Σπυριδωνία Κρανιώτη
Ο συνθέτης Ηλίας Ανδριόπουλος, με τις πενήντα χρόνων επιτυχίες του, μίλησε στο zougla.gr με αφορμή τη συναυλία του «Ταξίδι στον Ήχο και το Χρόνο», που θα γίνει στο Ηρώδειο την Πέμπτη 5 Οκτωβρίου και διηγήθηκε πώς γνώρισε τον Νίκο Γκάτσο και πώς γεννήθηκε το «Τραγούδι του παλιού καιρού».
«Μετά την ευτυχή συνεργασία μου με τον Μάνο Ελευθερίου και τον Μιχάλη Μπουρμπούλη, στα “Γράμματα στο Μακρυγιάννη” και στα “Λαϊκά Προάστια”, που με εκτόξευσαν ως νέο συνθέτη, ο επόμενος στόχος μου ήταν να μπορέσω να κάνω έναν δίσκο με τον Νίκο Γκάτσο, τον οποίο αγαπούσα και θαύμαζα.
Τον Γκάτσο μου τον γνώρισε ένα χειμωνιάτικο μεσημέρι του 1977, φεύγοντας από τα γραφεία της Κολούμπια, οδό Πραξιτέλους, και περνώντας από του Φλόκα, ο Δήμος Μούτσης. Από τότε γνωρίζοντας τις ώρες που σύχναζε στου Φλόκα, περνούσα και τον έβλεπα, συζητώντας μαζί του διάφορα θέματα.
Το 1982 του πρότεινα να κάνουμε ένα δίσκο στη Λύρα. Δέχθηκε και ανέλαβα εγώ να μιλήσω γι’ αυτό με τον Αλέκο Πατσιφά, ώστε να προχωρήσουμε στην υλοποίησή του. Ο Πατσιφάς είναι γνωστός για τις αρετές του και λιγότερο για τις ιδιορρυθμίες του. Στην αρχή συμφώνησε και αργότερα υπαναχώρησε, φέρνοντας ως εμπόδιο τα υψηλά κόστη, ποσοστά κλπ. Αρκετά στεναχωρημένος συνάντησα τον Νίκο Γκάτσο και τον ενημέρωσα για τη δυσάρεστη αυτή εξέλιξη. Πέρασε αρκετός καιρός από τότε και ένα βράδυ ο Γκάτσος με παίρνει τηλέφωνο.
– Ηλία, εάν μπορείς πέρασε αύριο το μεσημέρι από το GB. Το στέκι είχε αλλάξει και είχε μεταφερθεί από του Φλόκα στο GB. Μπήκα από την κεντρική πόρτα και είδα τον Γκάτσο να κάθεται με την αρχοντική φινέτσα που τον διέκρινε, στο μόνιμο τραπέζι του. Και όπως κάθε μέρα περίμενε τον Χατζιδάκι και τους φίλους του. Με ρώτησε με την πατροπαράδοτη ευγένειά του, τι θα πάρω, και αφού παρήγγειλα καφέ, αρχίσαμε την κουβέντα. Κάποια στιγμή βγάζει από την τσέπη του σακακιού του δύο χαρτιά και μου τα δίνει.
-Είναι το “Τραγούδι του παλιού καιρού”, μου λέει. Είναι αφιερωμένο στον Σεφέρη. Αν σε εμπνεύσει,, γράψε μουσική, μόνο να το τοποθετήσεις σε δίσκο που να ταιριάζει στο κλίμα. Του το υποσχέθηκα και τον ευχαρίστησα συγκινημένος. Εκείνη την ημέρα δεν πέρασε κανείς. Μείναμε μαζί συζητώντας, μέχρι τις 6 το απόγευμα, που τον πήγα με το αυτοκίνητο σπίτι του στην Κυψέλη.
Την υπόσχεσή μου την κράτησα. Το “Τραγούδι του παλιού καιρού” το τοποθέτησα στον κύκλο “Αργοναύτες” μαζί με ποιήματα του Γ. Σεφέρη και Μ. Ελευθερίου. Το ερμηνεύει συγκλονιστικά ο Μανώλης Μητσιάς, ενώ την απαγγελία έχει ο Γιάννης Φέρτης. Μόνο που άργησα. Ο δίσκος κυκλοφόρησε στα 1998 και ο Γκάτσος είχε φύγει από τη ζωή….»
Ο Ηλίας Ανδριόπουλος στο Ηρώδειο
Ένα υπέροχο μουσικό ταξίδι με «στάσεις» σε μερικές από τις σημαντικότερες στιγμές αυτής της πεντηκονταετούς πορείας του σπουδαίου συνθέτη.
Η πολύπλευρα δημιουργική πορεία του Ηλία Ανδριόπουλου, ο συνεπής και βαθιά στοχαστικός βηματισμός του, σφράγισαν με μοναδικά ξεχωριστό τρόπο τον νεότερο μουσικό μας πολιτισμό.
Από τους πρώτους εμβληματικούς και καταξιωμένους στον χρόνο κύκλους τραγουδιών, τα «Γράμματα στον Μακρυγιάννη» 1979 (στίχοι Μ. Ελευθερίου, Μιχ. Μπουρμπούλη),και τα «Λαϊκά Προάστια» 1980 (στίχοι Μ. Μπουρμπούλη), που σημείωσαν μεγάλη εμπορική επιτυχία πέραν της καλλιτεχνικής, ο συνθέτης προχωρά τα επόμενα βήματά του εμπλουτίζοντας με περισσότερα έντεχνα στοιχεία τη μουσική του, αφού ανοίγεται πια σε συμφωνική ορχήστρα, επαγγελματική χορωδία, λυρικούς τραγουδιστές κλπ.
Στο κλίμα αυτό καταθέτει έργα όπως οι «Προσανατολισμοί» του Οδυσσέα Ελύτη, οι «Ωδαί» του Ανδρέα Κάλβου, οι «Αργοναύτες» σε ποίηση Γ. Σεφέρη, Ν. Γκάτσου, Μ.Ελευθερίου, τα «Εαρινά Τραγούδια», ο«Φιλόπατρις», μουσική για αρχαίο δράμα κ.ά.
Μπήκε στη μεγάλη ποίηση και στον ποιητικό στίχο με τα δικά του μουσικά φορτία, διαμορφώνοντας την προσωπική μουσική του γλώσσα, ενώ άντλησε με υψηλή αισθητική και απαράμιλλη καλλιτεχνική ευγένεια, ήχους από τους θησαυρούς της ελληνικής μουσικής παράδοσης, συστήνοντας ένα άρτιο και διαχρονικό μουσικό έργο, που επιμένει να αντιστέκεται στην ευτέλεια και να δείχνει τον δρόμο για μία σύγχρονη, ελληνική λαϊκή τέχνη.
Σε αυτή τη μοναδική βραδιά στο Ηρώδειο θα συναντηθούν η παλαιότερη και η νεότερη γενιά ερμηνευτών. Ο κλασικός Μανώλης Μητσιάς θα ανταμώσει δύο εξαιρετικές ερμηνεύτριες της νεότερης γενιάς, τη Νατάσσα Μποφίλιου και την Παυλίνα Βουλγαράκη, όπου μαζί με την θαυμάσια χορωδία «Μελωδοί», που διευθύνει ο Γιώργος Ζιάκας, θα μας ταξιδέψουν σε τραγούδια που σφράγισαν μία ολόκληρη εποχή, που συγκίνησαν και συγκινούν ακόμη τους παλιότερους και τους νεότερους φίλους της μουσικής του.
Ο Μανώλης Μητσιάς, φίλος, συνοδοιπόρος και στενός συνεργάτης του, «συναντήθηκε» καλλιτεχνικά για πρώτη φορά με τον Ηλία Ανδριόπουλο στο Ηρώδειο το 1995 όπου ερμήνευσε τους «Αργοναύτες» με την Νένα Βενετσάνου. Είκοσι οκτώ χρόνια μετά θα ερμηνεύσει το ίδιο έργο, στον ίδιο συμβολικά εμβληματικό χώρο του Ηρωδείου.
Η Νατάσσα Μποφίλιου, που καταφέρνει να γεφυρώσει κάθε απόσταση ανάμεσα σε κοινό και σκηνή, μια δυναμική, καθαρή, στέρεη, βαθιά εκφραστική και δωρικά λυρική φωνή που εξέφρασε με πάθος τη νέα γενιά, καταξιωμένη πλέον στο ελληνικό κοινό.
Η Παυλίνα Βουλγαράκη, ξεχωριστή ερμηνεύτρια, εκπρόσωπος της νεότερης γενιάς που εκφράζει πολύ τρυφερά κάθε υπαρξιακή αγωνία του σήμερα και μεταφέρει την εκφραστική της δύναμη σε ένα διαφορετικό ύφος διαχρονικών τραγουδιών.
Η κορυφαία Καρυοφυλλιά Καραμπέτη διαβάζει μοναδικά ποίηση Σεφέρη και Γκάτσου.
Η συναυλία στο Ηρώδειο θα είναι ένα απάνθισμα μουσικής και τραγουδιών από τους πιο σημαντικούς σταθμούς μιας δημιουργικής πορείας που ανέδειξε τον λόγο μεγάλων ποιητών και κορυφαίων στιχουργών, φέρνοντάς τον «τραγουδισμένο» στα χείλη όλου του κόσμου.
Θα παρουσιαστούν τα έργα:
«Γράµµατα στον Μακρυγιάννη» και «Λαϊκά Προάστια». Δύο ιστορικοί κύκλοι τραγουδιών, που αγαπήθηκαν, τραγουδήθηκαν και τραγουδιούνται ακόμα. Χαρακτηρίζουν έντονα το καλλιτεχνικό του στίγμα, μέσα στην συνθετική του πορεία, ενώ παράλληλα αποτυπώνουν μία εποχή φορτισμένη με πλούσια συναισθήματα και διανθισμένη με ευγενικά οράματα. Ο πρώτος κύκλος περιστρέφεται γύρω από την μορφή του Μακρυγιάννη με σύγχρονες αναφορές, ενώ ο δεύτερος καταγράφει εικόνες και εξυμνεί μνήμες των λαϊκών προαστίων περασμένων εποχών, γνήσιες και αυθεντικές, που εξακολουθούν να συγκινούν και να κινητοποιούν τα πιο λεπτά μας συναισθήματα. Τα «Λαϊκά Προάστια» ερμήνευσε ανεπανάληπτα η κορυφαία Σωτηρία Μπέλλου στα 1980.
«Αργοναύτες». Πρόκειται για µία ελεγεία που θεμελιώνεται μουσικά στους εξαίσιους στίχους του Γ. Σεφέρη, του Ν. Γκάτσου και του Μ.Ελευθερίου. Κυκλοφόρησαν το 1998 ερμηνευμένοι υπέροχα από τον Μανώλη Μητσιά και τη Νένα Βενετσάνου. Ένα έργο που περιστρέφεται κυρίως γύρω από τη σεφερική αντίληψη για το ταξίδι και την περιπέτεια. Καθοριστικό ρόλο μέσα στον «άξονα Σεφέρη» κρατάει το αφιερωμένο σε αυτόν ποίημα του Νίκου Γκάτσου, «Τραγούδι του παλιού καιρού» το οποίο γράφτηκε το 1963 και παρουσιάζεται για πρώτη φορά μελοποιημένο στη δισκογραφία. Το έργο ολοκληρώνεται με τους θαυμάσιους στίχους του Μάνου Ελευθερίου, οι οποίοι κινούνται και αυτοί στο ελεγειακό κλίμα των Αργοναυτών.
Μετά το λυρικό πρώτο μέρος της συναυλίας, στο δεύτερο μέρος ο Ηλίας Ανδριόπουλος θα διευθύνει έπειτα από πολλά χρόνια τα «Γράμματα στον Μακρυγιάννη» και τα «Λαϊκά Προάστια».
Συμμετέχουν τρεις σπουδαίοι σολίστ:
Αχιλλέας Γουάστωρ, πιάνο
Ηρακλής Ζάκκας, μαντολίνο-μπουζούκι
ΑλέξανδροςΜποτίνης, βιολοντσέλο
Η χορωδία «Μελωδοί» σε διδασκαλία Γιώργου Ζιάκα
Ηχοληψία: Γιώργος Κορρές, Γιώργος Κολεβέντης
Φωτισμοί:Μανώλης Μπράτσης
