Διάσημος ασκητής, η μνήμη του οποίου εορτάζεται στις 8 Δεκεμβρίου (η κύρια εορτή), και επίσης την Τρίτη της Διακαινησίμου (Τρίτη του Πάσχα) ανάμνηση της ημέρας εύρεσης του λειψάνου του. Η τίμια κάρα της Αγίας Υπομονής φυλάσσεται στο ίδιο μοναστήρι.
Ο Πατάπιος καταγόταν από τις Θήβες της Αιγύπτου. Όταν μεγάλωσε, αφού διαμοίρασε την κληρονομιά του στους φτωχούς, αποσύρθηκε στην έρημο. Εκεί γέμιζε το χρόνο του με προσευχή, μελέτη και αγαθοεργίες. Σε κάθε κουρασμένο οδοιπόρο που περνούσε από το κελί του, πρόσφερε ανάπαυση και φιλοξενία. Αλλά εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία του παρείχε με διάκριση και πνευματικές οδηγίες και συμβουλές, χρήσιμες για τη σωτηρία της ψυχής του. Έτσι, η φήμη του Παταπίου εξαπλώθηκε γρήγορα και κάθε μέρα πολλοί έφθαναν στο κελί του για να ακούσουν από τα χείλη του επωφελή διδασκαλία.
Μετά από καιρό, ο Πατάπιος πήγε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, θέλοντας να μείνει άγνωστος, εξέλεξε ένα ησυχαστήριο στις Βλαχερνές. Όμως, η ταπεινή και καθαρή ζωή του Παταπίου, τον αξίωσε να θαυματουργεί. Έτσι και πάλι έγινε γνωστός και πέθανε θεραπεύοντας αρρώστους.
Ενώ μέχρι τον 10ο αιώνα το λείψανό βρισκόταν στην προς τιμή του ιδρυθείσα γυναικεία μονή στην Κωνσταντινούπολη, το 1904 βρέθηκε εντοιχισμένο σε ναΰδριο – ασκητήριο που έφερε το όνομά του στα Γεράνεια Όρη κοντά στο Λουτράκι. Εκεί το 1934 ιδρύθηκε το γυναικείο μοναστήρι του Οσίου Παταπίου.
Απολυτίκιο
Θείας κλήσεως, ιχνηλατήσας, εκ νεότητας, τας επιδόσεις, δι’ ασκήσεως τω κόσμω εξέλαμψας, και δοξασθείς απαθείας ταις χάρισι, πάθη ποικίλα ίασαι Πατάπιε, Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
