Κωμική όπερα σε τρεις πράξεις
Μουσική Ζωρζ Μπιζέ
Ποιητικό κείμενο Ανρί Μεγιάκ, Λυντοβίκ Αλεβύ
βασισμένο στη νουβέλα του Προσπέρ Μεριμέ
ΘΕΑΤΡΟ ΟΛΥΜΠΙΑ
9, 10, 13, 15, 16, 17 Οκτωβρίου 2010 (6 παραστάσεις)
Ώρα έναρξης 20.00
Η Εθνική Λυρική Σκηνή γιορτάζει τα 70 χρόνια λειτουργίας της, εγκαινιάζοντας τη νέα καλλιτεχνική της περίοδο με την πολυαγαπημένη Κάρμεν!
Η Κάρμεν είναι τρίπρακτη κωμική όπερα (opéra comique) σε ποιητικό κείμενο του Ανρί Μεγιάκ και του Λυντοβίκ Αλεβύ, το οποίο βασίζεται στην ομότιτλη νουβέλα (1845) του Προσπέρ Μεριμέ.
Η Κάρμεν, μια Τσιγγάνα, εργάζεται σε ένα καπνεργοστάσιο στη Σεβίλλη, φρουρούμενο από στρατιώτες. Βρίσκεται κατηγορούμενη, όταν αρνείται να απολογηθεί για έναν καβγά στον υπολοχαγό της φρουράς. Αποπλανεί τον δεκανέα που θα την οδηγούσε στη φυλακή: τον Δον Χοσέ, λογοδοσμένο με τη νεαρή χωρική Μικαέλα. Αφήνει την Κάρμεν να δραπετεύσει, κι ο ίδιος φυλακίζεται.
Αργότερα η Κάρμεν τον πείθει να λιποτακτήσει, καθώς έχει συγκρουστεί με τον υπολοχαγό του για τα όμορφα μάτια της. Άλλωστε, μπορεί να φανεί χρήσιμος στους λαθρεμπόρους με τους οποίους η ίδια πια δουλεύει. Γρήγορα, όμως, τον βαριέται και ερωτεύεται ένα διάσημο ταυρομάχο, τον Εσκαμίγιο. Στο βουνό, όπου οι λαθρέμποροι κρύβουν την πραμάτεια τους, εμφανίζονται την ίδια νύχτα ο Εσκαμίγιο, αναζητώντας την Κάρμεν, και η Μικαέλα, που λέει στον Δον Χοσέ ότι η μητέρα του είναι ετοιμοθάνατη.
Ο Δον Χοσέ προειδοποιεί την Κάρμεν πως θα συναντηθούν πάλι. Αργότερα, στη Σεβίλλη, την εντοπίζει στις πύλες της αρένας. Την ικετεύει να φύγουν μαζί. Όταν εκείνη τον απορρίπτει ευθέως, ο Δον Χοσέ τη μαχαιρώνει κι έπειτα παραδίδεται στις Αρχές.
Ο Γάλλος συνθέτης Ζωρζ Μπιζέ γεννήθηκε στο Παρίσι το 1838 και πέθανε στο Μπουζιβάλ, κοντά στο Παρίσι, το 1875. Πρώτος του μουσικοδιδάσκαλος υπήρξε ο πατέρας του, καθηγητής τραγουδιού. Μαθήτευσε στο Ωδείο του Παρισιού πλάι στον Ζακ Φρομαντάλ Αλεβύ, συνθέτη της όπερας Η Εβραία, του οποίου την κόρη παντρεύτηκε το 1869. Επιπλέον, μελέτησε με τον Σαρλ Γκουνώ, που άσκησε βαθιά επιρροή στο έργο του. Το 1857, όταν ο Μπιζέ κέρδισε το περίφημο Μεγάλο Βραβείο της Ρώμης, είχε ήδη συνθέσει την αξιόλογη Συμφωνία σε ντο (η οποία ακούστηκε για πρώτη φορά μόλις το 1935).
Επιστρέφοντας από τη Βίλα των Μεδίκων στο Παρίσι, έπρεπε να φροντίσει τα ισχνά του οικονομικά. Η όπερα του Αλιείς μαργαριταριών (1863) δεν σημείωσε την αναμενόμενη επιτυχία. Μετά το Γαλλοπρωσικό Πόλεμο (1870) διορίστηκε διευθυντής χορωδίας στην παρισινή Όπερα, ωστόσο προτίμησε τη θέση του κορεπετίτορα στην Κωμική Όπερα. Το 1872 γνώρισε την πρώτη μεγάλη επιτυχία χάρη στη μουσική που σύνθεσε για ένα θεατρικό βασισμένο στο μυθιστόρημα Η Αρλεζιάννα του Αλφόνς Ντωντέ. Τον Μάρτιο του 1875 έζησε την ταραχώδη πρεμιέρα της Κάρμεν, δεν χάρηκε όμως την τεράστια καταξίωση του έργου, αφού πέθανε μόλις λίγους μήνες μετά.
Η Κάρμεν δόθηκε για πρώτη φορά στην Αίθουσα Φαβάρ του Παρισιού από το θίασο της Κωμικής Όπερας το 1875. Τον κεντρικό ρόλο ερμήνευσε η Σελεστίν Γκαλλί-Μαριέ. Για την καταξίωση της όπερας σημαντική υπήρξε η παραγωγή της Βιέννης το 1875: Τότε ο Ερνέστ Γκυρώ αντικατέστησε τους διαλόγους πρόζας με ρετσιτατίβα, κι επίσης, πρόσθεσε σκηνές χορού δανειζόμενος μουσική από άλλα έργα του Μπιζέ.
Στην Ελλάδα μία από τις πρώτες παραστάσεις της όπερας φαίνεται πως δόθηκε στο Δημοτικό Θέατρο Πατρών (1900/1). Στο ρεπερτόριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής η Κάρμεν εντάχτηκε την καλλιτεχνική περίοδο 1941/2, με την Κίτσα Δαμασιώτη ως Κάρμεν και μουσική διεύθυνση του Αντιόχου Ευαγγελάτου.
Φέτος, λοιπόν, η μαγευτική αυτή όπερα συμπληρώνει αισίως 70 χρόνια επί Λυρικής Σκηνής!
Μουσική διεύθυνση Ηλίας Βουδούρης
Σκηνοθεσία Βασίλης Νικολαΐδης
Σκηνικά Γιώργος Γαβαλάς
Σκηνογραφική προσαρμογή, επιμέλεια Τότα Πρίτσα
Κοστούμια Κλαιρ Μπρέισουελ
Χορογραφία Έφη Καρακώστα
Παιδική Χορωδία Rosarte – Διεύθυνση Ρόζη Μαστροσάββα
Ορχήστρα και Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Διεύθυνση χορωδίας Νίκος Βασιλείου
ΔΙΑΝΟΜΗ
Κάρμεν Μαίρη-Έλεν Νέζη (9, 13, 16 Οκτ.), Μαρίνα Φιδέλη (10, 15, 17 Οκτ.)
Δον Χοσέ Ρούμπενς Πελιτσάρι (9, 13, 16 Οκτ.), Σβέταν Μιχαΐλοφ (10, 15, 17 Οκτ.)
Εσκαμίγιο Δημήτρης Κασιούμης (9, 13, 16 Οκτ.), Γιάννης Γιαννίσης (10, 15, 17 Οκτ.)
Μικαέλα Μαρία Μητσοπούλου (9, 13, 16 Οκτ.), Μίνα Πολυχρόνου (10, 15, 17 Οκτ.)
Θουνίγα Τάσος Αποστόλου (9, 10, 13, 15, 16 Οκτ.), Κώστας Ντότσικας (17 Οκτ.)
Φρασκίτα Ειρήνη Κυριακίδου (9, 13, 16 Οκτ.), Δέσποινα Σκαρλάτου (10, 15, 17 Οκτ.)
Μερθέδες Ινές Ζήκου (9, 13, 16 Οκτ.), Μαρισία Παπαλεξίου (10, 15, 17 Οκτ.)
Μοράλες Διονύσης Σούρμπης (9, 13, 16 Οκτ.), Άκης Λαλούσης (10, 15, 17 Οκτ.)
Συμμετέχουν χορευτές του Μπαλέτου και της Σχολής Χορού
της Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Η προπώληση εισιτηρίων άρχισε!
Από τα Ταμεία τoυ ΘΕΑΤΡΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑ, Ακαδημίας 59-61, Αθήνα / Καθημερινά 9.00–21.00 Τηλ. πωλήσεις 210 3662 100, 210 3612 461, 210 3643 725
Ηλεκτρονική προπώληση www.nationalopera.gr
Και από τα καταστήματα
Τιμές εισιτηρίων €80, €70, €60, €50, €40, €30, €20,
Παιδικό, φοιτητικό €15
ΟΜΑΔΙΚΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ Τηλ. 210 3711 342
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ Τηλ. 210 3711 381 / pr@nationalopera.gr
