Συνέντευξη στη Σπυριδωνία Κρανιώτη
H βραβευμένη ηθοποιός και χορογράφος Σοφία Καζαντζιάν επιστρέφει καλλιτεχνικά με την παράσταση «Franz Kafka», η οποία θα παρουσιαστεί την Κυριακή 13 Ιανουαρίου στην πατρίδα του συγγραφέα, την Πράγα, στο DumNarodnostnich Mensin, στα τσέχικα και στα ελληνικά.
Η πολυτάλαντη καλλιτέχνις υπογράφει τη σκηνοθεσία της παράστασης και με την ομάδα χοροθεάτρου της La Familia ανεβάζει για πρώτη φορά μία παράσταση με Έλληνες ερμηνευτές για έναν από τους σπουδαιότερους συγγραφείς παγκοσμίως στην Τσεχία, λίγα μέτρα από το σπίτι στο οποίο έζησε και μεγάλωσε ο Φραντς Κάφκα.
«Είμαι ευτυχής που ασχολούμαι με αυτό που αγαπώ και έχω την επιλογή και πολυτέλεια να μην κάνω εκπτώσεις. Δε μου αρέσουν οι ευκολίες. Δε βρίσκω τίποτα που να συνδέει το εύκολο με αυτόν τον κόσμο. Το θέατρο φωτίζει την αλήθεια για εκείνους που αντέχουν να τη δουν και να την αφουγκραστούν. Τι το αληθινό κρύβει το εύκολο; Ποιος ζει μια εύκολη ζωή για να ταυτιστεί με αυτό; Όπως λέει βέβαια ο Κάφκα «συχνά είναι πιο ασφαλές να είσαι αλυσοδεμένος από το να είσαι ελεύθερος». Όλοι δηλαδή προτιμούν τη βολή τους. Δύσκολο πράγμα το ξεβόλεμα. Αυτούς τους καλλιτέχνες κι αυτούς τους ανθρώπους όμως θαυμάζω. Γι’ αυτό ασχολούμαι με τον Κάφκα, με τον Ρίτσο, με τον Καζαντζάκη» αναφέρει μεταξύ άλλων στο zougla.gr η Σοφία Καζαντζιάν με αφορμή την παράσταση της «Franz Kafka».
Κυρία Καζαντζιάν, αυτήν τη φορά επιστρέφετε καλλιτεχνικά με έναν σπουδαίο συγγραφέα, όχι όμως Έλληνα…Γιατί τον Κάφκα;
Ο Φραντς Κάφκα είναι από τους σημαντικότερους λογοτέχνες παγκοσμίως, μία συγγραφική ιδιοφυΐα που πίστευε ότι τα βιβλία που έχουμε ανάγκη είναι αυτά που πέφτουν σαν τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας. Αυτό έχουμε ανάγκη να κάνει και το θέατρο. Βρίσκω το έργο του πιο επίκαιρο από ποτέ. Νομίζω ότι πραγματικά η τέχνη είναι επανάσταση. Κάθε μορφή τέχνης μπορεί να προκαλέσει ρωγμές στα θεμέλια ενός σάπιου κόσμου, ώστε αφού γκρεμιστεί να υπάρχει η πιθανότητα να αναγεννηθεί από τις στάχτες του. Αυτό λοιπόν, που είχα ανάγκη να εκφράσω με τον τρόπο μου, το υποστηρίζει απόλυτα το έργο του Κάφκα. Άλλωστε, όπως έλεγε ο Καβάφης το να είσαι «ελληνικός» δεν είναι θέμα γεωγραφίας, αλλά πολιτισμού, γνώσης και κουλτούρας. Προσωπικά, νιώθω πως οι ρίζες μου δεν είναι σε έναν τόπο, αλλά στις σελίδες αυτών των ψυχών που ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο, όπως ο Κάφκα, ο Νίτσε, ο Ρίτσος, ο Καζαντζάκης, ο Καρυωτάκης, ο Λόρκα, ο Γκιμπράν.
Πώς προέκυψε η απόφαση να παρουσιαστεί αυτή η δουλειά στην Πράγα και μάλιστα λίγα μέτρα από το σπίτι που έζησε;
Ήταν κάτι που ήθελα πάρα πολύ, γι’ αυτό και το επιδίωξα και βρήκα γρήγορα συμπαραστάτες. Ήταν και είναι το δικό μου παραμύθι να μπορώ να ταξιδεύω με την τέχνη που αγαπώ στα μέρη που έζησαν αυτοί οι σπουδαίοι άνθρωποι. Πρόκειται για μία παράσταση σωματικού θεάτρου, όπου ο λόγος του Κάφκα, το σκοτάδι, οι ιδέες, οι φόβοι, οι ψίθυροι αποκτούν σάρκα και οστά μέσα από τις λέξεις αλλά και τη σωματικότητα. Αυτό το είδος θεάτρου έχει μία δική του γλώσσα. Τα σημεία όπου είναι κυρίαρχος ο λόγος θα είναι κυρίως στα τσέχικα αλλά και στα ελληνικά.
Μοιάζει να ανατρέχετε κάθε φορά σε πολύ σημαντικά κείμενα και όχι σε ευκολίες που πάντως βλέπουμε συχνά στους καιρούς μας. Φαντάζομαι ότι όσο ενδιαφέρον κι αν είναι αυτό πρέπει να είναι εξαιρετικά δύσκολο….
Είμαι ευτυχής που ασχολούμαι με αυτό που αγαπώ και έχω την επιλογή και πολυτέλεια να μην κάνω εκπτώσεις. Δε μου αρέσουν οι ευκολίες. Δε βρίσκω τίποτα που να συνδέει το εύκολο με αυτόν τον κόσμο. Το θέατρο φωτίζει την αλήθεια για εκείνους που αντέχουν να τη δουν και να την αφουγκραστούν. Τι το αληθινό κρύβει το εύκολο; Ποιος ζει μια εύκολη ζωή για να ταυτιστεί με αυτό; Όπως λέει βέβαια ο Κάφκα «συχνά είναι πιο ασφαλές να είσαι αλυσοδεμένος από το να είσαι ελεύθερος». Όλοι δηλαδή προτιμούν τη βολή τους. Δύσκολο πράγμα το ξεβόλεμα. Αυτούς τους καλλιτέχνες κι αυτούς τους ανθρώπους όμως θαυμάζω. Γι’ αυτό ασχολούμαι με τον Κάφκα, με τον Ρίτσο, με τον Καζαντζάκη.
Το la Familia είναι…
Ένα σύνολο ανθρώπων με το ίδιο όραμα. Μία ομάδα νέων ερμηνευτών, που υπήρξαν μαθητές μου και τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουμε δημιουργήσει έναν κοινό θεατρικό κώδικα μέσα από την κίνηση, τη σωματικότητα και τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο. Το όνομα προέκυψε από την πεποίθηση μου πως ακόμα και η οικογένεια είναι θέμα επιλογής και όχι αίματος. Εάν συναντιέσαι με κάποιον στο όνειρο, αυτός είναι οικογένειά σου.
Χωρίς τον Μάριο Ιορδάνου αυτήν την φορά καλλιτεχνικά. Κάνει καλό λέτε και στην δημιουργική σχέση και στη συμβίωση ένας μικρός «χωρισμός». Ετοιμάζετε κάτι κοινό για το άμεσο μέλλον;
Στην περίπτωση μας δεν έχει υπάρξει ποτέ το «χωρίς». Πάντα το μαζί, το μοίρασμα. Ο Μάριος είναι πάντα σε ό,τι δημιουργώ γιατί μαζί έχουμε δημιουργήσει τη ζωή που θέλαμε πάντα εκτός και εντός σκηνής. Ήταν κοντά μου στις πρόβες, στο ανέβασμα της παράστασης στο θέατρο Εμπρός στην Αθήνα και θα είναι μαζί μου και στην Τσεχία. Φυσικά, συνεχίζουμε την περιοδεία μας σε πόλεις και νησιά της Ελλάδας με τις παραστάσεις μας «Η Σονάτα του Σεληνόφωτος (Venceremos)» και «Ο Κρητικός».
Η ευτυχία του καλλιτέχνη περνά μέσα από…
Τη συνειδητοποίηση ότι «δεν υπάρχει ευτυχισμένη ζωή, αλλά ηρωϊκή» όπως έλεγε ο Σοπενχάουερ. Ένας καλλιτέχνης δεν μπορεί να μην είναι γενναίος.
Τι εύχεστε προσωπικά και συλλογικά για τη νέα χρονιά;
Η υγεία είναι δυστυχώς το αγαθό που θεωρούμε δεδομένο αλλά δεν είναι. Υγεία λοιπόν. Σε συλλογικό επίπεδο θα ήθελα να εξαλειφθεί κάθε μορφή ρατσισμού και εννοώ φυσικά και το ρατσισμό των ειδών, το ρατσισμό απέναντι στα άλλα πλάσματα, γιατί δε ζούμε – ευτυχώς- μόνο οι άνθρωποι σε αυτόν τον κόσμο.
Δείτε επίσης: Η παράσταση της Σοφίας Καζαντζιάν «Franz Kafka» στην Πράγα
