Η πρόωρη εκσπερμάτιση (ΠΕ) είναι μια σύνθετη κατάσταση που δεν έχει κατανοηθεί πλήρως από την επιστημονική κοινότητα με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί τόσο από τον κλινικό όσο και από τον ασθενή.
Ο στόχος της συμπεριφορικής θεραπείας είναι η σταδιακή ανάπτυξη σεξουαλικών δεξιοτήτων, η οποία επιτρέπει στον άνδρα να καθυστερήσει την εκσπερμάτιση, να αυξήσει τη σεξουαλική εμπιστοσύνη, και να μειώσει το άγχος επίδοσης και το στρες. Υπάρχουν δύο τύποι συμπεριφορικής θεραπείας: η ψυχοθεραπεία και οι σωματικές τεχνικές.
Η ψυχοθεραπεία χρησιμοποιεί τη συμβουλευτική για να εντοπίσει και να διορθώσει τυχόν διαπροσωπικά προβλήματα, τα οποία μπορεί να έχουν προκαλέσει την ΠΕ ή έχουν συμβάλλει στην εμφάνιση της.
Οι σωματικές θεραπείες περιλαμβάνουν μια ποικιλία ασκήσεων για την αργή αύξηση του βαθμού διέγερσης των γεννητικών οργάνων με του χρόνου μέχρι την εκσπερμάτιση, κάτι που επιτρέπει στον άνδρα να αποκτήσει τον έλεγχο της εκσπερμάτισής του. Αυτές περιλαμβάνουν την τεχνική «διακοπή- εκκίνηση», τη τεχνική της συμπίεσης, την ευαισθητοποιημένη εστίαση και την αποκατάσταση μυών πυελικού εδάφους.
Η αποτελεσματικότητα αυτών των τεχνικών είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, καθώς οι μελέτες που την εξετάζουν δεν χρησιμοποιεί τα ίδια διαγνωστικά κριτήρια για την ΠΕ. Επίσης περιλαμβάνουν διάφορους τύπους θεραπειών με είτε μη αναφερόμενη είτε μεταβλητή διάρκεια θεραπείας. Επιπλέον, ο αριθμός των ανδρών που λαμβάνουν συμπεριφορική θεραπεία είναι μικρός και υπάρχουν περιορισμοί ως προς τη μέτρηση και παρακολούθηση του χρόνου μέχρι τη εκσπερμάτιση.
Παρά τις παραπάνω επιφυλάξεις, η συμπεριφορική θεραπεία φαίνεται να βελτιώνει τον χρόνο μέχρι την εκσπερμάτιση σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο σε δύο από τις τέσσερις μελέτες που περιλαμβάνονταν σε μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση Ωστόσο όταν η συμπεριφορική θεραπεία συγκρίθηκε με ενεργά φάρμακα (δηλαδή, αντικαταθλιπτικά) παρατηρήθηκε μια τάση βελτίωσης του χρόνου μέχρι την εκσπερμάτιση με τα δραστικά φάρμακα χωρίς σημαντικές διαφορές.
Υπάρχει σαφώς ανάγκη για περισσότερες μελέτες υψηλής ποιότητας οι οποίες να είναι σχεδιασμένες κατάλληλα προκειμένου να αποδείξουν την αποτελεσματικότητα της συμπεριφορικής θεραπείας χρησιμοποιώντας τους σύγχρονους ορισμούς της ΠΕ. Ο συνδυασμός συμπεριφορικής θεραπείας με φαρμακευτική αγωγή, για παράδειγμα, DPX, χλωροπρομαζίνη, παροξετίνη και σιταλοπράμη, έχει δείξει σημαντική αλλά μικρή βελτίωση στον χρόνο μέχρι την εκσπερμάτιση. Συγκεκριμένα σε σύγκριση με το δραστικό φάρμακο μόνο στις τρεις μελέτες που περιλαμβάνονται στο συστηματική ανασκόπηση η βελτίωση στον χρόνο μέχρι την εκσπερμάτιση που προέκυψε από τη συνδυαστική θεραπεία ήταν 0,5-1 λεπτό.
Μια καλά σχεδιασμένη προοπτική τυχαιοποιημένη μελέτη του 2015 βρήκε ότι η συνδυαστική θεραπεία είχε ως αποτέλεσμα περαιτέρω αύξηση 102- και 210 δευτερολέπτων στις 12 και 24 εβδομάδες. Αντίστοιχα το 63% και το 80% ων ανδρών που έλαβαν συνδυαστική θεραπεία δεν είχε πλέον ΠΕ στις 24 εβδομάδες.
Η συμπεριφορική θεραπεία λοιπόν αποτελεί σημαντικό όπλο στην φαρέτρα των κλινικών για την αντιμετώπιση της ΠΕ. Είναι σημαντικό η μελλοντική έρευνα να επικεντρωθεί στην βραχυπρόθεσμη κα μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα των συνδυαστικών πρωτοκόλλων.
