ., Γρηγόρης Καραντινάκης, Διευθυντής Ε.Κ.Κ., Elise Jalladeau, ακόλουθος οπτικοακουστικών μέσων Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών & μέλος Δ.Σ. Ε.Κ.Κ., Δημήτρης Σοφιανόπουλος, Γενικός Διευθυντής ΔΤ, Πάνος Κουάνης, Γενικός Διευθυντής Προγράμματος Βουλή Τηλεόραση, Βασίλης Δούβλης, Σκηνοθέτης Βουλή Τηλεόραση, Κατερίνα Κοσκινά, Πρόεδρος Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Μαρία Τσαντσάνογλου Διευθύντρια Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Άννα Χατζησοφιά, μέλος Δ.Σ. του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, Αντώνης Παπαδόπουλος, Καλλιτεχνικός Διευθυντής Φεστιβάλ Δράμας, Σταύρος Ανδρεάδης Πρόεδρος του ομίλου ΣΑΝΗ Α.Ε και Πρόεδρος Π.Ε.Ε.Β.Ε., Γιώργος Μακρυγιαννάκης, Marketing Manager Fischer, Ιεροκλής Μιχαηλίδης, ηθοποιός, κ.ά.
