Η χαμηλή τεστοστερόνη στους άνδρες μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους. Κάποιες φορές υπάρχουν προβλήματα σε μέρη του σώματος που εμπλέκονται στην παραγωγή τεστοστερόνης, όπως είναι ο υποθάλαμος, η υπόφυση και οι όρχεις. Τα επίπεδα τεστοστερόνης μειώνονται επίσης φυσιολογικά με την αύξηση της ηλικίας.
Τα συμπτώματα της χαμηλής τεστοστερόνης περιλαμβάνουν τη μειωμένη σεξουαλική ορμή, την απώλεια μυϊκής μάζας, την αδυναμία και την κακή διάθεση. Ενώ η θεραπεία υποκατάστατης με τεστοστερόνη μπορεί να βοηθήσει σε κάποιες περιπτώσεις, πολλοί άνδρες παρατηρούν ότι τα συμπτώματα τους βελτιώνονται όταν ακολουθούν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
Το σώμα ενός άνδρα παράγει τεστοστερόνη ενώ κοιμάται. Σαν αποτέλεσμα, όσο λιγότερο κοιμάται τόσο λιγότερη τεστοστερόνη παράγει το σώμα του. Σε μια μελέτη του 2011, στην οποία συμμετείχαν νεότεροι άνδρες, βρέθηκε ότι μετά από μια εβδομάδα μειωμένου ύπνου, τα επίπεδα τεστοστερόνης μειώνονται από 10% στο 15%.
Για καλύτερο ύπνο οι άνδρες μπορούν να ακολουθήσουν τις παρακάτω συμβουλές:
- Να κάνουν τον ύπνο προτεραιότητα τους με στόχο να κοιμούνται από 7-9 ώρες κάθε νύχτα.
- Η χαλάρωση πριν τον ύπνο και η αποφυγή χρήσης ηλεκτρικών συσκευών, όπως είναι το κινητό ή το τάμπλετ.
- Ο περιορισμός της καφεΐνης και του αλκοόλ
- Η τακτική σωματική άσκηση.
- Η τήρηση ενός σταθερού ωραρίου ύπνου-αφύπνισης
- Η διαχείριση του στρες και η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας εάν είναι απαραίτητο
- Την επίσκεψη σε ειδικό εάν οι διαταραχές ύπνου επιμένουν.
Με τη χαμηλή τεστοστερόνη σχετίζεται και η παχυσαρκία. Υπό φυσιολογικές συνθήκες η τεστοστερόνη ενός άνδρα μετατρέπεται σε οιστρογόνα. Η μετατροπή αυτή συνήθως λαμβάνει χώρα στα λιποκύτταρα. Η παχυσαρκία λοιπόν μπορεί να αυξήσει τη μετατροπή τεστοστερόνης σε οιστρογόνα και να μειώσει τα συνολικά επίπεδα της τεστοστερόνης.
Για να διατηρήσουν ένα φυσιολογικό βάρος οι άνδρες είναι καλό να:
- καταναλώνουν υγιεινές τροφές όπως φρούτα, λαχανικά, και προϊόντα ολικής άλεσης και να αποφεύγουν τη ζάχαρη και τις επεξεργασμένες τροφές.
- είναι προσεκτικοί με το μέγεθος των μερίδων τους
- να ασκούνται τακτικά και να παραμένουν δραστήριοι.
- συζητούν τις ανησυχίες τους με το ιατρό, τον διατροφολόγο, ή τον ειδικό γυμναστή.
Η παραγωγή τεστοστερόνης μπορεί επίσης να διαταραχτεί από τη λήψη κάποιων φαρμάκων, όπως είναι τα οπιοειδή αναλγητικά και οι ορμόνες. Η αλλαγή των φαρμάκων ή των δόσεων μπορεί να βοηθήσει, αλλά θα πρέπει να γίνει υπό ιατρική καθοδήγηση. Επίσης η χρήση στεροειδών ή άλλων φαρμακιών που βελτιώνουν την επίδοση ενδέχεται να επηρεάσουν την παραγωγή τεστοστερόνης και θα πρέπει να αποφεύγονται.
Τα συμπληρώματα που ισχυρίζονται ότι ενισχύουν τα επίπεδα τεστοστερόνης θα πρέπει επίσης να αποφεύγονται, καθώς παρότι είναι πολύ εύκολη η προμήθεια τους δεν είναι πάντα αποτελεσματικά. Παράλληλα, ενδέχεται να περιέχουν συστατικά που προκαλούν βλαπτικές αλληλεπιδράσεις με φάρμακα που ο άνδρας μπορεί να λαμβάνει. Κάποιες φορές τα δραστικά συστατικά των συμπληρωμάτων δει είναι καταγεγραμμένα στην ετικέτα του προϊόντος. Οι άνδρες λοιπόν θα πρέπει πάντα να συμβουλεύονται τον ιατρό τους πριν λάβουν οποιοδήποτε συμπλήρωμα.
Για τους άνδρες με συμπτώματα που οφείλονται σε χαμηλή τεστοστερόνη, η επίσκεψη στον ειδικό είναι πάντα μια καλή ιδέα. Μια λεπτομερής φυσική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει πιθανές αιτίες της χαμηλής τεστοστερόνης, όπως είναι η φλεγμονή και η μόλυνση. Ο ιατρός μπορεί να συστήσει στον άνδρα την θεραπεία που είναι κατάλληλη γι’ αυτόν.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
