Πριν από μερικές δεκαετίες οι ειδικοί πίστευαν πως ο οίστρος, η χρονική δηλαδή περίοδος κατά την οποία τα θηλυκά αποδέχονται το ζευγάρωμα, έχει χαθεί στην περίπτωση των γυναικών, σαν αποτέλεσμα της εξελικτικής διαδικασίας.
Τα τελευταία 15 χρόνια, όμως, εκτεταμένη επιστημονική έρευνα έχει καταδείξει ότι ο οίστρος υπάρχει στη σύγχρονη γυναίκα με τη μορφή σεξουαλικών προτιμήσεων που εκδηλώνονται κατά τη διάρκεια της γόνιμης φάσης του κύκλου της για άνδρες με χαρακτηριστικά ενδεικτικά ενός υγιούς φαινοτύπου και γονoτύπου. Κατά τη γόνιμη φάση του κύκλου τους, δηλαδή, οι γυναίκες εκφράζουν τη σεξουαλική τους προτίμηση για τους άνδρες με χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν γενετικό υλικό υψηλής ποιότητας, ικανό να παράγει υγιείς και ισχυρούς απογόνους.
Μια ερευνητική ανασκόπηση εξέτασε την υπόθεση ότι ο γυναικείος οίστρος είναι ένας προσαρμοστικός μηχανισμός που λειτουργεί με σκοπό την απόκτηση γονιδίων που θα ενισχύσουν την αναπαραγωγική αξία των απογόνων.
Ο γυναικείος οίστρος παρουσιάζει τόσο ομόλογες όσο και λειτουργικές ομοιότητες με τον οίστρο των σπονδυλωτών ζώων, ενώ η φυλογενετική του προέλευση τοποθετείται χρονικά στην περίοδο της αρχαιότητας. Οι ειδικοί πολλές φορές αναφέρονται στη σεξουαλικότητα της γυναίκας κατά τη μη γόνιμη φάση του κύκλου με τον όρο «εκτεταμένη» και επισημαίνουν ότι έχει επίσης παρατηρηθεί σε πρωτεύοντα θηλαστικά του παλαιού κόσμου και πιθανόν σε κάποια μονογαμικά πτηνά ενισχύοντας τον δεσμό του ζευγαριού. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι, κατά την περίοδο της εκτεταμένης σεξουαλικότητας, οι σεξουαλικές προτιμήσεις των γυναικών λειτουργούν έτσι ώστε να διατηρήσουν τα οφέλη που δεν σχετίζονται με το γενετικό υλικό, αλλά με υλικά αγαθά και υπηρεσίες που λαμβάνουν από συντρόφους ικανούς να τα παρέχουν.
Επισημαίνεται, μάλιστα, ότι ο οίστρος των γυναικών χαρακτηρίζεται ως «κρυφός», καθώς οι άνδρες έχουν περιορισμένη ικανότητα να τον εντοπίσουν σε σύγκριση με τα άλλα άρρενα θηλαστικά. Αυτό, σύμφωνα με τους ερευνητές, οφείλεται εν μέρει τόσο στο γεγονός ότι η συμπεριφορά των γυναικών κατά τη γόνιμη τους φάση δεν διαφέρει σημαντικά όπως συμβαίνει στην περίπτωση των άλλων θηλαστικών όσο και στο ότι οι γυναίκες συχνά επιχειρούν να περιορίσουν τις προστατευτικές-ελεγκτικές συμπεριφορές των συντρόφων τους κατά τη χρονική αυτή φάση.
Τα ερευνητικά δεδομένα, λοιπόν, φαίνεται να υποστηρίζουν την υπόθεση ότι ο κρυφός οίστρος των γυναικών είναι ένας προσαρμοστικός μηχανισμός που λειτουργεί έτσι ώστε η γυναίκα να μπορεί να επιλέξει για βιολογικό πατέρα του παιδιού της τον άνδρα που θα προσφέρει τα καλύτερα γονίδια, ενώ παράλληλα να διατηρήσει τον σύντροφο που παρέχει τα υλικά εφόδια.
Έγκυρες και αξιόπιστες μελέτες έχουν καταδείξει ότι η μεταβολή των σεξουαλικών προτιμήσεων των γυναικών ρυθμίζεται από τα επίπεδα των οιστρογόνων. Οι κατεξοχήν γυναικείες ορμόνες λοιπόν, τα οιστρογόνα, φαίνεται ότι ενεργοποιούν τον μηχανισμό του γυναικείου οίστρου. Οι ερευνητές όμως τονίζουν ότι, αν και πρόκειται για μια λειτουργία που φαινομενικά εξυπηρετεί το ψέμα και την απιστία, στην ουσία εξυπηρετεί ένα «ειλικρινές» εξελικτικό όφελος μέσα από την ενίσχυση της αναπαραγωγικής αξίας των απογόνων. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι όλες οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας τους θα διαπράξουν σεξουαλική απιστία. Στους ανθρώπους, άλλωστε, ο μηχανισμός του οίστρου είναι πολύ πιο διακριτικός, διότι οι σχέσεις τους δεν είναι αμιγώς σεξουαλικές, αλλά είναι σχέσεις δεσμού και αγάπης.
Μια πρόσφατη μελέτη, μάλιστα, βρήκε ότι η επίπτωση του οίστρου στη συμπεριφορά των γυναικών ήταν πιο έντονη σε αυτές που δεν διατηρούσαν μια σταθερή σχέση. Φαίνεται, λοιπόν, πως ο γυναικείος οίστρος είναι υπό προϋποθέσεις ένας παράγοντας που επηρεάζει την επιλογή συντρόφου, με σκοπό πάντα τη γέννηση υγιών, όμορφων και ισχυρών απογόνων.
Τhe Evolution of Sexuality
Evolutionary Psychology 2015, pp 149-184
The Functional Design and Phylogeny of Women’s Sexuality
