“DRITARJA ”
NGA JANNIS RITSOS
Ο ποιητής ανοίγει ένα παράθυρο και μαζί του βλέπουμε ό,τι μπορούμε ή ό,τι θέλουμε να δούμε. Η θέαση δεν είναι για όλους και για κανέναν αυθεντική. Ωστόσο, κάθε διαφορετική ματιά είναι θεμιτή και νόμιμη, γιατί αποκαλύπτει ένα μέρος της σύνθετης και πολυδιάστατης πραγματικότητας.
Κι όποιος κατέχεται από την βασανιστική “ορμή του ειδέναι” πασχίζει από το μέρος, να συλλάβει το όλον.
Στο έργο (που έχει τη μορφή ενός ποιητικού θεατρικού μονολόγου) ο άντρας την ώρα του δειλινού στέκει μπρος στο ανοιχτό παράθυρο και απευθύνεται στον παλιό του φίλο που μένει στο πλάι σιωπηλός.
Μιλά για αυτά που βλέπει. Τη ζωή και τους ανθρώπους έξω, τον κόσμο πέρα τη θάλασσα, τον ουρανό το φεγγάρι. Αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό, όπως καθρεφτίζεται στο τζάμι του παραθύρου ή στα μάτια των περαστικών. Βλέπει στοχαστικά τον κόσμο γύρω του και τον κόσμο μέσα του. Η ματιά του αγκαλιάζει το μικρό σύμπαν της κοινωνίας των ανθρώπων το απέραντο κοσμικό σύμπαν, αλλά και το επίσης απέραντο σύμπαν της ψυχής του.
Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει, είναι πόσο ο ποιητής εστιάζει το ενδιαφέρον του και στα μικρά, στα ελάχιστα, στα ταπεινά για να τα αναδείξει και να τα αποκαταστήσει ισότιμα πλάι σε ‘κείνα που θεωρούμε μεγάλα και σπουδαία. Τίποτα δεν είναι ασήμαντο.
Τα πάντα ‘σημαίνουν”. Η προσωπική κόσμο-αντίληψη είναι εναρμονισμένη με το κοινωνικό του όραμα. Η κοσμική γεωμετρία έχει τις αντιστοιχίες και τις αναλογίες της στην κοινωνική αρμονία.
Ο Ρίτσος δεν θα μας μιλήσει για τα προσωπικά του βιώματα. Αυτά επεξεργασμένα και αφομοιωμένα στο ποιητικό εργαστήρι του, θα κατατεθούν σαν υπερπροσωπικές καθολικές αλήθειες. Ούτε για τις δικές του αναμνήσεις πάνω σε γεγονότα και καταστάσεις θα μας μιλήσει, αλλά για συλλογικές μνήμες ζωντανές μέσα στον αδιαίρετο χρόνο.
Όλο το έργο το διατρέχει η κοινωνική συναισθησία, χωρίς όμως να απουσιάζει και το μεταφυσικό ρίγος. Η θνητότητα, η φθορά και το πεπερασμένο του ανθρώπου, τροφοδοτούν την ποιητική λαχτάρα για το αθάνατο το άφθαρτο και το απέραντο.
Το ίδιο όπως και η κοινωνική αδικία ξεσηκώνει τους κοινωνικούς αγώνες για έναν κόσμο καλύτερο και μια δίκαιη κοινωνία. Ο ποιητής Ρίτσος είναι μοναδικός. Και σαν ποιητής ήταν και αγωνιστής και πρωτοπόρος και πολεμιστής και οραματιστής.
Η Μεγάλη προσφορά του έργου του κατατάσσεται στα ακριβά τιμαλφή του πολιτισμού μας. Το μέγα επίτευγμα του είναι ότι μπόρεσε να μετουσιώσει ποιητικά, να ακινητοποιήσει και να αποκαλύψει μια ζέουσα, ρευστή και συνεχώς κινούμενη πραγματικότητα. Κι αυτό το επίτευγμα το κατάφερε με εργαλείο την πιο πλούσια αλλά και την πιο ατίθαση γλώσσα του κόσμου.0 ποιητής είδε και ερμήνευσε αυτήν την πραγματικότητα, μέσα από το δικό του “παράθυρο”.
Το παράθυρο της ποίησης. Και δεν είναι τυχαίο, ό,τι το έργο του αυτό, προτάσσεται μέσα σε μια ποιητική συλλογή με τον γενικό τίτλο “Η τέταρτη διάσταση”. Μ’ άλλα λόγια η ποιητική διάσταση του κόσμου. Σ’ αυτήν την περιοχή δεν ισχύουν τα συμπεράσματα ενός συλλογισμού της τυπικής λογικής. Εκεί κυριαρχεί η ποιητική αλήθεια, όπου η ομορφιά είναι αξίωμα που δεν επιδέχεται αποδείξεις. Ο ίδιος ο ποιητής θα μας το πει πιο απλά και πειστικά τίποτα δεν είναι που να μην μπορείς να το δείξεις περήφανα και να το τραγουδήσεις..
* το Κείμενο γράφτηκε για την παράσταση ειδικά από τον Τάσο Πολιτόπουλο.
Στην παράσταση ακούγονται τραγούδια από την μεγάλη τραγουδίστρια της Αλβανίας Vace Zela
ΡΕRΚΤΗΙΜI: FRIDA BEDAJ
REGJIZOR: ELENI ANGELOPOULOS
KOSTUME: THEIA
WORK IN PROGRESS
SKENOGRAF: IRA SPAGADOROY
INTERPRETON: ENKE (LED) FEZOLLARI
Μετάφραση: Φρίντα Μιτεντάι
Σκηνοθεσία: Ελένη Αγγελοπούλου + Ένκε Φεζολλάρι
Κοστούμι: (THEIA) Θεοδώρα Προβοπούλου
Σκηνικό: Ήρα Σπαγαδώρου
Φωτογραφίες: Σωτηρία Ψαρρού
Βιντεο: Assoen Adoen
Ερμηνεύει ο Ένκε Φεζολλάρι
Θέατρο ΕΝΑΣΤΡΟ
Μπουμπουλίνας και Δεληγιάννη 19 Εξάρχεια
(Πίσω από το Αρχαιολογικό Μουσείο)
Κρατήσεις θέσεων τηλ.: 2107290812
Παραστάσεις Τριτη 22 και Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου ώρα έναρξης 22:30.
