Μία μαγική βραδιά ζήσαμε στο κατάμεστο Αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου την Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2022 στην παρουσίαση των ανέκδοτων τραγουδιών της συνθέτριας Ζωής Τηγανούρια!
Η εκδήλωση με τίτλο «Η μέρα του ξεριζωμού» που διοργάνωσε το Πολεμικό Μουσείο μαζί με τον Πολιτιστικό Συλλόγο Διδυμοτείχου και Περιφέρειας εν Αθήναις, ήταν μία υπέροχη και δυνατή φωνή για τη Θράκη και τη Σμύρνη.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τα γεγονότα, τιμήθηκε η μνήμη των προγόνων μας και φωτίστηκαν οι ξεχασμένες διαδρομές της Θρακικής Ιστορίας, της Μικρασιατικής καταστροφής και του ξεριζωμένου ελληνισμού.
Η Ζωή Τηγανούρια προσέγγισε μοναδικά την εποχή παρουσιάζοντας ανέκδοτα τραγούδια του μεγάλου ξεριζωμού σε δύο θεματικές ενότητες.
Στη πρώτη ενότητα (εξ’ολοκλήρου από Θρακιώτες συντελεστές) καταχειροκροτήθηκαν τα τραγούδια για την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης στα οποία τους συγκλονιστικούς στίχους υπογράφει ο Θρακιώτης στιχουργός Κώστας Ασμανίδης, μουσική η Ζωή Τηγανούρια και ερμήνευσε μοναδικά ο αγαπητός Θρακιώτης ερμηνευτής Βαγγέλης Δημούδης, ξεκινώντας τη παρουσίαση με τα τραγούδια «Ο Γιωργής κι η Αργυρώ», «Βυσσιώτικος γάμος», «Νέα Ορεστιάδα-Κουμ Τσιφλίκ» και το ομότιτλο του άλμπουμ «Η μέρα του ξεριζωμού», για να ακολουθήσει «Το μοιρολόι της μάνας» από την νεαρή ερμηνεύτρια Μαρία Βακάλη.
Στη δεύτερη ενότητα, οι συνθέσεις της Ζωής με θέμα την καταστροφή της Σμύρνης απογειώθηκαν με τις ερμηνείες των Πέγκυ Ζήνα, Μαριώ, Σοφία Μάνου, Αχιλλέα Χαλδαιάκη, Βασίλη Κοντογιώργο, Κώστα Τηγάνη, Άννα Κατσούλη και Θανάση Βούτσα.
Τους στίχους στα τραγούδια «Της Σμύρνης το φιλί» και «Καραβάνια» που ερμήνευσε καθηλωτικά η Πέγκυ Ζήνα, υπογράφουν δύο Κύπριοι στιχουργοί ο Αχιλλέας Παράσχος και ο Σταύρος Σταύρου αντίστοιχα, καθώς όπως ανέφερε η Ζωή Τηγανούρια «η Κύπρος δεν έμεινε αλώβητη από τον ξεριζωμό».
Η συγγραφέας Μαρία Παπαδάκη έγραψε τους στίχους στο «Είναι καημός τα ξένα» που ερμήνευσε συγκινητικά ο Κώστας Τηγάνης, στο «Για τα δυο γλύκα σου μάτια» που τραγούδησαν μοναδικά ο Βασίλης Κοντογιώργος με τη Μαρία Βακάλη, «τραγούδια που περίμεναν να βγουν απ’ το συρτάρι από το 1999 που τα πρωτο-συνέθεσα» όπως δήλωσε η συνθέτις.
Ένα από αυτά ήταν επίσης και το «Ασύρτικο» σε στίχους του αείμνηστου Ηλία Κατσούλη και την ερμηνεία από τον Βασίλη Κοντογιώργο.
Ιδιαίτερη αίσθηση έκανε το «Μαριόλα σ’ αγαπώ» σε στίχους Μαρίας Παπαδάκη, μουσική Ζωής Τηγανούρια και την ερμηνεία της πολυ-αγαπημένης Μαριώς!
Η πρόεδρος του Κ.Ε.Λ.Δ. Σοφία Λιγνού έγραψε τους στίχους στο «Τα πεταχτά φιλιά σου» το οποίο ερμήνευσε επιβλητικά ο Καθηγητής Βυζαντινής Μουσικολογίας & Ψαλτικής Τέχνης του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Αχιλλέας Χαλδαιάκης.
«Ας μου επιτραπεί η μεροληψία για το επόμενο τραγούδι, καθώς τους στίχους έγραψε ο μοναδικός άνθρωπος στο κόσμο που μοιράζομαι τη λέξη μάνα» είπε η συνθέτις αναφερόμενη στον αδερφό της Παναγιώτη Τηγανούρια και ακολούθησε το τραγούδι «Αχ μάνα Σμύρνη, μάνα μου» με τη συγκλονιστική ερμηνεία της Σοφίας Μάνου.
Συγκίνηση προκάλεσε το τραγούδι «Καίγεται η Σμύρνη» σε στίχους Γιώργου Κοζαδίνου με τις ερμηνείες των Άννα Κατσούλη και Θανάση Βούτσα.
Φυσικά, όπως σε όλες σχεδόν τις ζωντανές εμφανίσεις της Ζωής Τηγανούρια, δεν έλειψε η αναφορά στην ιδιαίτερη πατρίδα της τη Σαμοθράκη, με το «Σαμοθράκης Βήμα» όπου τους στίχους έχει γράψει ο μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως, Τραϊανουπόλεως & Σαμοθράκης κ.κ Άνθιμος ο οποίος παρευρέθηκε στην εκδήλωση.
Ο πρόεδρος του Πολεμικού Μουσείου κος Αναστάσιος Λιάσκος τόνισε πως “βρισκόμαστε στο επίκεντρο της ιστορικής μνήμης και των εθνικών διδαγμάτων”.
Η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Διδυμοτείχου & Περιφέρειας εν Αθήναις κα Σίσσυ Καζακίδου τόνισε πως “η εκδήλωση δεν είναι ένα μνημόσυνο, αλλά μία ευκαιρία να θαυμάσουμε το μεγαλείο της ψυχής των προγόνων μας και, μία αφορμή να πιστέψουμε και να διεκδικήσουμε την Θρακική Γενοκτονία”.
Σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι αναγνώσεις αποσπασμάτων από το επερχόμενο βιβλίο του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλάκη «Η μεγάλη έξοδος των Θρακών» από τους καταξιωμένους ηθοποιούς όπως Χριστίνα Αλεξανιάν, Γωγώ Ατζολετάκη, Ζαχαρία Ρόχα, Χρήστο Φωτίδη και την εντεταλμένη σύμβουλο Πολιτισμού & Δημ. Σχέσεων Περιφέρειας Αττικής κα Μαίρη Βιδάλη, οι οποίες γέμισαν ρίγη συγκίνησης καθηλώνοντας την κατάμεστη αίθουσα.
Ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Τριανταφυλλάκης (το κείμενο το ανέγνωσε η σύζυγος του) με έμφαση υπογράμμισε:
«Όσο ζούν τα παιδιά, τ´αγγόνια και τα δισέγγονα τους, όσο υπάρχει ακόμα ένα δέντρο που φυτρώνει πάνω στην πέτρα, όσο βγαίνει ο ήλιος, Πατρίδα τους είναι η Ανατολική Θράκη».
Στο χρονικό της άδικης και βίαιης εκκένωσης της Ανατολικής Θράκης αναφέρθηκε ο δημοσιογράφος-ιστορικός Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης, τονίζοντας:
«Το δράμα της βίαιης εκκένωσης της Ανατολικής Θράκης το 1922, μπορεί να εκφραστεί με τρεις λέξεις: Αφήγηση, λυγμός, ατιμία. Αφήγηση είναι όσα αφηγήθηκαν οι πρόγονοι, οι οποίοι έζησαν εκείνο το δράμα, και το κατέγραψε η Ιστορία. Λυγμός, είναι ο κόμπος που αισθάνεται ο καθένας στο λαιμό του, όταν σκέπτεται τον συγκεκριμένο όλεθρο και συμμετέχει έστω και νοερά στα μαρτύρια του Ελληνισμού. Διεθνής ατιμία, είναι η στάση των θεωρούμενων έως τότε συμμάχων, που για να εξυπηρετήσουν τα γεωστρατηγικά τους συμφέροντα, άλλαξαν στάση και παρέδωσαν αμαχητί την Ανατολική Θράκη στον Μουσταφά Κεμάλ».
Η ιστορικός Δανάη Μπασαντή περιέγραψε το δραματικό τρόπο με τον οποίο σώθηκε στην καταστροφή της Σμύρνης η αδελφή του παππού της.
Η εκδήλωση πλαισιώθηκε από τα χορευτικά του χοροδιδάσκαλου Γιώργου Παντζιαρίδη τα οποία ξεσήκωσαν το κοινό.
Παρουσιαστής της βραδιάς ήταν ο ηθοποιός Χρήστος Φωτίδης.
Ιδιαίτερα τιμητική ήταν η παρουσία του Αρχηγού ΓΕΣ αντιστράτηγου Χαράλαμπου Λαλούση ο οποίος αγαπάει την Θράκη και τους ανθρώπους της (ανακηρύχθηκε πρόσφατα επίτιμος δημότης Διδυμοτείχου). Στην εκδήλωση παρέστησαν επίσης οι βουλευτές Έβρου Αναστάσιος Δημοσχάκης και Χρήστος Δερμεντζόπουλος, ο Δήμαρχος Διδυμοτείχου Ρωμύλος Χατζηγιάννογλου, οι Αντιδήμαρχοι Αλεξανδρούπολης Ελένη Ιντζεπελίδου και Ηλίας Δαστερίδης, το μέλος του ΔΣ του Πολεμικού Μουσείου Υπτγος ε.α. Αριστομένης Κράγκαρης, η πρόεδρος του ομίλου για την Unesco τεχνών λόγου & επιστημών Ελλάδος κα Νίνα Διακοβασίλη, ο πρόεδρος του Συλλόγου Σαμοθρακιτών Διογένης Παπανικολάου και μέλη, η πρόεδρος της ΠΑ.Ο.Ν.Ε. (Πανθρακική Ομοσπονδία Νότιας Ελλάδας) Χριστίνα Αθανασιάδου και ο υπεύθυνος Δημ. Σχέσεων ΠΑ.Ο.Ν.Ε. Χρήστος Μπαμπαλίδης, ο πρόεδρος του Συλλόγου Αγίας Τριάδας Απόστολος Ζαφειρόπουλος, ο πρόεδρος του Συλλόγου Σουφλίου Γιώργος Σιαλάκης, ο πρόεδρος του Θρακικού κέντρου Μελετών Νίκος Μαργαζόγλου, ο λαογράφος Γιάννης Πρόφης, η παρουσιάστρια-δημοσιογράφος-αρχισυντάκτρια στο κανάλι της Βουλής Ματρώνη Δικαιάκου και πολλοί αυτοδιοικητικοί.
Τα τραγούδια της επετειακής παραγωγής «Η μέρα του ξεριζωμού» εμπεριέχονται σε “στικάκι” USB εντός της συλλεκτικής βιβλιόδετης έκδοσης πολυτελείας που κυκλοφορεί με σπάνιο ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό.
Δείτε το βίντεο:
