Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο JAMA Internal medicine, Σουηδοί επιστήμονες περιγράφουν τον συσχετισμό μεταξύ του σχηματισμού λίθων στους νεφρούς και των συμπληρωμάτων βιταμίνης C σε περισσότερους από 23.000 Σουηδούς άνδρες. Σε μια περίοδο 11 ετών, σχεδόν το 2% του συνόλου των ανδρών ανέπτυξαν νεφρολιθίαση, με όσους λάμβαναν συμπληρώματα διατροφής βιταμίνης C να παρουσιάζουν δυο φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν την πάθηση. Η χρήση πολυβιταμινών δεν έδειξε να επηρεάζει τον σχηματισμό νεφρόλιθων.
Ο μέσος άνδρας χρειάζεται 90 mg βιταμίνης C ημερησίως, ενώ για τις γυναίκες η συνιστώμενη ποσότητα είναι στα 75 mg. Η βιταμίνη αυτή είναι απαραίτητη για τον οργανισμό καθώς βοηθά στον σχηματισμό και την επανόρθωση του συνδετικού ιστού, του δέρματος δηλαδή και των οστών. Επίσης παίζει σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό και οι κύριες διατροφικές πηγές της είναι οι κόκκινες πιπεριές, η παπάγια και τα εσπεριδοειδή. Τα συμπληρώματα βιταμίνης C μπορεί να έχουν έως και 10 φορές μεγαλύτερη περιεκτικότητα από την συνιστώμενη ημερήσια δοσολογία.
Οι άοκνες αλλά εν μέρει εσφαλμένες προσπάθειες του υποψήφιου για Νόμπελ Linus Pauling και άλλων, δημιούργησαν στο ευρύ κοινό την αντίληψη ότι η υπερπρόσληψη βιταμίνης C βοηθά στην πρόληψη κρυολογημάτων, θωρακίζει το ανοσοποιητικό σύστημα, αποτοξινώνει τον οργανισμό, προστατεύει την καρδιά, καταπολεμά τον καρκίνο, κ.α. Μέχρι σήμερα όμως οι κλινικές έρευνες δεν έχουν εντοπίσει στοιχεία που να υποστηρίζουν την θέση ότι η υπερπρόσληψη βιταμίνης C ωφελεί, παρόλα αυτά η αγορά της βιταμίνης ανθεί, αντιπροσωπεύοντας μόνη της τη μεγαλύτερη κατηγορία της αγοράς στις πωλήσεις συμπληρωμάτων διατροφής, με τους Αμερικανούς να ξοδεύουν πάνω από 200 εκατομμύρια δολλάρια ετησίως.
Ο κίνδυνος είναι αληθινός, τα οφέλη όχι
Η σουηδική μελέτη δεν είναι η πρώτη που συσχετίζει την βιταμίνη C με τη νεφρολιθίαση στους άνδρες,καθώς σε παρόμοιες διαπιστώσεις είχε καταλήξει και ο Δρ Gary C. Curhan και η ομάδα του Harvard School of Public Health. Παραδόξως, σε πανομοιότυπη έρευνα το Δρ. Curhan σε γυναίκες, ο Δρ. Curhan δεν εντόπισε τον ίδιο συσχετισμό.
Οι νεφρόλιθοι σχηματίζονται για μια σειρά από λόγους. Σημαντικό ρόλο παίζουν τα γονίδια, το φύλο (πιο συχνοί στους άνδρες), το βάρος (η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο), και η διατροφή (ζωικές πρωτεϊνες και ανεπαρκής πρόσληψη νερού). Ο πιο συχνός τύπος λίθου αποτελείται από ασβέστιο και οξαλικό, μια ουσία που βρίσκεται σε πολλές τροφές. Σε κάποιους οργανισμούς η διάσπαση της βιταμίνης C έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή οξαλικού, κάτι που μπορεί να εξηγεί την σύνδεση με τον σχηματισμό λίθων.
Υπάρχουν όμως αρκετές αποδείξεις ώστε να μπορούμε επισήμως να προειδοποιήσουμε τους άνδρες να μην κάνουν κατάχρηση συμπληρωμάτων; Σύμφωνα με τον Δρ. Curhan, ναι: «Τα συμπληρώματα υψηλής περιεκτικότητας πρέπει να αποφεύγονται, και ιδιαίτερα σε ασθενείς με ιστορικό νεφρολιθίασης».
Σε συνοδευτικό σχολιασμό της μελέτης, ο Δρ Robert H. Fletcher, επίτιμος καθηγητής στο Harvard Medical School, εξέφρασε την ίδια άποψη με διαφορετικά λόγια ˙ Αν υπάρχει πραγματικά σχέση αιτιώδους συνάφειας μεταξύ υπερδοσολογίας βιταμίνης C και νεφρολιθίασης, 1 στους 680 ανθρώπους που λαμβάνουν υψηλές δόσεις θα παρουσίασουν νεφρόλιθους. «Αυτό δεν είναι αμελητέο ρίσκο», γράφει ο Fletcher. «Ακόμα πιο σημαντικό όμως είναι το ερώτημα αν αξίζει τον κόπο αυτό το ρίσκο από την στιγμή που αποδεδειγμένα δεν υπάρχει όφελος».
