Με αφορμή τα 80 χρόνια από το τέλος του πολέμου, ένα από τα κορυφαία γερμανικά θέατρα, το Schauspielhaus Bochum, κάλεσε τη Μαρία Φαραντούρη η οποία τραγούδησε μοναδικά στο Θέατρο του Μπόχουμ την «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν», του Μ. Θεοδωράκη, την Παρασκευή 9 Μαΐου.
Στο πιάνο, τη συνόδεψε ο γερμανός μουσικός Χένινγκ Σμιτ. Στη σκηνή, οι ηθοποιοί Δανάη Χατζηπέτρου και Ντόμινικ Ντος-Ράις διάβασαν τους μελοποιημένους από τον Μίκη Θεοδωράκη στίχους του Ιάκωβου Καμπανέλλη, επιζώντα του Μαουτχάουζεν, του μεγαλύτερου στρατοπέδου εξόντωσης στην Αυστρία, με περισσότερους από 90.000 νεκρούς.
Η Μαρία Φαραντούρη αφιέρωσε την εκδήλωση στα θύματα που εξακολουθούν και σήμερα να χάνουν καθημερινά τη ζωή τους στους πολέμους σε διάφορα μέρη της γης.
Μετά τη συγκλονιστική ερμηνεία της, η οποία καθήλωσε τους θεατές του γερμανικού θεάτρου, η Μαρία Φαραντούρη είπε: «Το έργο παραμένει πάντα επίκαιρο. Γράφτηκε για την τραγική μοίρα των Εβραίων στο Ολοκαύτωμα. Είναι χρέος της ανθρωπότητας να μην ξεχάσει όσα συνέβησαν σε αυτό το κολαστήριο και τα άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Σήμερα ζούμε υπό την απειλή ενός γενικευμένου πολέμου. Είναι φοβερό ότι, σχεδόν ανήμποροι, αντιμετωπίζουμε αυτή την τραγική κατάσταση».
Η παρουσίαση της Μπαλάντας στο στρατόπεδο Μαουτχάουζεν
Πριν από σχεδόν 60 χρόνια η Μαρία Φαραντούρη πρωτοτραγούδησε την «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν». Από τότε το έργο τη συνοδεύει όπου κι αν έχει τραγουδήσει στην υφήλιο. Αξίζει ωστόσο να σταθούμε σε δύο ιστορικές συναυλίες, στο στρατόπεδο Μαουτχάουζεν, το 1988 και το 1995, στην επέτειο απελευθέρωσης από τις αμερικανικές δυνάμεις. Και στις δύο συναυλίες, διηύθυνε ο Μίκης Θεοδωράκης.
Στο Schauspielhaus Bochum, όταν μετά το τέλος της συναυλίας τα χειροκροτήματα έσβηναν, ανέβηκε στη σκηνή ο εγγονός του Γκέοργκ Όιλ, ενός από τα δεκάδες χιλιάδες θύματα που έχασαν τη ζωή τους στο Μαουτχάουζεν. O Μάνφρεντ Γκέοργκ Μίλενκαμπ μίλησε στην Ελληνίδα τραγουδίστρια και τους συντελεστές της συναυλίας για τον παππού του, απευθυνόμενος και στο κοινό του Θεάτρου. Κρατώντας στο χέρι έγγραφο της ναζιστικής περιόδου, το οποίο αναγράφει ως τελευταίο τόπο διαμονής του παππού του το στρατόπεδο Μαουτχάουζεν, διηγήθηκε με δάκρυα στα μάτια ότι ο παππούς του έχασε τη ζωή του σε ηλικία μόλις 37 ετών.
«Δώσατε πίσω στα θύματα την αξιοπρέπειά τους»
Στην αυθόρμητη συνεύρεση επί σκηνής αναφέρθηκε ο Γερμανός μουσικός και συνθέτης Χένιγκ Σμιτ, ο οποίος εδώ από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 άρχισε να συνεργάζεται με τον Μίκη Θεοδωράκη και τη Μαρία Φαραντούρη. Απαντώντας στο ερώτημα της DW για τη σημασία που έχει για τον ίδιο η «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν», είπε: «Ο Γερμανός φιλόσοφος Τέοντορ Β. Αντόρνο διερωτώνταν λίγα χρόνια μετά το τέλος του πολέμου πώς είναι δυνατόν μετά το Ολοκαύτωμα να γράφονται ποιήματα και να παράγεται τέχνη. Πιστεύω ότι δεν έχουμε μόνο την επιλογή, αλλά και την υποχρέωση να το πράξουμε. Απόδειξη όσα μας είπε ο εγγονός του Γκέοργκ Όιλ, πριν λίγο στη σκηνή του Θεάτρου: “Mε την Μπαλάντα δώσατε πίσω στα θύματα την αξιοπρέπειά τους”».
Στις έξι δεκαετίες ζωής της «Μπαλάντας του Μαουτχάουζεν», η μουσική έχει καθιερωθεί πλέον ως ένα είδος ύμνου στη ζωή, τον έρωτα, την επιβίωση. Μια υπόσχεση ότι η ζωή είναι πάντα πιο δυνατή και πως τα βασανιστήρια, ο θάνατος, η μαζική εξόντωση δεν έχουν ποτέ τον τελευταίο λόγο. Δεν μπορεί να έχουν τον τελευταίο λόγο. Διότι διαφορετικά δεν υπάρχει ελπίδα.
