Ένα ιστορικό σπίτι στον λόφο του Κοπανά στον Βύρωνα θα ανακατασκευαστεί από τη δημοτική Αρχή, ώστε να μπορέσει να συνεχίσει ακάθεκτο τον υπεραιωνόβιο βίο του και ταυτόχρονα να συνεχίσει να φιλοξενεί ένα μοναδικό για την Ελλάδα Κέντρο τέχνης και πολιτισμού. Πρόκειται για την κατοικία της Ισιδώρας Ντάνκαν και του αδελφού της Ραϋμόνδου.
Σχεδιασμένο σύμφωνα με αρχαιοελληνικά πρότυπα, χτίστηκε το 1903 σε μια περιοχή που επέλεξε τότε η σπουδαία Αμερικανίδα χορεύτρια, ώστε να μπορεί να βλέπει την Ακρόπολη και ν’ ατενίζει στο βάθος τον Σαρωνικό. Από τους ελάχιστους χώρους που είχαν χτιστεί ειδικά για τον χορό, 120 χρόνια μετά συνεχίζει να στεγάζει την ίδια τέχνη. Το σπίτι αυτό αποτέλεσε και στέκι για μεγάλες μορφές της Τέχνης και των Γραμμάτων, όπως ο Άγγελος Σικελιανός (η αδελφή του Πηνελόπη είχε παντρευτεί τον Ραϋμόνδο Ντάνκαν), ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος κ.α.
Σήμερα εκεί στεγάζεται το «Κέντρο Μελέτης Χορού Ισιδώρας και Ραϋμόνδου Ντάνκαν», το οποίο δημιουργήθηκε το 1980 και αποτελεί ένα δυναμικό κέντρο μελέτης και έρευνας της χορευτικής τέχνης. Διατηρεί και Σχολή, αποτελεί σημείο συνάντησης της πρακτικής, της θεωρίας και της έρευνας για προγράμματα που εξερευνούν το εκπαιδευτικό και φιλοσοφικό υπέδαφος του χορού, φιλοξενεί χορευτικές ομάδες, καθώς και πειραματικά-ερευνητικά προγράμματα, προσφέρει χώρο υποστήριξης για νέους καλλιτέχνες, ενώ διαθέτει διεθνή δικτύωση, καθώς το 2006 έγινε ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Κέντρων Χορού EDN (European Dance Houses Network). Στην πενταετία 2010-2014 το Κέντρο μετείχε στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα MODULDANCE, το μεγαλύτερο πολιτιστικό πρόγραμμα χορού που επιδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, για την υποστήριξη ποιοτικών μορφών κινητικότητας των νέων καλλιτεχνών στην Ευρώπη.
«Για τον δήμο μας αποτελεί προτεραιότητα η πολιτιστική κληρονομιά»
Τη δεκαετία του 1980 ο Δήμος Βύρωνα, θέλοντας να τιμήσει το έργο και την προσφορά της Ισιδώρας Ντάνκαν, ανέλαβε την ανακατασκευή του κτιρίου, οι εργασίες του οποίου ολοκληρώθηκαν το 1992. Ωστόσο, ο χρόνος άφησε πάλι τα σημάδια του, νέες και εκτεταμένες φθορές έκαναν την εμφάνισή τους κι έτσι η τωρινή δημοτική Αρχή έκρινε πως είναι αναγκαίο να υπάρξουν νέες εργασίες ανακατασκευής, τη μελέτη των οποίων ανέλαβε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Αντικείμενο της συγκεκριμένης μελέτης είναι η ανακαίνιση του κτιρίου, αλλά και η ανάπλαση του περιβάλλοντα χώρου.
«Για εμάς είναι προτεραιότητα η πολιτιστική κληρονομιά», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Βύρωνα Γρηγόρης Κατωπόδης και συνεχίζει: «Εκεί πάνω στον λόφο οι Ντάνκαν έχτισαν το σπίτι, το οποίο λειτούργησε ως ένα από τα πιο σημαντικά κέντρα Πολιτισμού στις αρχές του περασμένου αιώνα. Στη συνέχεια έμεινε για χρόνια έρημο και αναξιοποίητο, όμως ανακαινίστηκε επί δημαρχίας Νικολαΐδη και τώρα λειτουργεί εκεί το Κέντρο Μελέτης Χορού και η Σχολή.
Ωστόσο αυτά τα κτήρια χρειάζονται συντήρηση. Εμείς πάντα το φροντίζουμε, όμως τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί πολλές φθορές και στην ταράτσα και στον περιβάλλοντα χώρο και χρειάζονται πλέον εκτεταμένες εργασίες».
Και ο κ. Κατωπόδης προσθέτει: «Απευθυνθήκαμε στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και ανταποκρίθηκε αμέσως. Ανέλαβε τη χρηματοδότηση της μελέτης και στη συνέχεια για το κονδύλι των 400.000 ευρώ που απαιτείται, υποβάλλαμε αίτηση στην Περιφέρεια Αττικής. Συναντηθήκαμε με τον κ. Πατούλη, συζητήσαμε και είπε ότι θα ενταχθεί στο πρόγραμμα της Περιφέρειας».
Ο δήμαρχος Βύρωνα είναι και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Μελέτης Χορού και με αυτή την ιδιότητα συμπληρώνει: «Το όνομα της Ντάνκαν είναι ένα δυνατό πολιτιστικό χαρτί διεθνώς. Το Κέντρο έχει διεθνή δικτύωση και αναγνώριση. Γίνεται μια εξαιρετική δουλειά και αν εξαιρέσουμε την εποχή της πανδημίας, όπου προέκυψαν όλοι αυτοί οι περιορισμοί, συμμετέχουν κάθε χρόνο περισσότεροι από 400 συνδημότες μας και παιδιά».
«Είναι μια Στέγη της χορευτικής τέχνης»
Το Κέντρο Ντάνκαν λειτουργεί με δύο στούντιο (12×12 τμ και 12×7 τμ). Το μεγάλο φιλοξενεί και παραστάσεις μικρής κλίμακας, καθώς μπορεί να χωρέσει έως και 100 θεατές. Υπάρχει ακόμη μια τρίτη αίθουσα, που εξυπηρετεί τις συναντήσεις καλλιτεχνών, την έρευνα, την ανάγνωση, ενώ το κτήριο διαθέτει κουζίνα και αποδυτήρια.
Ως προς τη Σχολή στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται μαθήματα ρυθμικής, κλασικού χορού, σύγχρονου χορού, αυτοσχεδιασμού, ελληνικών παραδοσιακών, ενώ τελευταία εντάχθηκαν και τα χορικά Αρχαίου Δράματος. Βασική κατεύθυνση του εκπαιδευτικού προγραμματισμού είναι η ανάπτυξη της τεχνικής, καθώς και της καλλιτεχνικής ευαισθησίας, αλλά και της κριτικής ικανότητας των μαθητών, η οποία ενθαρρύνεται με διαλέξεις, επισκέψεις μουσείων και παρακολουθήσεις χορευτικών παραστάσεων σε θέατρα.
Μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η υπεύθυνη καλλιτεχνικού προγραμματισμού του Κέντρου Μελέτης Χορού, Πηνελόπη Ηλιάσκου, στάθηκε ιδιαίτερα στον πολυμορφικό χαρακτήρα του. «Το Κέντρο αντιστοιχεί σ’ ένα ευρωπαϊκό μοντέλο, σε μια Στέγη Χορού θα μπορούσαμε να το πούμε και καλύπτει τις πτυχές της χορευτικής τέχνης. Όχι μόνο την εκπαίδευση με τη Σχολή, αλλά και την έρευνα, τη μελέτη, την ανταλλαγή απόψεων, το πειραματικό πεδίο. Μπορεί για παράδειγμα ένας χορογράφος που συλλαμβάνει μια ιδέα, να την ερευνήσει, να τη μελετήσει, να πειραματιστεί και παράλληλα να βρει κι ένα στούντιο για να προωθήσει τη δουλειά του».
Σχετικά με την ανταπόκριση του κόσμου, η κ. Ηλιάσκου απαντά: «Είναι μεγάλη. Φιλοξενούμε και ομάδες, παραστάσεις, δημιουργούμε δράσεις, που προσελκύουν τον κόσμο και παρουσιάζουμε και δικές μας δουλειές. Μας απασχολούν και άλλα ζητήματα, όπως τώρα το πώς μπορεί να συνδεθεί η τέχνη του χορού με παγκόσμια θέματα σαν τη κλιματική αλλαγή και δουλεύουμε πάνω σε αυτό».
Το Κέντρο Μελέτης Χορού λοιπόν έχει μια μοναδικότητα και η κ. Ηλιάσκου συμπληρώνει: «Η προσπάθεια είναι να γίνει σε εθνικό επίπεδο. Το να βοηθήσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι δυνατό και ν’ αγκαλιάσει τα κέντρα καλλιτεχνικής δημιουργίας. Αυτό που κάνει ο δικός μας δήμος, μακάρι να το ακολουθήσουν κι άλλοι δήμοι στη χώρα, ας πούμε μέσα από τα ΔΗΠΕΘΕ να στραφούν και στον χορό. Απλώς το δικό μας Κέντρο έχει το δίπολο, που είναι φυσικά το ιστορικό λόγω της Ισιδώρας Ντάνκαν και το σύγχρονο για τη μελέτη και την εκπαίδευση χορού».
Και ο λαχανόκηπος!
Το Κέντρο ανέπτυξε και μια άλλη ξεχωριστή δραστηριότητα. Αυτή της επαφής με τη φύση. Στον περιβάλλοντα χώρο και σ’ ένα διπλανό οικόπεδο, οι άνθρωποι του Κέντρου μαζί με τους δημότες της περιοχής δημιούργησαν έναν λαχανόκηπο.
«Δημιουργήσαμε έναν λαχανόκηπο κι αυτό έθεσε σε κινητικότητα όλη την περιοχή», λέει η κ. Ηλιάσκου και προσθέτει: «Οι κάτοικοι έρχονται και φυτεύουν, το περιποιούνται, ενώ δημιουργήθηκε κι ένα περιβολάκι από τα ίδια τα παιδιά κι έτσι έρχονται σε επαφή με τη φύση, μαθαίνουν τη διεργασία και τη δημιουργία της».
