Οι άνδρες έχουν συχνά στύσεις που δεν είναι αποτέλεσμα σωματικού ή ψυχολογικού ερεθισμού. Ενώ συνήθως δεν πρόκειται γι’ ανησυχητικό φαινόμενο, είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει συναισθήματα ντροπής κι αμηχανίας. Οι στύσεις αυτές που συχνά αποκαλούνται τυχαίες ή αυτόματες είναι απόλυτα φυσιολογικό να εμφανίζονται σε εφήβους και ενήλικες ιδιαίτερα το πρωί κατά την αφύπνιση. Για την εμφάνιση τους ενδέχεται να ευθύνονται οι διακυμάνσεις της τεστοστερόνης.
Οι στύσεις λοιπόν αυτές που συμβαίνουν τυχαία χωρίς να συνδέονται με κανένα σεξουαλικό ερέθισμα είναι πιο συχνές στους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να εμφανιστούν στους άνδρες όλων των ηλικιών και είναι ενδεικτικές μιας καλής σεξουαλικής λειτουργίας. Εάν όμως ένας άνδρας ενώ έχει αυτόματες στύσεις δυσκολεύεται να έχει ή να διατηρήσει στύση μετά από σεξουαλικό ερεθισμό, είναι πιθανό να έχει στυτική δυσλειτουργία (ΣΔ)
Η στυτική λειτουργία συνήθως ενεργοποιείται όταν το άτομο δεχθεί κάποιο σεξουαλικό ερέθισμα, το οποίο μπορεί να είναι οπτικό, απτικό ή κάποια σκέψη. Ο εγκέφαλος όταν δεχτεί το ερέθισμα στέλνει σήμα στις αρτηρίες που συνδέονται με το πέος να διασταλούν και να επιτρέψουν την είσοδο περισσότερου αίματος στο όργανο. Παράλληλα, οι φλέβες που μεταφέρουν το αίμα από το πέος στο υπόλοιπο σώμα συσπώνται έτσι ώστε το αίμα να διατηρηθεί μέσα στο πέος και να προκύψει η στύση.
Οι στύσεις που συμβαίνουν χωρίς σεξουαλικό ερεθισμό μπορεί να ευθύνονται σε διάφορους λόγους. Για παράδειγμα, οι αυτόματες στύσεις που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια της νύχτας μπορεί να είναι αποτέλεσμα είτε ορμονικών αλλαγών είτε φυσικού ερεθισμού του οργάνου από την επαφή του με τα σκεπάσματα. Ένας υγιής άνδρας έχει φυσιολογικά 3-5 στύσεις κατά τη διάρκεια του ύπνου, η κάθε μια εκ των οποίων διαρκεί 25-35 λεπτά. Παράλληλα, τα επίπεδα των ορμονών, ιδιαίτερα της τεστοστερόνης, παρουσιάζουν διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει αυτόματες στύσεις.
Μια ανασκόπηση του 2016 κατέληξε στο ότι η τεστοστερόνη είναι βασική για το σχηματισμό μιας στύσης. Δέκα χρόνια αργότερα μια άλλη ανασκόπηση έδειξε ότι η εν λόγω ορμόνη έχει σημαντικό ρόλο στη σεξουαλική λειτουργία. Η εμπλοκή ωστόσο της τεστοστερόνης στις αυτόματες στύσεις δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί.
Κάποιες φορές είναι φυσιολογικό για έναν άνδρα να παρουσιάζει αδυναμία επίτευξης ή και διατήρησης μιας στύσης ενώ έχει διεγερθεί σεξουαλικά. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην κόπωση, την υπερκατανάλωση αλκοόλ ή ακόμα και σε αδιευκρίνιστο λόγο. Εάν όμως αυτό συμβαίνει συχνά είναι πιθανό ο άνδρας να έχει στυτική δυσλειτουργία. Η ΣΔ προκαλείται τόσο από οργανικούς όσο και από ψυχολογικούς παράγοντες και είναι πολύ σημαντικό να αναγνωριστούν αυτοί που είναι υπεύθυνοι σε κάθε περίπτωση, ώστε να ακολουθηθεί η καλύτερη δυνατή θεραπευτική προσέγγιση. Εάν ο άνδρας έχει αυτόματες στύσεις αλλά δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στη σεξουαλική διέγερση είναι πιθανό η ΣΔ να οφείλεται σε ψυχολογικούς παράγοντες. Οι οργανικοί παράγοντες που προκαλούν ΣΔ περιλαμβάνουν προβλήματα με τα νεύρα και τη ροή του αίματος και συνήθως αντιμετωπίζονται με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής τύπου Viagra, η οποία βοηθά την αύξηση τη ροής του αίματος στο πέος. Ο αυτόματες στύσεις ωστόσο μπορεί να είναι πιθανή παρενέργεια αυτών των φαρμάκων.
Οι αυτόματες στύσεις προκύπτουν αναπάντεχα και πολλές φορές δημιουργούν αμηχανία και ντροπή. Πρόκειται για μια κατάσταση την οποία οι άνδρες καλούνται να διαχειριστούν. Αυτό που μπορούν καταρχάς να κάνουν είναι να προσπαθήσουν να κρύψουν τη στύση τους με τη βοήθεια ενός αντικειμένου, όπως είναι ένας χαρτοφύλακας ή με το να καθίσουν πίσω από το γραφείο τους. Μπορεί επίσης να καταφέρουν να περιορίσουν τη στύση εστιάζοντας την προσοχή τους κάπου αλλού, όπως είναι για παράδειγμα ένα μαθηματικό πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αποφεύγεται ο περαιτέρω ερεθισμός της περιοχής από την επαφή για παράδειγμα με τα εσώρουχα και τα ρούχα, ενώ μια βόλτα έξω στο κρύο, εάν αυτό είναι δυνατό, μπορεί πάντα να βοηθήσει τη στύση να υποχωρήσει.
Οι αυτόματες στύσεις λοιπόν είναι φυσιολογικές κι εμφανίζονται στους άνδρες όλων των ηλικιών. Δεν είναι βλαπτικές ούτε ενδεικτικές κάποιου προβλήματος υγείας. Εάν όμως προκαλούν δυσφορία στον άνδρα ή συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα, τότε θα πρέπει να ζητηθεί ιατρική βοήθεια.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
